ترمیم زخم پای دیابتی با لیزر درمانی

لیزرتراپی یا لیزر درمانی یکی از جدیدترین روش‌های درمانی غیر جراحی است که در آن از نوری با طول موج مخصوص جهت تحریک فعل و انفعالات بافت‌های بدن و به منظور تسریع روند بهبودی استفاده می شود. در این روش درمانی، بسته به اندازه زخم و دوز لیزر تعیین شده توسط متخصص، یک دستگاه دستی به اندازه یک چراغ قوه به مدت چند دقیقه بر روی ناحیه آسیب دیده (زخم) بیمار قرار می گیرد. نور لیزر ساطع شده از این دستگاه می تواند ۲ الی ۵ سانتی‌متر در عمق پوست بیمار به منظور تسریع روند بهبودی زخم نفوذ کند.

به طور کلی، این روش درمانی در تسکین درد، کاهش التهاب و تورم، کاهش اسپاسم عضلانی و بهبود عملکرد کلی بدن بیمار موثر است. افراد مبتلا به بیماری‌های زمینه‌ای که درگیر عوارضی نظیر نوروپاتی و زخم پای دیابتی هستند، می توانند از مزایای این روش درمانی بهره‌مند شوند.

در این مقاله با مزایا، معایب، کاندیدای مناسب دریافت این درمان و بطور کلی رویه لیزر درمانی برای ترمیم زخم پای دیابتی آشنا خواهید شد. توجه داشته باشید که برای درمان زخم پای دیابتی با لیزر تراپی، حتما باید به پزشک مجرب و ماهری مراجعه کنید که بخوبی از علل ایجاد کننده و انواع روش‌های درمان این عارضه آگاه باشد. مراجعه به پزشک مجرب و ماهر علاوه بر کاهش خطرات و عوارض جانبی ناشی از درمان، موحب میشود تا دوره نقاهت بعد از درمان نیز به حداقل برسد.

ترمیم زخم پای دیابتی با لیزر درمانی چه مزایایی دارد؟

لیزر درمانی یک روش درمانی غیر تهاجمی است که در آن نیازی به برش یا جراحی نیست. عدم نیاز به جراحی به این معناست که این روش درمانی دوره نقاهت طولانی مدتی ندارد و بهبودی از آن سریعتر حاصل می شود.

لیزر درمانی، نیازمند مصرف هیچگونه دارویی نیست و این روش درمانی برای اکثریت بیمارانی که ترجیح می دهند از مصرف دارو خودداری کنند، مناسب خواهد بود. در صورتی که لیزر درمانی توسط پزشک مجرب اعمال شود، هیچگونه عوارض جانبی جدی در پی نخواهد داشت.

لیزر درمانی چگونه عمل می کند؟

در لیزردرمانی، فوتون‌های نور تولید شده از چندین دیود ساطع کننده نور، از طریق پوست به عمق چند سانتی‌متری زخم‌های بیمار نفوذ میکنند. نفوذ و عبور فوتون‌های نور از بافت آسیب دیده، موجب ایجاد تغییرات شیمیایی در میتوکندری سلول‌های ناحیه شده و به آنها سیگنال می دهد که تولید آدنوزین تری‌فسفات را افزایش دهند. از لحاظ تئوری، لیزردرمانی به این طریق موجب تسریع روند بهبودی بافت‌ها میشود.

اما هر نوری نیز قادر به تحریک این فرآیند درمانی نیست. در لیزر درمانی معمولا از نور با طول موج 600 تا 1000 نانومتر، برای افزایش گردش خون و تسریع روند ترمیمی بافت‌های آسیب دیده استفاده می شود.

کاندیدای مناسب ترمیم زخم پای دیابتی با لیزر درمانی

به کار گیری لیزردرمانی در طب سنتی به عنوان یک روش درمانی مکمل یا جایگزین، پیوسته رو به افزایش است. استفاده از لیزردرمانی برای درمان برخی از عارضه‌ها نیز مورد تایید سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) قرار گرفته است.

لیزردرمانی تا زمانی که تحت نظر پزشک یا متخصص درمانی انجام شود،‌ کاملا ایمن و بی خطر خواهد بود. علاوه بر این، این روش درمانی غیر تهاجمی و بدون درد است و به مصرف دارو یا گذراندن مراحل آماده‌سازی خاصی نیاز ندارد.

با این حال، نباید در صورت ابتلا به سرطان یا وجود تومور کارسینوما (توده بدخیم سرطانی) در بدن از لیزردرمانی استفاده کرد. همچنین باید از مصارف خانگی لیزردرمانی در صورت ابتلا به بیماری تیروئید یا برای چشم‌ها نیز اجتناب شود. از آنجایی که تاثیرگذاری لیزر بر روی جنین در حال رشد نیز نامعلوم و نامشخص است، توصیه می شود که زنان باردار از دریافت این درمان خودداری کنند.

یکی از معایب این درمان، طول دوره درمانی آن است. با اینکه هر جلسه لیرز درمانی تنها چند دقیقه طول میکشد اما ممکن است برای مشاهده نتایج و اثربخشی این درمان، به یک ماه زمان (تا ۴ جلسه درمان در هر هفته) نیاز داشته باشید.

چگونه باید برای لیزر درمانی زخم پای دیابتی آماده شد؟

حتما از قبل طوری برنامه‌ریزی کنید که بعد از دریافت درمان، زمان کافی برای استراحت و بهبودی داشته باشید. از سوی دیگر، حتما با شخصی از بستگان یا دوستان هماهنگ کنید که بعد از درمان شما را به منزل برساند چرا که احتمالا شما تحت تاثیر داروی بیهوشی یا آرامبخش خواهید بود. احتمالا پزشک به شما توصیه کند که از چند روز مانده به درمان، مصرف داروهای رقیق کننده خون و امثال آنها که می توانند بر انعقاد خون تأثیر بگذارند را قطع کنید.

رویه لیزر درمانی زخم پای دیابتی

بعد از شستشو و پاکسازی زخم با سرم سدیم کلراید (محلول نمکی 0.9%)، بیمار در وضعیت راحت و مناسبی دراز کشیده و عینک محافظ چشم به او داده میشود. این درمان بطور کلی ۱۲ جلسه خواهد بود که بطور یکروز در میان، ۳ جلسه در هفته انجام میشود. در این درمان از لیزری با اشعه مرئی و فرم پالسی، با طول موج 632.8 نانومتر و حداکثر توان 30 میلی وات استفاده می شود. مدت زمان اعمال لیزر بروی زخم نیز ۸۰ ثانیه (۴ ژول بر سانتی‌متر مربع) است. نحوه اعمال لیزر نیز بدون تماس با پوست (با فاصله تقریبی ۱ میلی‌متر از پوست) بوده که با نگه‌داشتن پن به صورت قائم بر زخم و نواحی اطراف زخم اعمال میشود. سطح زخم نیز بر حسب سانتی‌متر مربع اندازه‌گیری میشود.

اقدامات بعد از دریافت لیزر درمانی زخم پای دیابتی

برای تسکین درد و برطرف شدن تورم و هرگونه ناراحتی دیگر،‌ ممکن است لازم باشد که تا چند روز اول پس از عمل، استراحت کرده و از داروهای مسکن بدون نسخه استفاده کنید.

روند بهبودی پس از لیزردرمانی، به نوع درمان دریافتی و اینکه چه مقدار از بدن شما تحت تأثیر درمان قرار گرفته است، متفاوت خواهد بود. شما باید به دقت از دستورات پزشک پیروی کنید.

بعد از درمان ممکن است در پوست اطراف ناحیه درمان احساس تورم، خارش و خشکی داشته باشید. از اینرو ممکن است پزشک شما از یک پماد بروی این نواحی استفاده کند که موجب نفوذناپذیری آن در مقابل آب و هوا شود.

تا دو هفته اول پس از درمان، حتما موارد زیر را انجام دهید:

• برای تسکین درد از داروهای بدون نسخه مانند ایبوپروفن (ادویل) یا استامینوفن (تایلنول)استفاده کنید.
• ناحیه تحت درمان را مرتبا با آب شسته و تمیز کنید.
• از پمادهایی مانند وازلین استفاده کنید.
• از کمپرس یخ استفاده کنید.
• از کندن زخم خشک شده خودداری کنید.

معایب لیزر درمانی زخم پای دیابتی

درد و سایر علائم بیمار بلافاصله بعد از یک جلسه درمان تسکین نخواهد یافت. در واقع، بیمار باید یک سری جلسات درمانی را پشت سر بگذارد تا درد و سایر علائم بطور کامل برطرف شوند. علاوه بر این، تعداد جلسات درمانی مورد نیاز برای هر بیمار نیز واحد نیست و تعداد جلسات به مدت و شدت عارضه بستگی دارد. تعداد جلسات درمانی بین ۸ الی ۳۰ جلسه متغیر است و گاها بیمار باید حداقل ۲ تا ۴ بار در هفته با پزشک خود ملاقات داشته باشد.

یکی از معایب دیگر لیزرتراپی این است که احتمال بدتر شدن زخم‌های قدیمی تا چند روز پس از درمان وجود دارد. با این حال، بدتر شدن زخم در اغلب موارد تنها تا چند روز ادامه خواهد داشت. علاوه بر این،‌ این روش درمانی هزینه بالایی دارد و اکثرا بیمه هزینه آن را پوشش نمیدهد.

لیزر درمانی زخم پای دیابتی چه خطراتی دارد؟

لیزردرمانی خطرات خاص خود را دارد. خطراتی که این درمان برای پوست دارد عبارتند از:

• خونریزی
• عفونت
• درد
• ایجاد جای زخم
• تغییر رنگ پوست

همچنین، این درمان ممکن است اثرات دائمی نداشته باشد و به همین دلیل ممکن است نیاز باشد که جلسات درمانی تکرار شوند. از سوی دیگر، این روش درمانی ممکن است هزینه بالایی  داشته باشد و به همین دلیل برای همه قابل دسترس نباشد.

هزینه لیزر درمانی زخم پای دیابتی

کاربرد درمانی انواع مختلفی از لیزرها توسط سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) تایید شده است که قیمت و هزینه درمان با هر نوع از این لیزرها متفاوت است. هزینه این روش درمانی بسته به هدف درمان متفاوت خواهد بود. در مورد درمان زخم پای دیابتی نیز هزینه درمان بسته به اندازه و ناحیه زخم شده متفاوت است. ممکن است نیاز باشد که زخم‌های حاد بطور روزانه درمان شوند ولی موارد مزمن به ۲ الی ۳ جلسه درمان در هفته بهتر پاسخ میدهند. هر جلسه درمانی تقریبا ۱۰ دقیقه طول می کشد.

در اغلب موارد بیمه هزینه این درمان را پوشش نمیدهد چرا که این روش درمانی را روشی آزمایشی میداند که شواهد کافی از اثر بخشی آن وجود ندارد. با این حال، توجه داشته باشید که ممکن است بیمه هزینه این درمان را پوشش ندهد.

عوامل دیگری نظیر شدت عارضه‌ای که باید درمان شود، روش درمانی خاص مورد نیاز، طول موج و توان لیزر مورد نیاز برای درمان و موقعیت جغرافیایی کلینیک نیز بر هزینه کلی درمان تاثیرگذار خواهند بود.

سوالات متداول

چه مدت طول می کشد تا زخم پای دیابتی بهبود یابد؟

زخم پای دیابتی زمانی که فورا تحت درمان قرار بگیرد، در افرادی که گردش خون خوبی دارند،‌ در عرض ۳ الی ۶ هفته بهبود می‌یابد. اما بهبودی زخم پای عمیق و مزمنی که فورا درمان نشود، ممکن است ماه‌ها طول بکشد و حتی نیاز به قطع پا داشته باشد.

آیا لیزر درمانی برای زخم پای دیابتی بی خطر است؟

لیزردرمانی یکی از ایمن‌ترین و غیر تهاجمی‌ترین روش‌های درمانی است که اخیرا بطور گسترده‌ای مورد توجه محققان و متخصصان زخم‌های دیابتی قرار گرفته است. لیزرتراپی یک رویکرد درمانی بی خطر است که در آن از نور با طول موج  540 تا 830 نانومتر استفاده می شود.

لیزر درمانی چگونه به ترمیم زخم پای دیابتی کمک می کند؟

اشعه لیزر، ساخت بلوک‌های کلاژن را تحریک می کند که این امر برای ترمیم بافت تخریب شده بسیار حائز اهمیت است. کلاژن مولکول پروتئینی است که وجود آن برای جایگزینی بافت قدیمی یا ترمیم جراحات و زخم‌ها ضروری است. بنابراین، لیزردرمانی برای ترمیم زخم های باز و سوختگی موثر است.