تزریق اپیدورال برای کمر درد، دیسک کمر و گردن

در صورتی که به دلیل وجود التهاب عصب‌های نخاعی، در پشت بازوها و پشت پاها احساس درد می‌کنید، تزریق اپیدورال راه حل موثری برای کاهش فوری دردتان خواهد بود. اغلب مجراهای عصبی از ستون فقرات تا کمر، بازوها یا پاها تنگ می‌شوند و این تنگی باعث درد می‌شود. این تنگی مجراها می‌تواند باعث التهاب اعصاب نخاعی شود. به بیان ساده‌تر، تزریق اپیدورال، یعنی تزریق داروهای مسکن به بدن از طریق سرنگ، به منظور دستیابی به تسکین فوری. دارو به منطقه اپیدورال تزریق می‌شود. اپیدورال یک ناحیه پر از چربی است که نخاع را پوشش می دهد تا از آن محافظت کند و مانع وادر شدن آسیب به اعصاب مجاور آن شود. گاهی اوقات تسکین درد کوتاه مدت است. اما در برخی موارد نتایج تا مدت‌ها ادامه دارند. لازم به ذکر است که این تزریق باید توسط یک پزشک با تجربه و ماهر انجام شود.

مزایای تزریق اپیدورال برای کمر درد

اکثر پزشکان بر این باورند که تزریق اپیدورال در یک دوره حاد کمر درد می‌تواند موثر باشد. زمانی که تزریقات در فضای اپیدورال کمر انجام می‌شود، مزایای زیر را به همراه دارد:

• درد و التهاب عصب را کاهش می‌دهد: تزریق باعث کاهش تولید مواد شیمیایی التهابی و کاهش حساسیت فیبرهای عصبی به درد، و تولید سیگنال‌های درد کمتر می‌شود.
• مصرف داروهای خوراکی محدود می‌شود: کاهش دردی که در نتیجه این تزریقات به دست می‌آید می‌تواند نیاز به مصرف داروهای خوراکی را کاهش دهد و یا به کل دیگر نیازی به مصرف دارو نباشد، که خود می‌تواند باعث کاهش عوارض جانبی ناشی از مصرف طولانی مدت داروها شود.
• می‌توانید فیزیورتاپی را ادامه داده یا دوباره از سر بگیرید: این تزریقات به دلیل کاهش درد می‌توانند بیمار را به انجام فیزیوتراپی تشویق کنند.
• نیاز به جراحی را به تعویق می‌اندازد: تسکین درد ناشی از تزریق اپیدورال کمری ممکن است نیاز به جراحی را به تعویق بی‌اندازد و در صورت موثر بودن فیزیوتراپی ممکن است نیاز به مداخله جراحی نباشد.
• با کاهش التهاب در ریشه‌های عصبی و اطراف آن، درد را کنترل می‌کند.
• تحرک و عملکرد را در کمر و پاها بهبود می‌بخشد.
• به دلیل کاهش درد ممکن است کیفیت زندگی و توانایی بهتری برای انجام فعالیت‌های روزانه داشته باشید.
• برای بیمار امکان پیشرفت در برنامه فیزیوتراپی و توانبخشی را فراهم می‌کند.

بسته به نوع عارضه، نیازهای بیمار و اولویت و تجربه پزشک، تکنیک‌های متعددی ممکن است برای تزریق اپیدورال استفاده شود. اهداف تزریق اپیدورال را درادامه برای شما بیان خواهیم کرد.

کاربرد تزریق اپیدورال کمری

عارضه‌های زیادی می‌توانند باعث تحریک عصب نخاعی در کمر و کمر درد شوند، این عارضه‌ها عبارتند از موارد زیر:

• فتق دیسک کمر: این وضعیت بیروزن‌زدگی یا پارگی دیسک کمر نیز نامیده می‌شود. این دیسک‌ها دارای مراکزی نرم و ژل مانند با یک لایه بیرونی محکم‌تر هستند. در طول زمان یا به دلیل آسیب، لایه بیرونی ضعیف شده و دچار ترک می‌شود. فتق دیسک کمر زمانی رخ می‌دهد که این ماده ژل مانند از طریق این شکاف‌ها به یکی از دیسک‌های بین دو مهره در کمر فشار وارد کند. این مواد بیرون زده ممکن است اعصاب نخاعی مجاور را تحریک کرده یا فشرده کند.
• بیماری دژنراسیون دیسک کمر: این عارضه زمانی رخ می‌دهد که ماده محافظ بین مهره‌ها شروع به فرسایش کنند. دیسک دژنراسیون می‌تواند باعث التهاب موضعی در ریشه‌های عصب نخاعی شما شود.
• تنگی کانال نخاعی کمری: تنگی یک یا چند فضا در ستون فقرات کمر را تنگی کانال نخاع کمری می‌نامند. فضای کمتر در ستون فقرات مقدار فضای موجود برای ریشه‌های عصبی نخاعی را کاهش می‌دهد. فضای تنگ می‌تواند باعث تحریک و فشرده شدن اعصاب شود که می‌تواند منجر به کمر درد شود، به خصوص هنگام انجام فعالیت‌های تکراری مانند راه رفتن.
• آرتروز ستون فقرات (اسپوندیلوز): این وضعیت شامل تغییرات در استخوان‌ها، دیسک‌ها و مفاصل در کمر است که به دلیل فرسایش طبیعی ناشی از افزایش سن رخ می‌دهد. آرتروز ستون فقرات می‌تواند منجر به تنگ شدن فضای داخل ستون فقرات در کمر و یا دهانه‌هایی شود که اعصاب ستون فقرات از آن خارج می‌شوند، که می‌تواند باعث التهاب و تحریک اعصاب شود.

سایر شرایطی که می‌توانند با تزریق اپیدورال کمر درمان شوند عبارتند از:

• کمر درد موضعی (کمر درد محوری): کمر درد محوری متفاوت بوده و علل متعددی دارد. درد می‌تواند تیز یا مبهم باشد و ممکن است دائمی بوده یا به ندرت احساس شود و از خفیف تا شدید متغیر است.
• لنگش عصبي: این وضعیت ناشی از فشرده شدن اعصاب نخاعی در ستون فقرات کمری است. این عارضه می‌تواند باعث درد یا سوزش در کمر، یک یا هر دو پا، لگن و باسن شود. این علائم به ویژه زمانی که صاف ایستاده‌اید یا راه می‌روید ظاهر می‌شوند.

متخصصان تزریق اپیدورال کمر

تزریق اپیدورال کمر بسیار عمل ظریف و دقیق است و پزشکی که این کار را انجام می‌دهد باید باتجربه و ماهر باشد. افرادی که می‌توانند تزریق اپیدورال کمر را انجام دهند عبارتند از:

• فیزیاتریست‌ها
• رادیولوژیست‌ها
• متخصص بیهوشی
• متخصص مغز و اعصاب
• جراحان

آمادگی برای تزریق اپیدورال کمر

به دلیل استفاده احتمالی از نوعی تصویربرداری فلوروسکوپی (یک نوع تصویربرداری اشعه ایکس) در طول روش، در صورتی که باردار هستید یا احتمال بارداری دارید، حتما پزشک خود را مطلع کنید. همچنین در صورتی که از هرگونه داروی گیاهی، مکمل و داروهای غیرتجویزی استفاده می‌کنید باید به پزشک اطلاع دهید.

پزشک تمام دستورالعمل‌های خاص مورد نیاز برای آمادگی به منظور انجام تزریق اپیدورال کمر را به شما خواهد گفت. حتما دستورالعمل‌های پزشک را دنبال کنید. پزشک توصیه می‌کند که:

• قبل از تزریق اپیدورال کمر، تا حدودی خوردن و آشامیدن را محدود کنید.
• مصرف برخی از داروها، از جمله داروهای رقیق کننده خون را متوقف کنید.
• به منظور کمک به تشخیص ناحیه دقیق برای درمان، برخی آزمایشات از جمله سی‌تی اسکن یا ام‌آر‌آی را انجام دهید.
• در صورتی که از آرامبخش برای تزریق اپیدورال کمر استفاده می‌کنید، باید شخصی همراه‌تان باشد و شما را تا خانه همراهی کند.

قبل از تزریق اپیدورال کمر بهتر است این سوالات را از پزشک خود بپرسید:

• هر چند وقت یکبار باید تزریق اپیدورال کمر انجام شود؟
• به منظور آماده شدن برای تزریق اپیدورال کمر باید چه کار کنم؟
• تزریق اپیدورال کمر چه خطراتی به همراه دارد؟
• طی تزریق اپیدورال چه احساسی خواهم داشت؟
• تزریق اپیدورال کمر چقدر دوام دارد؟
• در صورتی که با تزریق اپیدورال کمر دردم از بین نرفت، باید چکار کنم؟

روش تزریق اپیدورال کمر

تزریق اپیدورال کمر اصولا در بیمارستان یا کلینیک سرپایی انجام می‌شود. اصولا تزریق بین 15 تا 30 دقیقا به طول می‌انجامد. در طول روش باید کاملا بی‌حرکت باشید. پزشک از طریق راه‌های مختلفی می‌تواند به فضای اپیدورال در اطراف نخاع دسترسی داشته باشد، که شامل موارد زیر است:

• تزریق اپیدورال اینترلامینار: در این تزریق، سوزن از بین دو لامینا در ستون فقرات وارد فضای اپیدورال می‌شود. لامینا قسمت صاف ستون فقرات است که بخشی از هر مهره در ستون فقرات است. لامینا در ستون فقرات دیوار بیرونی کانال نخاعی را تشکیل می‌دهد و از کانال نخاعی محافظت می‌کند. پزشکان معمولا برای تسکین موقت درد در فتق دیسک کمر، تنگی نخاعی با یا بدون درد رادیکولار و کمردرد موضعی (محوری) از تزریق اپیدورال کمر اینترلامینار استفاده می‌کنند.
• تزریق اپیدورال ترانسفرمینال: در این روش، مسیر سوزن از طریق فرامینا است که از طریق آن ریشه‌های عصبی از ستون فقرات خارج می‌شوند. پزشکان معمولا از تزریق اپیدورال ترانسفرمینال برای تسکین موقتی درد رادیکولار ناشی از فتق دیسک یا آسیب خاص به یک ریشه عصبی تکی استفاده می‌کنند.
• تزریق اپیدورال کودال: در این روش، مسیر سوزن از طریق هیاتوس ساکرال، دهانه‌ی پایینی کانال خاجی، است که به پایین‌ترین اعصاب نخاعی می‌رسد. ساکروم استخوان مثلثی شکلی است که بین استخوان‌های هیپ قرار دارد. پزشکان به منظور تسکین موقتی سندرم عمل جراحی شکست خورده، از تزریق اپیدورال کودال استفاده می‌کنند. تزریق اپیدورال کودال به طور کلی خطرات کمتری نسبت به تزریق اپیدورال اینترلامینار و تزریق اپیدورال ترانسفرمینال دارد.

مراحل کلی تزریق اپیدورال کمری به شرح زیر است:

• فرد روپوش مخصوص پوشیده و روی یک تخت راحت به شکم دراز می‌کشد و زیر شکم یک بالش قرار دارد. ممکن است پزشک از یک داروی آرامبخش و بی‌حسی استفاده کند.
• پزشک به منظور به حداقل رساندن خطر عفونت، ناحیه کمر که قرار است تزریق اپیدورال در آن انجام شود را تمیز می‌کند.
• پزشک براییافتن مکان مناسب تزریق با استفاده از فلوروسکوپی (تصاویر اشعه ایکس یا تصویربرداری رادیولوژیکی)، سوزن را به سوی ناحیه آسیب‌دیده ستون فقرات هدایت می‌کند.
• پزشک ممکن است با استفاده از یک سوزن کوچک، کمی داروی بی‌حسی در نزدیکی ناحیه تحت درمان تزریق کند. بنابراین دیگر هنگام تزریق اپیدورال که با سوزن بزرگتر از سوزن نرمال انجام می‌شود، احساس درد نخواهید داشت.
• هنگامی که سوزن در فضای اپیدورال در اطراف نخاع قرار دارد، پزشک یک ماده کنتراست را تزریق می‌کند. ماده کنتراست تضمین کننده این است که نوک سوزن در فضای اپیدورال است، نه در داخل رگ‌های خونی یا بافت دیگر، که تضمین می‌کند که دارو به اعصاب ملتهب مورد هدف خواهد رسید.
• سپس پزشک آرامی دارو را تزریق می‌کند، که معمولا شامل داروهای ضد التهابی مانند استروئید یا کورتیکواستروئید است. بعضی از پزشکان ممکن است مخلوطی از کورتیکواستروئید، سالین معمولی و بی‌حسی موضعی را تزریق کنند.
• هنگامی که پزشک تزریق را انجام داد، به منظور جلوگیزی از خونریزی ناحیه را فشار می‌دهد، دوباره ناحیه را تمیز کرده و پانسمان می‌کند. فرد بیمار به یک صندلی یا تخت منتقل می‌شود تا حدود 1 ساعت استراحت کند. طی زمان استراحت پزشک مطمئن می‌شود که بدن هیچ واکنش منفی به دارو نشان نداده است.

درد 2 تا 3 روز پس از تزریق اپیدورال کمری، قبل از تسکین، بدتر می‌شود. بین 2 تا هفت روز پس از تزریق اپیدورال، درد تسکین می‌یابد و به مدت چند روز تا چند ماه دوام خواهد داشت.

عوارض جانبی تزریق اپیدورال کمر

عوارض جانبی تزریق اپیدورال کمر عبارتند از:

• قبل از تاثیر دارو، ممکن است تا چند روز درد تشدید شود.
• ممکن اس در محل تزریق، حساسیت یا کبودی تجربه کنید.
• در صورتی که پزشک از فلوروسکوپی استفاده کند، تا حدودی خطر قرار گرفتن در معرض تابش اشعه ایکس وجود خواهد داشت. اشعه ایکس فلوروسکوپی ممکن است برای نوزادان متولد نشده مضر باشد. در صورتی که باردارید یا قبل از انجام تزریق اپیدورال قصد بارداری دارید، باید حتما پزشک خود را از این موضوع مطلع کنید.
• اگر مبتلا به دیابت هستید، تزریق اپیدورال می‌تواند سطح قند خون را افزایش دهد، که معمولا بین چند ساعت تا چند روز ماندگار است.
• اگر گلوکوم داشته باشید، تزریق اپیدورال ممکن است به طور موقت فشار خون و فشار چشم شما را افزایش دهد.

تزریق اپیدورال کمر به ندرت ممکن است عوارض جانبی طولانی مدت به همراه داشته باشد، از جمله عوارض زیر:

• نقص نورولوژیک دائمی به علت آسیب نخاعی یا آسیب ریشه عصبی ناشی از تزریق اپیدورال.
• درد مزمن به علت آسیب نخاعی یا آسیب ریشه عصبی ناشی از تزریق اپیدورال.
• فلج دائمی ناشی از هماتوم که به دلیل تجمع خون بین دورا ماتر و کانال نخاعی، رخ می‌دهد.

خطرات تزریق اپیدورال کمر

تزریق اپیدورال کمر معمولا روشی بی‌خطر و ایمن است، اما به هر حال ممکن است عوارض جانبی نیز به همراه داشته باشد. اگرچه که اصولا عوارض جانبی ناشی از تزریق اپیدورال نادر هستند اما ممکن است رخ دهند. این عوارض عبارتند از:

• فشار خون پایین که ممکن است باعث احساس سبکی سر شود.
• سردرد شدید ناشی از نشت مایع نخاعی.
• عفونت ناشی از روش اپیدورال، مانند آبسه اپیدورال، دیسکیتیس، استئومیلیت یا مننژیت.
• واکنش منفی به داروها، مانند گرگرفتگی یا راش.
• خونریزی در صورتی که یک رگ خون به طور تصادفی در طول تزریق آسیب دیده باشد، می‌تواند باعث ایجاد هماتوم یا لخته شدن خون شود.
• آسیب به اعصاب در محل تزریق.
• به طور موقت کنترل مثانه و روده خود را از دست می‌دهید. شما ممکن است به یک کاتتر (یک لوله کوچک) در مثانه خود نیاز داشته باشید تا به شما برای مدفوع کردن کمک کند.
• انجام مکرر تزریق اپیدورال یا دریافت دارو در دوزهای بالا ممکن است استخوان‌های ستون فقرات یا عضلات نزدیک را تضعیف کند. به همین دلیل، اکثر ارائه دهندگان مراقبت‌های بهداشتی اصولا دو تا سه تزریق اپیدورال در سال را پیشنهاد می‌کنند.

دوام تزریق اپیدورال کمر

اصولا اثرات تزریق اپیدورال کمر تا 6 ماه ادامه دارد، اما با این‌حال هر فرد متفاوت است و درد را به طور متفاوتی تجربه می‌کند، بنابراین ممکن است دوام نتایج ناشی از تزریق اپیدورال در شما متفاوت باشد. تزریق اپیدورال کمر در ارائه تسکین موقت برای دردهای رادیکولار ناشی از فتق دیسک کمر و تنگی نخاعی کمری، موفق‌تر است. 70 درصد افراد مبتلا به درد رادیکولار ثانویه و فتق دیسک که تزریق اپیدورال کمر انجام داده‌اند، یک تا دوماه پس از تزریق حداقل 50 درصد بهبود داشته‌اند و 40 درصد آنها طی 12 ماه بهبودی را مشاهده کرده‌اند. توجه داشته باشید که تزریق اپیدورال کمر تنها باعث تسکین درد موقتی می‌شود، اما درد را درمان نمی‌کند.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنید؟

در صورتی که پس از انجام تزریق اپیدورال و بازگشت به خانه، هریک از علائم زیر را تجربه کردید، بلافاصله با پزشک خود تماس گرفته و یا به نزدیک‌ترین بیمارستان مراجعه کنید:

• در صورتی که در حالت نشسته یا ایستاده سردرد شدیدی را تجربه می‌کنید که با دراز کشیدن بهتر می‌شود، ممکن است نشانه پونکسیون کمری باشد.
• تب که ممکن است نشانه عفونت باشد.
• کاهش یا از دست دادن کنترل کامل مثانه
• احساس بی‌حسی و یا ضعف در پاها، که می‌تواند نشانه‌ای از آسیب عصبی باشد.

هزینه‌های تزریق اپیدورال کمر

هزینه تزریق به نوع داروهای مورد استفاده برای تزریق، مقدار دارو، تعداد تزریق، جایی که دارو باید تزریق شود، بی‌حسی مورد استفاده، هزینه تصویربرداری، موقعیت و دستمزد پزشک، بستگی دارد. بیمه درمانی تزریق اپیدورال کمر را تا زمانی که لازم است، پوشش می‌دهد. اما اکثر جراحان ارتوپدی بیش از 3 تزریق در سال را توصیه نمی‌کنند.

نتیجه

زمانی که تزریق اپیدورال کمر توسط یک پزشک باتجربه و ماهر انجام شود، عملی بی‌خطر و موثر برای درد مزمن ناشی از شرایط خاص، به ویژه فتق دیسک و تنگی نخاعی است. توجه داشته باشید که تزریق اپیدورال تنها درد کمر را درمان نمی‌کند، بلکه درد را به طور موقتی تسکین می‌دهد در حدی که بتوانید فعالیت‌های روزمره خود را انجام دهید، کیفیت زندگی خود را بهبود ببخشید و دوره درمان با فیزیوتراپی را کامل کنید. اگر در مورد انجام تزریق اپیدورال کمر نگران هستید و اضطراب دارید، بهتر است با پزشک‌تان مشورت کرده و هر سوالی دارید بپرسید.

سوالات متداول

تزریق اپیدورال کمر چقدر درد دارد؟

معمولا هنگام تزریق اپیدورال ممکن است کمی احساس ناراحتی داشته باشید، اما نباید درد زیادی را احساس کنید. می‌توانید قبل از عمل از پزشک بخواهید که به شما داروی آرامبخش بدهد. پزشک ابتدا برای بی‌حسی کردن ناحیه، داروی بی‌حس کننده موضعی را به پوست کمر تزریق می‌کند.

پس از تزریق اپیدورال کمری چه کارهایی را نباید انجام داد؟

به مدت 12 ساعت پس از تزریق اپیدورال کمر رانندگی نکنید. به مدت 3 روز پس از تزریق اپیدورال گرمای مستقیم را به ناحیه کمر اعمال نکنید. از رفتن به سونا، اتاق بخار و استفاده از تشک برقی اجتناب کنید، اما می‌توانید از دوش آب گرم استفاده کنید.

می‌توانم پس از تزریق اپیدورال کمر به سر کار بازگردم؟

می‌توانید فعالیت‌های راحت و سبک را انجام دهید، اما به مدت 24 ساعت پس از تزریق اپیدورال باید از انجام فعالیت‌های سنگین خودداری کنید. 24 ساعت پس از تزریق اپیدورال می‌توانید به سر کار بازگردید.

میزان موفقیت تزریق اپیدورال کمر چقدر است؟

طبق یک تحقیق انجام شده بر روی 120 نفر مبتلا به کمر درد، حدود 68 درصد از افرادی که طی 1 سال 4 تزریق دریافت کرده بودند تا 50 درصد بهبودی درد و بهبودی عملکرد را تجربه کردند. اما در تحقیقی دیگر، افرادی که در طی این دوره 6 تزریق دریافت کرده بودند، تا 2 سال تسکین درد داشتند.

چگونه می‌توانم پس از تزریق اپیدورال، کمرم را تقویت کنم؟

می‌توانید تمرینات هوازی سبک مانند شنا، ایروبیک در آب یا دوچرخه سواری ثابت را انجام دهید. از انجام تمرینات با شدت بالا مانند دویدن خودداری کنید. این فقط یک لیست نمونه از فعالیت‌های توصیه شده پس از تزریق اپیدورال است.

چه مدت طول می‌کشد تا تزریق اپیدورال کمر اثر کند؟

در صورتی که تزریق اپیدورال با بی‌حسی انجام شده باشد، 20 تا 30 دقیقه طول می‌کشد تا بی‌حسی اثر کند و دیگر دردی احساس نکنید. تزریقات اپیدورال بین 2 روز تا 1 هفته اثر می‌کنند، و تسکین درد تا چند روز ادامه یا حتی چند ماه ادامه دارد.

اگر تزریق اپیدورال کمر اثر نکند چه اتفاقی رخ می‌دهد؟

در موارد نادر، در صورتی که تنگی نخاعی شدید درمان نشود ممکن است پیشرفت کند و باعث بی‌حسی دائمی، ضعف، مشکلات تعادل، بی اختیاری و فلج شود. به همین دلیل نه تنها درمان علائم بسیار مهم است بلکه باید علت اصلی تنگی را نیز درمان کنید.

آیا می‌توان پس از تزریق اپیدورال کمر راه رفت؟

بیشتر اوقات می‌توانید نیم ساعت بعد از تزریق اپیدورال کمر راه بروید. اما نیازی نیست که در این مدت راه بروید. اکثر کلینیک‌ها و بیمارستان‌ها به مدت 15 دقیقه تا یک ساعت پس از تزریق اپیدورال فرد را تحت نظر دارند. در طول این مدت، احتمالا از بیمار در مورد این که چه احساسی دارد سوال پرسیده می‌شود.

می‌توان پس از تزریق اپیدورال کمر دوش گرفت؟

دوش گرفتن اشکالی ندارد، اما تا روز بعد از تزریق اپیدورال کمر سعی کنید از رفتن در وان حمام یا شنا کردن پرهیز کنید.

آیا پس از تزریق اپیدورال کمر نیاز به مرخصی گرفتن هست؟

معمولا می‌توانید 4 تا 5 روز بعد از تزریق اپیدورال کمر به سر کار بازگردید. اما معمولا توصیه می‌شود که حدود 1 هفته مرخصی بگیرید و سر کار نروید. به این نکته توجه داشته باشید که تا چند روز پس از تزریق کورتیزون ممکن است درد ناگهانی در کمر را تجربه کنید.