به وضعیتی که با درد عصب سه قلو صورت و قسمت بالای گوش شروع شده و در ۳ بخش فک، چشم و گونه تقسیم میشود، نورالژی تری ژمینال میگویند. به طور کلی ۲ نوع عصب سه قلو داریم که هرکدام از آنها در یک سمت صورت قرار دارند. به صورت معمول درد نورالوژی سه قلو فقط یک سمت صورت فرد را درگیر میکند. میزان این درد شدید است، به صورتی که فرد مبتلا توانایی خوردن و حتی نوشیدن را ندارد. برای درمان قطعی بیماران دارای نورالژی عصب سه قلو (تری ژمینال) بلوک عصبی انجام میشود و معمولا مسکن قوی هم تاثیر زیادی ندارد.
دلایل درد نورالژی صورت ناشی از عصب تری ژمینال
علت دقیق بیماری درد عصب سه قلو مشخص نیست اما اغلب به نظر میرسد که این بیماری ناشی از فشرده شدن عصب تری ژمینال یا تحت تاثیر قرار گرفتن آن توسط یک شرایط نهفته است.
تحت فشار قراردادن عصب تری ژمینال
شواهد حاکی از آن است که در ۹۵% از موارد، عارضه نورالژی تریژمینال ناشی از وارد آمدن فشار به عصب تری ژمینال در نزدیکی محل ورود عصب به ساقه مغز است. این قسمت پایینترین بخش مغز است که با طناب نخاعی ادغام میگردد. در بسیاری از موارد، این فشار ناشی از له شدن ( فشرده شدن) عصب تری ژمینال توسط یک شاهرگ یا یک ورید است.
این عروق خونی طبیعی در یک نقطه حساس بهطور تصادفی با عصب سه قلو تماس برقرار میکنند. مشخص نیست که چرا این فشار در برخی نه همه افراد میتواند موجب حملات دردناک شود چراکه هر فرد مبتلا به چنین عارضه ای دچار درد نخواهد شد. ممکن است علت این امر این باشد که در برخی افراد، فشار وارده به عصب سه قلو موجب از بین رفتن لایه حفاظتی خارجی ( غلاف میلین) شده و ممکن است منجربه انتقال سیگنالهای درد غیرقابل کنترل در امتداد عصب شود.
سایر علل نهفته نورالژی عصب سه قلو
دلایل دیگر فشرده شدن یا آسیب دیدن عصب تریژمینال عبارتند از:
- تومور
- کیست: کیسه پر از مایع
- بدشکلی شریانی: اختلال غیرطبیعی عروق و رگها
- مولتیپل اسکلروزیس (ام اس): بیماری دراز مدتی که به سیستم عصبی آسیب میرساند.
۳ نوع نورالژی چیست؟
- نورالژی سه قلو باعث درد شدید و مکرر در صورت، معمولا در یک طرف می شود.
- نورالژی پس از هرپس به عنوان عارضه زونا رخ می دهد و ممکن است هر قسمتی از بدن را درگیر کند.
- نورالژی اکسیپیتال یا نورالژی پس سری یکی دیگر از انواع نادر نورالژی است. نورالژی پس سری یا نورالژی اکسیپیتال نوعی سردرد نادر است که از قاعده گردن شروع شده و تا پشت سر و پشت گوش ها انتشار می یابد.
درمان درد صورت ناشی از اختلال عصب سه قلو (نورالژی تری ژمینال)
برخی از روشهای درمانی برای درد صورت ناشی از اختلال عصب تریژمینال عبارتند از:
داروهای بدون نسخه نظیر آسپرین و ایبوپروفن در درمان درد عصب سه قلو موثر نیستند. داروهای ضد تشنج و شل کننده عضلات برای انسداد سیگنالهای درد عصب تریژمینال تجویز میشوند.
این داروها، درمانهای اولیه بیماری نورالژی تری ژمینال هستند و تا زمانی مصرف میشوند که درد کنترل شده و عوارض جانبی در فعالیتهای بیمار مداخله ایجاد نکنند. تقریبا ۸۰% از بیماران حداقل برای مدت کوتاه با مصرف دارو احساس تسکین میکنند. برای کنترل موثرتر درد ، داروها باید طبق یک برنامه منظم مصرف شوند تا سطح ثابت در خون حفظ شود.
- داروهای ضد تشنج نظیر کاربامازپین، اکس کاربازپین، گاباپنتین ( نورونتین)، فنی توئین (دیلانتین)، لاماتروژین و پرگابالین جهت کنترل درد ناشی از اختلال عصب تری ژمینال استفاده میشوند.
- گاهی اوقات، شلکنندههای عضلانی نظیر ایبوپروفن در درمان درد عصب سه قلو موثر هستند.
خدمات ویژه کلینیک فوق تخصصی درد نفس در درمان نورالژی با بلوک عصب سه قلو
- تزریق داخل گانگلیون کلسر با بلاک عصبی: در این روش، بیمار به صورت کامل مانیتور میشود. پس از تزریق، بیمار به واحد ریکاوری منتقل میشود و در صورتی که علائم حیاتی پایدار باشد، پس از ۱ الی ۲ ساعت مرخص خواهد شد.
- رادیو فرکانسی (RF): با استفاده از رادیو فرکانسی، میتوان عصبها را ترمیم کرد. این روش یکی از جدیدترین روشهای درمان درد عصب سه قلو است و میتواند قبل از جراحی و یا برای افرادی که از جراحی نتیجه نگرفتهاند، مورد استفاده قرار گیرد.
تزریق گلیسرول: در این روش، جراح از طریق صورت، سوزنی را به سوراخی که در قاعده جمجمه ایجاد شده است، وارد میکند. پزشک مقدار کمی گلیسرول استریل را با استفاده از سوزن به داخل مخزن سه قلو و کیسه کوچکی از مایع نخاعی را که گانگلیون عصب سه قلو را احاطه کرده است، تزریق میکند.
درنهایت با واردکردن آسیب به عصب سه قلو، سیگنالهای درد را مسدود خواهد کرد. در این روش معمولا درد کاهش خواهد یافت، اما در برخی از افراد بهصورت مجدد درد عود میکند. همچنین احتمال دارد بعد از انجام این روش افراد دچار گزگز یا بیحسی صورت شوند.
تمامی خدمات درمانی انواع نورالژی (نورالژی سه قلو، نورالژی پس از هرپس، نورالژی اکسیپیتال) ارائه شده در اتاق عمل سرپایی کلینیک درد نفس توسط فوق تخصص درد، دکتر حسین عدلخو، با استفاده از روشی جدید و کاملاً استریل، بدون بیهوشی، بدون بستری انجام میشود.
کلینیک درمان عصب سه قلو توسط دکتر متخصص
ما در کلینیک درد نفس در تهران با استفاده از روش های نوین درمانی کم تهاجمی با استفاده از تزریق یا لیزر و امواج رادیویی، بدون بیهوشی و بدون نیاز به بستری شدن؛ درد نورالژی شما را سریع و فوری درمان خواهیم کرد.