نخاع، مجموعه‌ای از عصب‌های حساس و حسی است که از مغز تا پایین کمر کشیده شده است. این عصب‌ها ارتباطات الکتریکی بین مغز و بقیه بدن را ممکن می‌سازند. عصب‌های خروجی از نخاع گاهی تحت فشار قرار می‌گیرند، گیر می‌افتند یا التهاب می‌گیرند. گیرفتادگی یا التهاب عصب‌های نخاعی زمانی رخ می‌دهد که دیسک بین مهره‌ای فشاری بر روی فضای نخاع و عصب‌ها ایجاد کند. در این صورت، درد شدیدی در ناحیه کمر احساس خواهید کرد.
بلوک عصبی، یک روش غیر تهاجمی برای کاهش کمردرد است که از طریق تزریق داروهای بیحسی موضعی یا داروهای مسکن مخدر انجام می‌شود. بلوک عصبی در کاهش موقت و فوری درد شدید کمر در زمان انتظار برای اثرگذاری روش‌های جراحی یا درمانی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این تکنیک برای مدیریت درد پس از عمل و درد ثانویه ناشی از آسیب‌دیدگی نیز مفید است. برای انجام بلوک عصبی، نیاز به یک پزشک ماهر و مجرب است که به خوبی ساختار پشت بدن را می‌شناسد. همچنین، انجام بلوک عصبی توسط پزشک متخصص درد، عوارض جانبی و خطرات احتمالی را به حداقل ممکن می‌رساند.
[sv slug=”alert”]
خدمات تخصص ارائه شده توسط دکتر حسین عدلخو-فوق تخصص درد در کلینیک درد نفس
لازم به ذکر است کلیه خدمات بدون نیاز به ببهوشی،بستری و جراحی و فقط با بیحسی موضعی و با استفاده از به روزترین و بهترین دستگاه‌های روز دنیا می‌باشد:
- RF (رادیو فرکوئنسی)
- اوزون تراپی
- بلاک عصبی
- تزریق ژل
- تزریق PRP و سلول‌های بنیادی
- تزریق بوتاکس
- لیزر پرتوان درد (PLP)
[sv slug=”alert1″]
مزایای بلوک عصبی کمر
تزریق بلوک‌کننده عصبی برای تسکین کمردرد مزایای متعددی دارد که از آن جمله می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- تسکین کمردرد پس از جراحی
- کاهش نیاز به مصرف مسکن‌های مخدر
- کاهش شیوع عوارض ریوی پس از جراحی
- کاهش عوارض گوارشی پس از جراحی
- کوتاه شدن مدت زمان استفاده از دستگاه تنفس مصنوعی
- کاهش خطر ابتلا به ترومبوز وریدهای عمقی
- کم شدن خونریزی
- کاهش دوز مصرف دارو
- تسکین یافتن درد برای مدتی طولانی‌تر
- بهبود کیفیت زندگی
- کاهش خطر وابستگی به داروهای مخدر
متقاضیان بلاک عصبی برای تسکین کمردرد
اگر در بخش میانی پشت بدن یا بالای کمر درد داشته باشید، احتمالاً پزشک ابتدا درمان‌های دیگری مانند مصرف دارو و فیزیوتراپی را توصیه خواهد کرد. اگر این درمان‌ها مؤثر نباشد، تزریق بلوک‌کننده عصب‌های کمر توصیه می‌شود. بهترین زمان برای تزریق بلوک عصبی وقتی است که حداقل سه ماه درد متوسط تا شدید داشته باشید. بلوک عصبی درد ناشی از چند نوع مشکل کمر، از قبیل موارد زیر را تسکین می‌دهد:
- آسیب‌های تحریک‌کننده عصب‌های نخاعی
- فتق دیسک همراه با درد منتشرشونده در کمر یا بازو
- سندرم ستون فقرات پس از جراحی
- تنگی کانال نخاعی
- دردهای سیاتیک
آمادگی قبل از بلوک عصبی برای درمان کمردرد
پزشک دستورات لازم را برای آمادگی قبل از تزریق به بیمار می‌دهد. حتماً موارد زیر را به پزشک معالجتان اطلاع بدهید:
- سابقه بروز هر گونه مشکل در اثر تزریق ماده حاجب یا حساسیت داشتن به داروها
- بروز علائم جدید مانند تب ناگهانی
- فهرست کلیه داروهای مصرفی از جمله مسکن‌های بدون نسخه‌ای مانند آسپرین
- باردار بودن یا برنامه‌ریزی برای بارداری
- پرونده پزشکی کامل
احتمالاً از شما خواسته می‌شود که از چند ساعت قبل از تزریق بلاک عصبی ناشتا باشید و هیچ چیزی نخورید یا نیاشامید. اگر بیمار به دیابت وابسته به انسولین مبتلا باشد، نباید الگوی غذایی معمولش را پیش از درمان تغییر بدهد.
بیماران می‌توانند داروهای معمول، مانند داروهای مخصوص برای درمان فشار خون بالا یا دیابت را مصرف کنند. همچنین مصرف مسکن‌ها یا داروهای ضدالتهابی در روز تزریق بلوک عصبی ممنوع است. بیماران باید درد را قبل از درمان تحمل کنند و نباید داروهایی مصرف کنند که درد همیشگی‌شان را تسکین یا تخفیف بدهد. مصرف این داروها را می‌توان در صورت لزوم پس از تزریق بلاک عصبی شروع کرد. هماهنگی‌های لازم را انجام بدهید تا یکی از نزدیکان پس از تزریق شما را به خانه برساند. ممکن است لازم باشد آزمایش‌های دیگری را برای تزریق بلوک عصبی انجام بدهید؛ برای مثال MRI اطلاعات بیشتری را درباره ساختار کمر در اختیار می‌گذارد.
درمان کمردرد با بلوک عصبی چگونه انجام می‌شود؟
پزشک معالجتان مراحل عمل را به تفصیل برای‌تان شرح می‌دهند. کاهش درد کمر و درد سیاتیک با عمل بلاک عصبی به‌طور کلی به روش زیر انجام می‌شود:
- باید روی شکم یا به پهلو دراز بکشید.
- داروی آرامبخش را با تزریق درون‌وریدی دریافت میکنید تا در طول عمل آرام و خواب‌آلود باشید.
- پوست روی کمر با استفاده از دو نوع صابون استریل، تمیز و ضدعفونی می‌شود. پزشک بخش کوچکی از پوست را بی‌حس می‌کند. تزریق داروی بیحسی باعث سوزشی چندثانیه‌ای می‌شود.
- پزشک سوزن را با توجه به تصاویر رادیوگرافی در محل مناسب فرومی‌کند.
- پس از آن‌که مدتی گذشت و داروی بیحسی اثر کرد، پزشک سوزن کوچک را با توجه به تصاویر رادیوگرافی وارد فضای اپیدورال می‌کند. مقدار کمی ماده حاجب برای مطمئن شدن از محل مناسب سوزن در فضای اپیدورال تزریق می‌شود.
- پزشک دارو را به آرامی تزریق می‌کند. این دارو ترکیبی از داروی بیحسی (مسکن) و داروهای ضدالتهابی (کورتیزون یا استروئید) است. خود تزریق اندکی ناراحت‌کننده است و ممکن است فشار مختصری را احساس کنید. برخی بیماران این ناراحتی را به صورت سوزن سوزن شدن و گزگز توصیف میکنند. این ناراحتی طبیعی است، اما نباید درد داشته باشید. بنابراین اگر درد تیز و تیرکشنده‌ای را حس کردید، حتماً به پزشک اطلاع بدهید.
دوران نقاهت پس از بلوک عصبی کمر
پس از انجام بلوک عصبی، پزشک واکنش‌های شما را در بازه زمانی 30 تا 60 دقیقه پس از تزریق تحت نظر قرار می‌دهد. منتظریم که در عرض یک ساعت قادر باشید به خانه بازگردید. بقیه روز را باید استراحت کنید، با این حال انتظار می‌رود که از روز بعد بتوانید به فعالیت‌های روزمره خود بازگردید. در صورتی که داروی آرامبخش دریافت کرده باشید، حداقل 24 ساعت باید از رانندگی خودداری کرده و تصمیمات مهمی را اتخاذ نکنید. امکان دارد که به طور فوری پس از تزریق تغییر قابل توجهی در وضعیتتان مشاهده نکنید. بهبود درد گاهی تا یک هفته یا بیشتر زمان میبرد. نتیجه‌ی بلوک عصبی معمولاً تا چند ماه ماندگار است.
ممکن است بازوهایتان تاحدی بی‌حس شود؛ البته این مشکل ظرف چند ساعت برطرف می‌شود. در صورت بروز عوارض جانبی حتماً با پزشک معالجتان تماس بگیرید. عوارض احتمالی درمان کمردرد با بلوک عصبی شامل گرم و سرخ شدن محل تزریق یا بیحسی مداوم می‌شود. پس از تزریق بلوک عصبی باید به پزشک مراجعه کنید؛ شاید لازم باشد آزمایش خون یا تصویربرداری انجام بدهید. همچنین پزشک طرح درمان مستمری را برای بهبود عارضه‌تان پیشنهاد می‌دهد. ممکن است به تزریق‌های بیشتری نیاز داشته باشید. تزریق بلوک عصبی معمولاً در سه نوبت در فواصل دو هفته‌ای انجام می‌شود.
عوارض جانبی و خطرهای احتمالی تزریق بلوک عصبی
تزریق بلوک عصبی روشی کم‌تهاجمی و ایمن برای درمان کمردرد است؛ اما مانند هر درمان دیگری با عوارض و خطرهای احتمالی همراه است. برای کاهش این عوارض معمولاً تزریق تحت هدایت رادیوگرافی انجام می‌شود. عوارض احتمالی تزریق بلوک عصبی به شرح زیر است:
- خونریزی
- سردرد ناشی از ورود تصادفی سوزن داخل نخاع
- عفونت
- بالا رفتن کنترل‌نشده فشار خون
- راش و حساسیت پوستی به دلیل واکنش آلرژیک به داروی تزریق‌شده
- افزایش موقتی درد
- فلج شدن موقتی عصب
همچنین ممکن است تزریق کمردرد را تسکین ندهد. تمام بیماران با عوارض یکسانی روبه‌رو نمی‌شوند، عوارض بلوک عصبی به سن، ابتلا به بیماری‌های دیگر و دلیل تزریق بستگی دارد. ابتلا به بعضی بیماری‌ها باعث می‌شود که شرایط لازم را برای تزریق بلوک عصبی نداشته باشید. درباره خطرها و شرایط خاصتان با پزشک مشورت کنید.
پرسش‌های متداول
بلوک عصبی کمر را چگونه ارزیابی میکنید؟
- اثر داروهای بیحسی موضعی بر دما و درد فیبرهای عصبی یکسان است. بنابراین، تغییر در ادراک دما نشان‌دهنده اثرگذاری بلوک عصبی است. می‌توانید با استفاده از مثلاً یخ، ناحیه بلوک حسی را ارزیابی کنید تا مشخص شود کدام قسمت از پوست در ناحیه تحت تأثیر بلوک قرار دارد.
- کاهش درد: در صورت موفقیت بلوک عصبی، باید درد کمر شما کاهش یابد. می‌توانید درد قبل از بلوک عصبی را با درد پس از آن مقایسه کنید تا تغییر در شدت درد را ارزیابی کنید.
- ارزیابی علائم فیزیکی: پس از انجام بلوک عصبی، می‌توانید علائم فیزیکی مرتبط با کمر را بررسی کنید. به عنوان مثال، ارزیابی حرکتی و قابلیت انجام فعالیت‌های روزمره می‌تواند نشان‌دهنده بهبود در وضعیت کمر باشد.
مهم است که این ارزیابی‌ها توسط پزشک متخصص درد انجام شود، زیرا آنها تجربه و دانش لازم را در ارزیابی بلوک عصبی دارند و می‌توانند نتایج را به درستی تفسیر کنند. همچنین، ممکن است پزشک شما از روش‌های تشخیصی دیگری نیز استفاده کند، اعم از تصویربرداری (مانند ایکس‌ری یا اس‌تی‌اس) یا مطالعه‌ی الکتروفیزیولوژیکی (مانند آندونورولوژی)، تا بهترین تصمیم را برای درمان شما بگیرد.
بلوک عصب کمر چقدر طول میکشد؟
خود تزریق کمتر از 30 دقیقه طول میکشد و کل مراحل درمان از خوشامدگویی تا ترخیص کمتر از 90 دقیقه زمان میبرد.
چقدر طول میکشد تا تزریق بلوک عصب اثر کند؟
برخی بیماران تسکینی آنی را تجربه میکنند؛ اما معمولاً 24 تا 72 ساعت طول میکشد تا داروی استروئیدی اثر کند. همچننی گاهی یک هفته زمان میبرد تا حداکثر فایدهای که از درمان بردهاید، مشخص شود.
چرا درد پس از تزریق بلوک عصبی کمر شدیدتر می‌شود؟
ممکن است درد بلافاصله پس از تزریق، به دلیل تزریق شدن داروی بیحسی از بین برود یا کمتر شود. متأسفانه درد گاهی عود می‌کند و حتی به مدت یک تا دو روز شدیدتر می‌شود. تشدید درد پیامد وارد شدن سوزن و تحریک اولیه ناشی از تزریق استروئید است.
اگر آمپول کورتیزون به عصب برخورد کند، چه اتفاقی رخ می‌دهد؟
تزریق کورتون می‌تواند به عصب‌ها آسیب بزند؛ به‌علاوه این تزریق عموماً باعث کاهش کلسیم و تحلیل رفتن غضروف می‌شود. در نهایت کورتیزون زمان واکنش نشان دادن بدن به فرایندهای ترمیم طبیعی را به تأخیر می‌اندازد و دیگر هیچ اثری بر علت اولیه درد نخواهد داشت.
دوران نقاهت پس از تزریق بلوک عصبی چقدر طول میکشد؟
درد ظرف ده روز پس از تزریق بهتر می‌شود، البته ممکن است یک تا پنج روز پس از تزریق متوجه کاهش درد بشوید. بیش از 50 درصد بیمارانی که استروئید تزریق میکنند، دردشان حداقل تا حدی تسکین می‌یابد.
پس از تزریق بلوک عصبی برای تسکین کمردرد می‌توانم در محل کار حاضر شوم؟
می‌توانید فعالیت‌های روزمره را در حدی که احساس راحتی کنید، ازسربگیرید، اما انجام دادن کارهای سنگین تا 24 ساعت پس از بلوک عصبی کمر ممنوع است. 24 ساعت پس از تزریق می‌توانید در محل کار حاضر شوید.
دیدگاهتان را بنویسید