زونا چشمی: علائم، عوارض، درمان، دوره درمان + عکس

بیماری زونا باعث ایجاد جوش های قرمز و تاول زا روی بدن و گاهی اوقات صورت می شود. این بیماری در اثر وجود ویروس واریسلا زوستر رخ میدهد. این ویروس همان ویروسی است که باعث آبله مرغان می شود. وقتی شخصی مبتلا به آبله مرغان میشود ویروس در بدن او باقی میماند و ممکن است چندین سال بعد دوباره به صورت زونا ظاهر شود. علائم بیماری زونا در 10 تا 20 درصد بیماران داخل و اطراف چشم ظاهر می شود. به این نوع از بیماری هرپس زوستر چشمی گفته می شود. علائم زونا در چشم می تواند باعث از بین رفتن بینایی و سایر مشکلات طولانی مدت شود. برای اشخاص بالای 50 سال تزریق واکسن میتواند از ابتلا به زونا و علائم آن جلوگیری کند. پزشکان معمولا با کنترل درد و پیشگیری از عفونت سعی بر درمان این بیماری دارند. بیمارانی که دچار علائمی شبیه آبله مرغان میشوند بهبود میابند اما برخی بیمارانی تا سالها درد دارند. بیماران باید برای کاهش درد به یک پزشک باتجربه مراجعه کنند.

علائم زونا در چشم

علائم زونا در چشم شامل جوش های قرمز شبیه به آبله مرغان روی پلک ها، پیشانی و احتمالا نوک بینی یا کنار بینی است. این جوش ها ممکن است همزمان با تاول های پوستی یا هفته ها بعد از آن ایجاد شوند. این علائم برای برخی از بیماران فقط بر روی چشم ایجاد میشود. دیگر علائم زونا عبارتند از:

• قرمزی اطراف و داخل چشم
• درد سوزناک یا ضربان دار در چشم
• اشک
• سوزش چشم
• تاری دید
• حساسیت شدید به نور

بیمار همچنین ممکن است در قسمت هایی از چشم خود دچار تورم شود مانند:

• پلک
• شبکیه چشم که لایه حساس به نور است و در پشت چشم بیمار قرار دارد.
• قرنیه که لایه شفافی است و در جلوی چشم قرار دارد.

چناچه هر یک از این علائم را دارید به چشم پزشک مراجعه کنید. هر چه زودتر مشکل را درمان کنید احتمال بروز عوارض طولانی مدت کمتر می شود.

دلایل زونا درچشم

واریسلا زوستر باعث ایجاد هر پس زوستر می شود. این ویروس در بدن بیمار باقی میماند و ممکن است سالها بعد به صورت زونا دوباره ظاهر شود. مشکلات چشمی ناشی از هرپس زوستر ممکن است همزمان با جوش ها پوستی یا چند هفته بعد از برطرف شدن این علائم ظاهر شوند. زونا در چشم به دو صورت ظاهر میشود:

• زونا می تواند قرنیه، منحنی چشم و بافت شافاف جلوی چشم را درگیر کند. به این بیماری کراتیت گفته می شود و معمولا جز عوارض هر پس زوستر چشمی است. علائم این بیماری جوش هایی هستند که معمولا بالای صورت، پیشانی و پوست سر ایجاد میشوند. کراتیت معمولا یک ماه بعد از جوش های زونا ایجاد می شود و میتواند باعث بی حس شدن قرنیه، زخم، عفونت های اضافی و آسیب بیشر به قرنیه شود. این وضعیت در نهایت می تواند منجر به کوری شود.
• زونا شبکیه یا عصب بینایی و ساختار هایی که در پشت چشم ظاهر میشوند را در گیر میکند. جوش ها چشمی و سایر علائمی که در سطح چشم ایجاد میشوند جز علائم زونا نیستند. به این نوع از بیماری زونا رتینیت ویروسی گفته میشود و بسیار کمتر از هرپس زوستر چشمی رخ میدهد. اما به دلیل عفونت و التهاب می تواند به شدت به شبکیه چشم آسیب بزند. رتینیت ویروسی میتواند به شکل نکروز حاد شبکیه (ARN) یا نکروز پیشرونده بیرونی شبکیه (PORN) باشد.

تشخیص زونا چشم

پزشک تنها با مشاهده جوش های قرمز روی پلک ها، پوست سر و بدن بیمار زونا را تشخیص میدهد. پزشک شما ممکن است از مایعات تاول نمونه برداری کند و برای آزمایش ویروس واریسلا زوستر به آزمایشگاه بفرستند. چشم پزشک باید قسمت های زیر را معاینه کند:

• قرنیه چشم
• لنز بیمار
• شبکیه چشم
• سایر قسمت های چشم

پزشک این معاینات را انجام میدهد تا تورم و آسیب های ناشی از این ویروس را تشخیص دهد.

درمان زونا چشم

علاوه بر درمان های رایج زونا مانند آسیکلوویر (زویراکس)، فامسیکلوویر (فامویر) و والاسیکلوویر (والترکس) که دارو های ضد ویروسی هستند برای جلوگیری از خارش و سرایت بیماری به قسمت های مختلف چشم و پیشرفت بیماری پماد و قطره چشمی هم برای بیمار تجویز میشود. این دارو ها می توانند:

• از پخش شدن ویروس جلوگیری کنند.
• باعث بهبود تاول ها می شوند.
• به برطف شدن سریع جوش ها کمک می کنند.
• درد را تسکین دهند.

دارو ها در عرض سه روز بعد از ظاهر شدن جوش ها به کاهش عوارض طولانی مدت زونا کمک می کنند. پزشک ممکن است برای کاهش تورم چشم یک داروی استروئیدی به شکل قرص یا قطره چشمی تجویز کند. اگر دچار نورالژی بعد از زونا شوید داروهای مسکن و ضد افسردگی می توانند به تسکین درد عصبی کمک کنند.

خطرات و عوارض جانبی زونا برای چشم

جوش های زونا بعد از چند هفته محو می شوند اما درد این بیماری ممکن است تا چند ماه یا حتی بیشتر ادامه داشته باشد. این مشکل ناشی از آسیب عصبی به نام نورالژی بعد از هرپس است و در بیماران مسن شایع تر است. درد عصبی در بیشتر بیماران به مرور زمان بهتر می شود. شدت تورم قرنیه میتواند باعث دائمی شدن جای زخم ها شود. زونا همچنین ممکن است باعث تورم شبکیه شود. این بیماری میتواند با افزایش فشار چشم منجر به گلوکوم و در نهایت کوری شود. بیماری گلوکوم به عصب بینایی و قرنیه چشم آسیب میرساند. درمان فوری زونا میتواند باعث جلوگیری از عواض طولانی مدت از جمله کوری دائمی شود.

پیشگیری از ابتلا به زونا چشم

درمان زونا دو جنبه دارد: جلوگیری از ایجاد این بیماری و درمان آن بعد از ابتلا.

تزریق واکسن می تواند از ابتلا به زونا جلوگیری کند. تحقیقات ثابت کرده اند که تزریق واکسن  باعث پیشگیری از هرپس زوستر مجدد میشود. در صورت ابتلا علائم بیمار بسیار خفیف خواهند بود. این واکسن خطر ابتلا به زونا را تا 50 درصد کاهش میدهد و میتواند احتمال آسیب های طولانی مدت عصبی را 66 درصد کاهش دهد.

در صورت ابتلا به زونا سعی کنید از نزدیک شدن به افرادی که هرگز آبله مرغان نداشته اند خودداری کنید. این بیماری مسری است بنابراین دوری کردن از دیگران به خصوص زمانی که تاول های شما برطرف نشده اند بسیار مهم است. امکان ابتلا به آبله مرغان برای اشخاصی که قبلا به این بیماری مبتلا نشده اند وجود دارد. با وجود اینکه نمیتوان صد در صد از ابتلا به این بیماری پیشگیری کرد اما شما می توانید با رعایت نکات بهداشتی از شیوع ابتلا به زونا جلوگیری کنید:

• از جوش ها وتاول های پوستی مراقبت کنید تا پخش نشوند.
• از خاراندن جوش ها خودداری کنید.
• جوش ها را با دست خود لمس نکنید
• پس از لمس جوش ها دستان خود را بشویید
• صورت خود را به درستی بشویید

نکته

روند بهبودی جوش های زونا ممکن است تا چند هفته یا چند ماه طول بکشد. اما خوشبختانه در اکثر بیمارن علائم زونا در نهایت برطرف میشوند. اگر ویروس زونا به چشم سرایت کرد شما باید مراقب تغییرات بینایی و سایر مشکلاتی که حتی ممکن است بعد از بهبودی ظاهر شوند باشید. در برخی موارد با وجود برطرف شدن جوش ها، درد عصبی همچنان ادامه خواهد داشت. اگر هر گونه علائم ناشی از زونا مانند درد چشم یا مشکل بینایی  داشتید لطفا در اولین فرصت به پزشک مراجعه کنید.

سوالات پرتکرار

زونا چشم چگونه است؟

علائم زونا در چشم عبارتند از: ایجاد تاول پلک بالانی که معمولا فقط در یک طرف صورت ایجاد می شود، قرمزی و تورم در اطراف پلک ها و خارش و سوزش چشم.

زونا چشم چقدر طول می کشد؟

زونا چشم ممکن است تا چند ماه ماندگار باشد. چشمان شما در مراحل اولیه باید هر چند روز یکبار توسط پزشک معاینه شوند. بعد از درمان عفونت ممکن است لازم باشد هر سه تا دوازده ماه یکبار برای معاینه بینایی و وجود هر گونه زخم یا گلوکوم به پزشک مراجعه کنید.

آیا استرس میتواند منجر به زونا چشم شود؟

بسیاری از محققان معنقدند با توجه به اینکه استرس بر سیستم ایمنی بدن تاثیر گذار است می تواند منجر به زونا چشم شود. محققان طی مطالعات گسترده ای استرس مزمن، روزانه و رویدادهای پر استرس زندگی را از عوامل خطر ابتلا به زونا می دانند.

آیا زونا میتواند منجر به کوری شود؟

معمولا یک ماه بعد از به وجود آمدن جوش ها زونا بیمار دچار کراتیت می شود. این وضعیت میتواند منجر به بی حسی قرنیه، زخم، عفونت شدیدتر و آسیب بیشتر به قرنیه و در نهایت باعث از بین رفتن بینایی بیمار شود.

آیا کمبود خواب می تواند منجر به زونا شود؟

 سابقه خانودگی میتواند خطر ابتلا به زونا را افزایش دهد. اشخاصی که دچار اضطراب روانی شدید هستند ممکن است بیشتر در معرض خطر ابتلا به زونا قرار داشته باشند. دلیل این مسئله ممکن است ضعیف سیستم ایمنی در اثر استرس باشد. کم خوابی هم یکی از عوامل خطرناک این بیماری است.

آیا علائم زونا در شب تشدید می شوند؟

درد نورالژی بعد از هرپس در برخی موارد شدید میشود. این درد میتواند ثابت یا متناوب باشد و ممکن است شب ها و همچنین در اثر گرما یا سرما بدتر شود. این درد میتواند منجر به خستگی، اختلال خواب، بی اشتهایی، افسردگی و به طور کلی کاهش کیفیت زندگی شود.

اگر زونا چشم درمان نشود چه اتفاقی می افتد؟

برخی از علائم زونا چشم در صورت عدم درمان میتوانند حتی منجر به مرگ شوند. ذات الریه، آنسفالیت، سکته مغزی و عفونت های باکتریایی میتوانند بدن یبمار را دچار شوک یا سپسیس کنند.