تاکنون برای شما پیش آمده است که همزمان با انجام حرکات معمول در مفاصل گردن خود، صداهای غیر معمولی را بشنوید. این حس غیر معمول، کریپتوس گردن نام دارد. صداهای ترکیدن، ترک خوردن، کوبیدن یا حتی ساییدن از جمله صداهای غیر معمولی هستند که می توانند همزمان با انجام حرکات معمول مفصلی ایجاد شوند. کریپتوس گردن نیز حالتی است که به صورت نسبتا شایع در اغلب افراد ایجاد می شود و تعداد زیادی از مردم تا کنون آن را تجربه کرده اند.
میتوان در هر سن و شرایطی احساس کریپتوس گردن را داشت، اگرچه با افزایش سن، احتمال بروز این حالت نیز افزایش مییابد. اما باید توجه داشت که این حالت برای همه افراد یکسان نیست و در برخی افراد، کریپتوس گردن رایجتر است. به طور معمول شما باید تنها چند بار در ماه با صداهای غیرمعمول در حین حرکات روزمره گردن خود مواجه شوید. اما اگر این حالت را روزانه تجربه میکنید یا چندین بار در روز با آن مواجه میشوید، به عنوان یک حالت غیرطبیعی و غیرمعمول محسوب میشود.
ایجاد صداهایی در مفصل گردن به طور کلی به عنوان یک عامل مهم و نگران کننده در نظر گرفته نمیشود. اما اگر این حالت به صورت مزمن و تکراری و همراه با درد رخ دهد، ممکن است نشانه یک اختلال و مشکل جدی باشد. با مطالعه این مقاله، شما میتوانید درباره ماهیت اختلال کریپتوس، علل بروز کریپتوس آشنا شوید و همچنین با زمان مناسب برای مراجعه به پزشک آگاه شوید. و البته در ادامه این مقاله، روش های تشخیص و درمان نیز شرح داده شده است.
خدمات تخصص ارائه شده توسط دکتر حسین عدلخو-فوق تخصص درد در کلینیک درد نفس
لازم به ذکر است کلیه خدمات بدون نیاز به ببهوشی،بستری و جراحی و فقط با بیحسی موضعی و با استفاده از به روزترین و بهترین دستگاههای روز دنیا میباشد:
- RF (رادیو فرکوئنسی)
- اوزون تراپی
- بلاک عصبی
- تزریق ژل
- تزریق PRP و سلولهای بنیادی
- تزریق بوتاکس
- لیزر پرتوان درد (PLP)
علائم و نشانه های بالینی کریپتوس مفاصل گردن
ایجاد کریپتوس گردن می تواند با علائم بسیار مهم و جدی، نظیر موارد مذکور در پایین، همراه باشد. این علائم شامل:
- درد گردن
- عدم ثبات ساختاری مفاصل گردنی
- ضعف و یا از دست دادن قدرت عضلانی در قسمت اندام های فوقانی و یا دست ها
- بی حسی و یا مور مور و حالت سوزن سوزن شدن در قسمت کف دست و یا بازوان
- کاهش و تضعیف مهارت و قدرت حرکتی در دست
- اختلال و سختی در حرکت پیاده روی و قدم زدن معمول بیمار
علل ایجاد کریپتوس مفاصل گردن
اگرچه که ایجاد صداهایی حین حرکت در مفاصل گردن، حالتی نسبتا شایع است، اما هنوز علل اصلی ایجاد این حالت به خوبی درک نشده است. تعدادی از علل رایج کریپتوس گردن شامل موارد مذکور زیر است:
- تغییرات فشار در مفاصل واجد مایع سینوویال
- ناشی از حرکت و ساییدگی تاندون ها و لیگامنت های متصل به استخوان های مفاصل و یا لیگامنت و تاندون های متصل به ساختارهای استخوانی اطراف و مجاور مفاصل.
- ناشی از سایش استخوان های مجاور یکدیگر در ناحیه مفاصل.
در ادامه به علل مذکور فوق، به صورت جزئی تر پرداخته شده است.
تغییرات فشار مفصلی
از جمله مفاصل واجد مایع سینوویال می توان به مفاصل بین مهره های گردن اشاره نمود. این مفاصل حاوی کپسولی پر از مایع سینوویال می باشد که خاصیت روان کنندگی و حفاظت غضروف مفاصل را دارد. زمانی که چنین دسته از مفاصل حرکت می کنند، استخوان ها به یکدیگر تماس می یابند، در چنین شرایطی فشار درون مفصل تغییر می کند و باعث تولید حباب های گازی می شود که این حباب های کوچک، چندی بعد از ایجاد شدن، ازبین می روند. محتمل است که ایجاد چنین حباب هایی ،می تواند در بروز تعدادی از موارد کریپتوس مفصل گردن نقش داشته باشد. زمانی که صداهایی مانند تق تق در مفصل به علت تغییرات فشارهای مفصلی، ایجاد می شود، عقیده بر آن است که مجددا فشار داخلی مفصل می تواند بعد از ۲۰ دقیقه به حالت اولیه بازگردد و مجدد سبب ایجاد صداهای مذکور در مفصل بشود.
یکی دیگر از علل ایجاد صدا در مفاصل گردنی، صدای چفت شدن و حرکت مربوط به تاندون ها به همراه لیگامنت ها و یا تنها لیگامنت و یا تاندون، می باشد و یا حتی این صداها می توانند ناشی از سایش و حرکت بافت های اطراف ناحیه گردن باشند که بر روی استخوان ها سایش یافته و این اصوات را تولید می کنند. لیگامنت و تاندون ها، بافت های پیوندی هستند که به استخوان ها متصل اند و البته که این دو ساختار خاصیت کششی و الاستیک را نیز در عین آن که به استخوان ها متصلند، دارند و سبب ایجاد استحکام و کنارهم قرار دادن استخوان های مفاصل می شوند.
یک تئوری که بیان دارد چرا اختلال کریپتوس اغلب در افراد مسن و در مفاصل و بافت های مسن و مستهلک ایجاد می شود، شامل این است که لیگامنت و تاندون ها در طول زمان دچار تغییرات و فرسایش می شوند و در نتیجه کیفیت عملکردی خود را از دست می دهند. دیگر عوامل موثر بر عملکرد لیگامنت ها و تاندون ها که می توانند زمینه ساز کریپتوس مفصلی باشند، شامل :
- تورم و گرفتگی مفصلی
- اسیب و یا کشش بیش از حد در مفصل
- اختلالات فرسایشی در مفاصل ستون مهره ها
- انجام یک حرکت غیرمعمول و یا ناگهانی در مفصل گردن
- تغییرات و عوارض ناشی از انجام عمل جراحی مفاصل گردن
موارد مذکور فوق، بر اساس گزارشاتی دریافتی از شرح حال بیماران گرد آوری شده است که بیان دارد، این عوامل مذکور، تاثیر مهمی در ایجاد کریپتوس می توانند داشته باشند. البته لازم به ذکر است که ایجاد صداهایی در مفاصل سالم با ساختار تاندون و لیگامنت هایی کاملا سالم نیز دور از انتظار نیست و امری ممکن است.
درک حس سایش مهره ها روی یکدیگر
ممکن است که به علت فرسایش غضروف مفاصل، دو استخوان مهره ها بر یکدیگر سایش یابند که علت این تخریب و آسیب غضروف، می تواند استئوآرتریت باشد. این اختلالات و فرسایش ها می توانند به عنوان تغییرات آرام و تدریجی معمول در دوره کهولت سن باشد و یا اینکه می تواند به صورت ناگهانی در اثر تروما حاصل از آسیب و حادثه، رخ بدهند که این آسیب های می توانند به صورت ضربات شلاق مانند و یا ضربات ناشی از حرکات ورزشی باشند.
کریپتوس گردن به علت ساییدگی دواستخوان مهره های گردنی بر روی یکدیگر ایجاد می شود که به طورمعمول این حس ناشی از ساییدگی همراه با درد و محدودیت حرکتی مفصلی می باشد. همچنین، این اصوات تولید شده ناشی از سایش دو مهره استخوانی، می توانند به طور معمول، بعد از هر حرکت معمول در مفصل گردن ایجاد شوند.
روش های تشخیصی کریپتوس گردن
اختلال کریپتوس گردن و علل آن می توانند توسط پزشک عمومی، پزشک ارتوپد، فیزیوتراپیست و یا متخصص کایروپراکتیک شناسایی شوند. این تشخیص بر اصول مذکور زیر استوار است:
- علائم و نشانه های بالین
- تست های فیزیکی
- گاهی نیز از روش های مطالعاتی تصویربرداری نیزاستفاده می شود.
پزشک شما صدای تولیدی در کریپتوس مفصل را بررسی می کند و از شما می خواهد تا تعدادی از حرکاتی که سبب ایجاد صدای خاص می شود را انجام دهید. ممکن است در صورتی که کریپتوس شما مزمن است و یا به صورت تکرار شونده و دردناک باشد، پزشک شما درخواست تصویربرداری بدهد. این روش های تصویر برداری می تواند شامل تصویربرداری اشعه x و یا روش تصویربرداری بر اساس رزونانس مغناطیسی (MRI) باشد. این روش ها و مطالعات تصویر برداری به جهت بررسی:
- سایش و فرسودگی غضروف مفصل
- شکستگی ها
- بیرون زدگی / فتق دیسک
- اسیب به لیگامنت ها / رباط های مفاصل
روش های درمانی کریپتوس گردن
در اغلب موارد کریپتوس گردن، حاصل از سفتی ایجاد شده در گردن است، در نتیجه روش های درمانی می توانند به بازیابی دامنه حرکتی و تسهیل ترمیم مفاصل آسیب دیده ستون فقرات گردنی کمک کنند. اولین و پایه ای ترین روش های درمانی عبارت اند از:
- گرما دادن: از پک های گرمادهنده در ناحیه آسیب دیده به صورت موضعی استفاده می شود که سبب از بین بردن تنش وارده به ساختار مفصل می شود.
- انجام فعالیت های ورزشی کششی: این دسته از فعالیت ها سبب حذف تنش وارده به عضلات ذوزنقه و بالابرنده کتف، می شوند.
- انجام روش های تقویت ساختار مفصلی و اسکلتی – عضلانی: انجام فعالیت های ورزشی که سبب تقویت ماهیچه های اطراف گردن می شود، در این روش درمانی استفاده می شود که این ماهیچه ها در قسمت عمقی گردن قرار دارند و متاثر از این ورزش ها، قدرت انقباضی انها افزایش می یابد. وجود ماهیچه های قوی در مجاور مفاصل، سبب حفاظت مفصل از اختلالات ممکن می شود.
- تقویت ساختار اسکلتی – عضلانی: این اختلال اسکلتی، مخصوصا زمانی خود را نشان می دهد که سر خود را به صورت مستقیم نگه دارید و در حالی که قسمت شانه ها و تحتانی ستون مهره های گردنی شما حالت گرد و قوز کرده پیداکنند. ترمیم این اختلالات بسیار مهم و ضروری است، چرا که این قبیل اختلالات زمینه ساز ایجاد کریپتوس گردن هستند.
- تزریق مسدود کننده نورون ها: زمانی که دردشدید است، تزریق مواد شیمیایی مسدود کننده نورون های اعصاب ناحیه مفصل اسیب دیده، می تواند درد را تخفیف بدهد.
اگر شما احساس سفتی قابل توجهی در ناحیه گردن خود دارید، فیزیوتراپیست میتواند به شما کمک کند. این روش درمانی با استفاده از تکنیکهای مختلف، به شما کمک میکند تا مفاصل خود را بهبود بخشید و حرکت بهتری در گردنتان داشته باشید. همچنین در موارد نادر، جراحی فیوژن ستون مهرههای گردنی نیز ممکن است پیشنهاد شود. این جراحی شامل اتصال مهرههای گردنی به یکدیگر است و در شرایطی که ستون مهرههای گردنی ناپایدار هستند، انجام میشود.
همچنین ماساژ درمانی و طب سوزنی دو روش موثر درمانی هستند که برای بیمارانی که از علائم کریپتوس گردن رنج میبرند، توصیه میشوند. این روشها با استفاده از تکنیکهای خاص، بهبود و تسکین علائم کریپتوس گردن را ارائه میدهند.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنید؟
زمانی که اولین نشانه های مفصلی کریپتوس را مشاهده کردید، خوب است که جویای علت آن باشید که از جمله این علل محتمل می توان به احتمال وجود اختلال در ستون فقرات گردنی، اشاره کرد. در حالت کلی، در چنین شرایطی که حالت خاص و صدای خاص مفصلی را حس کردید، که به این حالت کریپتوس مفصل می گویند، درصورتی که هر یک از علائم مذکور زیر را به همراه کریپتوس داشتید، حتما به پزشک خود مراجعه و با وی مشورت کنید.
- درد و یا تورم: ایجاد حس درد و یا تورم در ناحیه مفصل می تواند نشان دهنده اختلالات استئوآرتریت و یا انواعی از اختلالات التهابی ایجاد شده در مفاصل گردن باشد.
- تصادف و یا آسیب های فیزیکی اخیر: اگر بعد از ایجاد تروما مانند تصادف ماشینی و یا افتادن از ارتفاع، شاهد علائم کریپتوس درناحیه گردن خود بودید، این علائم حاکی از اختلالات و تغییرات ایجاد شده ای هستند که باید به سرعت توسط یک متخصص واجدشرایط و کارآزموده، مورد درمان و رسیدگی قرار بگیرند.
- علائم کریپتوس به صورت مداوم و یا به میزان شدت ثابتی: اگر شاهد تکرار علائم کریپتوس مفصل گردن خود بودید به گونه ای که تقریبا بعد از هر بار ایجاد حرکت در مفصل مورد نظر، این علائم ایجادشد، می تواند یک نشانه هشداربه جهت وجود اختلال در عملکرد مفاصل باشد. مخصوصا زمانی که همراه با درد باشد، احتمال این اختلال نیزافزایش می یابد.
- عمل جراحی که اخیرا انجام شده باشد: گاهی اوقات بعد از انجام عمل جراحی ستون فقرات ناحیه گردن، صداهایی در مفصل گردن شروع می شوند که می توانند به مدت چندهفته بعد از زمان عمل جراحی بروز یابند، درحالی که این اختلالات از جمله عوارض بعد از عمل محسوب شده و چندان نگران کننده نیستند. در صورت لزوم، بروز چنین علائمی را با جراح خود در میان بگذارید.
ایجاد حالات کریپتوس مفصلی گردن به احتمال زیاد نمی تواند نشانه اختلال سلامت اسکلتی شما باشد. حال اگر شخص، بیش از حد نگران این اختلال است در حالی که هیچ علامت درد و هیچ علامت اختلال و ناراحتی دیگری ندارد، بد نیست که به پزشک خود مراجعه کند تا پزشک مربوطه شرایط و اختلالات زمینه ساز این بیماری را بررسی و کنترل نماید و آرامش خاطر را برای بیمار ایجاد کند. بااین حال، اگر هرکدام از علائم مذکور در پایین را به همراه علائم کریپتوس گردن دارید، هرچه سریع تر به پزشک مراجعه کنید:
- سرگیجه
- اختلال گفتار
- دوبینی
- سردرد
- تهوع
- اختلال بلع
- غش و بیهوش شدن
- فلج شدن در یکی و یا هر دو دست
از بین رفتن و بهبود کامل کریپتوس گردن
علل ایجاد کریپتوس گردن، آسیب و فرسودگی غضروف و یا ایجاد حباب های گاز در محفظه کوچک مفصلی است. عللی چون اختلال اسکلتی – عضلانی، آسیب های مفصلی و یا آرتروز های مفصلی می توانند باعث ایجاد این اختلال نیز باشند. تشخیص این اختلال بر اساس علائم بالینی بیمار، تست های فیزیکی و گاهی استفاده از تکنیک های تصویر برداری است. روش های درمانی کریپتوس مفصلی شامل، گرمادادن، فعالیت های فیزیکی- درمانی کشش و تقویت قدرت مفصلی و همچنین تکنیک های تقویت ساختار اسکلتی – عضلانی است. عمل جراحی به ندرت و در مواقع خاصی استفاده می شود. اگر کریپتوس ایجاد شده در مفصل شما، همراه درد نباشد، بهتراست که آن را نادیده بگیرید اما با این حال توصیه می شود که در هر حالت به پزشک خود مراجعه کرده و با وی در مورد میزان شدت علائم خود مشورت کنید. گاهی اوقات ممکن است اختلالاتی پیش رونده در مفاصل شما ایجاد شوند، در این شرایط با دریافت یک تشخیص سریع از سمت پزشک و شروع درمان، مانع از ایجاد اختلالات و بیماری های مزمن و اساسی خواهید شد.
پرسش های متداول
چگونه می توانم اختلال کریپتوس گردن را ترمیم کنم؟
علت این اختلال می تواند فرسودگی غضروف مفاصل یا ایجاد حباب های گاز در محفظه های کوچک مفصلی باشد. عواملی از جمله وضعیت اسکلتی ضعیف، آسیب های مفصلی و یا آرتروز می تواند باعث ایجاد کریپتوس مفصلی بشوند. برای تشخیص کریپتوس از علائم بالینی بیمار، تست های فیزیکی و گاهی اوقات از تکنیک های تصویر برداری استفاده می کنند. روش های درمانی شامل، گرمادادن، فعالیت های فیزیکی – ورزشی کششی و تقویتی و روش های افزاینده قدرت اسکلتی- عضلانی می باشد.
آیا اختلال کریپتوس مفصل گردن، اختلالی مهم و نگران کننده است؟
اگر تنها علائم کریپتوس گردن را دارید و هیچ گونه علائم دیگری را ندارید، نگران نباشید چرا که این حالت به طورمعمول دلالت بر اختلال خاصی ندارد. اگر این علائم با دیگر علائم بالینی همراه شوند، باید به پزشک خود اطلاع دهید. این علائم خطرناک شامل، درد ناحیه گردن، ضعف و یا اختلال و تغییرات حواس می باشد.
آیا اختلال کریپتوس گردن می تواند بهبود کامل یابد؟
در دوره هایی اختلال کریپتوس در مفصل افزایش می یابد و بعد از پایان این دوره ها، علائم از بین می روند. برای مثال، می تواند احساس ساییدگی و حالت خاص احساس شده در مفاصل، تنها در طی چند روز ایجاد و درک شود و سپس به طور کامل برای بازه ای از زمان، علائم بیماری از بین می روند.
آیا صدادادن مفصل گردن می تواند یک نشانه و علامت ایجاد استئوآرتریت باشد؟
حرکت مفاصل بدن درحالی که مفصل متاثر از ارتروز در ناحیه مفصلی باشد، می تواند باعث ایجاد حالت کریپتوس مفصلی شود که حالتی مانند ساییدگی و رنده شدن در مفصل را ایجاد می کند. ایجاد این اختلال به احتمال زیاد به دلیل زبر شدن و افزایش اصطکاک در سطوح صاف درون مفصل، ایجاد می شود.
آیا به جهت درمان کریپتوس گردن، نیازمند عمل جراحی خواهیم بود؟
درحالی که روش های درمانی وجود دارند که به صورت غیرتهاجمی به تسهیل و کنترل اختلال می پردازند، بیمارانی هستند که مشکل و اختلالی جدی دارند و نیازمند عمل جراحی خواهند بود. تعدادی از روش های جراحی وجود دارند که ممکن است توسط پزشک و یا فیزیوتراپیست توصیه شوند که این روش ها شامل، آرتروسکوپی (مشاهده مفصل به وسیله ورود دوربین ) و روش خروج و تخلیه مفصل اسیب دیده و جایگزینی ان به وسیله مفصل مصنوعی، از جمله روش های باب درمانی محسوب می شوند.
برای درمان کریپتوس مفصل گردن باید به کدام پزشک مراجعه کنیم؟
پزشکان با عنوان تخصص روماتولوژیست، متخصصانی هستند که در حوزه اختلالات و بیماری های اسکلتی – عضلانی و مفاصل و بیماری آرتروز فعالیت دارند. این متخصصان برای انجام تشخیص هایی موشکافانه و درمان تمامی انواع آرتروز ها، مخصوصا آرتروز هایی که نیازمند درمانی کامل و پیچیده هستند، اموزش دیده اند. با توجه به این توضیحات، در صورتی که دچار ارتروز مفصلی تحلیل رونده شدید ، باید به روماتولوژیست مراجعه کنید.
آیا التهاب مفصلی می تواند علت ایجاد کریپتوس و صدا دادن مفصل گردن شود؟
اختلال نابهنجار کریپتوس گردن میتواند به دلیل وجود ارتروز التهابی و ارتروز غیر التهابی در مفاصل گردن ایجاد شود. ایجاد کریپتوس گردن به علت وقوع “bone on bone” (یعنی تماس و ساییدگی دو سر استخوان در مفصل) منجر به ایجاد کریپتوس گردن میشود. در این نوع اختلال، مشاهده میشود که صداهای با فرکانس بالاتری تولید میشود و این صداها مانند صدای جیرجیر با وضوح قابل شنیدن هستند. باید صداهای تولیدی ناشی از کریپتوس داخل مفصل را از صداهایی که ناشی از ساییدگی و لیزخوردن رباطها و تاندونها در مفصل و روی سطح استخوان ایجاد میشوند، تمیز دهیم.
