شایعترین علل کمر درد

کمر درد دومین بیماری شایع است که پس از سرماخوردگی ممکن است هر انسانی چندین بار در طول عمر خود کمردرد را تجربه کرده باشد. نود درصد کمردرد ها به صورت ناخودگاه در طول دو ماه یعنی هشت هفته به طور کامل خوب می شوند و نیازی به مداخله پزشک نخواهد بود. از طرفی گفته می شود؛ هفتاد درصد انسان های که در طول عمر خود مبتلا به کمر درد می شوند ممکن است در سالیان بعد مجدد دچار کمر درد شوند.

آناتومی مهره های کمری

مهره‌های کمری شامل پنج مهره و ستون فقرات است که در بین آنها ماده ژلاتینی وجود دارد که به عنوان دیسک شناخته می‌شود. ستون فقرات شامل بخش‌هایی از عصب‌های سیاتیک است که ممکن است از کانال نخاعی خارج شوند. این ستون فقرات شامل مفاصل فاست کمری است که حرکات چرخشی، انحراف به عقب و به جلو مهره‌های کمر را تسهیل می‌کند. مفصل کمر به ویژه شامل مفصل لگنی خاجی است. برای کسب اطلاعات بیشتر، می‌توانید ویدئوهای دکتر عدل خو را مشاهده کنید.

 

انواع کمر درد

کمر درد به دو دسته دردهای مکانیکال و دردهای نان مکانیکال تقسیم بندی می شوند.

کمردردهای مکانیکال

نود درصد از دردهای کمر به این نوع از کمر درد اختصاص پیدا می کند که می تواند ناشی از تروما، ضربه، فشار و بلند کردن اجسام سنگین ایجاد شود.

کمردردهای نان مکانیکال

تنها ده درصد از کمردردها مربوط به این دسته می شود و جز بسیار کوچکی از کمر دردها را تشکیل می دهد. به طور معمول این نوع کمر دردها در زمینه بیماری سیستمیک یا داخلی است و هیچ ارتباطی بین بلند کردن وزنه، فشار و ضربه ندارد.

 

علت ایجاد کمردردهای نان مکانیکال

چندین علت برای کمردردهای نان مکانیکال وجود دارد، که این دردها مرتبط و ناشی از بیماری ها سیستمیک می باشد که می بایست به صورت دقیق بررسی گردد. در ادامه به شرح هر کدام از آن ها می پردازیم برای آشنایی بیشتر با ما همراه باشید.

بیماری عفونی

از مهمترین علت های ایجاد کمر دردها ناشی از عفونت است که معمولا کمردردهای که توام با تب و کاهش وزن می باشد و بیمار علامت های نظیر تب و کاهش وزن دارد. از اصلی ترین عوامل ایجاد عفونت بیماری سل می باشد و عمدتا این نوع عارضه در زمینه بیماری عفونی مانند عفونت استخوان یا استئومیلیت است. قابل توجه است که عفونت ستون فقرات بایستی توسط متخصصین مربوطه تشخیص و درمان شوند.

تومور

دومین علت ایجاد کمردردهای نان مکانیکال، کمردردهای است که ناشی از تومور می باشد. در واقع بدین صورت که بیمار در طول روز هیچ گونه احساس دردی نداشته ولی شب ها به دنبال استراحت و خواب شبانه دچار دردهای شدیدی می شود که منجر به بیداری شب هنگام بیمار می شود.

پوکی استخوان یا شکستگی

سومین علت دردهای کمری به دلیل بیماری پوکی استخوان و یا شکستگی است که اصطلاحا به آن استئوفوس گفته می شود. به طور معمول افرادی که کورتون تزریق می کنند یا تومورهای دارند که به ناحیه کمر یا ستون فقرات متاستاز می دهد، می تواند از علت ایجاد این نوع کمر دردها باشد.

سوریازیس

چهارمین علت کمردردهای نان مکانیکال ناشی از بیماری سوریازیس است که به طور معمول این نوع دردها با خشکی طولانی مدت صبحگاهی همراه است.

به طور معمول زمانی که بیمار از خواب بیدار می شود تا مدت ها دچار خشکی ستون فقرات است و حرکت کردن برای آن مشکل خواهد بود که این نوع درد ها جز بیماری سیستمیک به شمار می آید، همانند بیماری پسوریاتیک.

در زمان وجود دردهای شدید کمری چه اقدامی باید انجام شود؟

در صورتی که بیمار با کمر درد  به پزشک مراجعه کند و کمتر از یک هفته است که این درد را تجربه کرده باشد، بهترین توصیه برای او استراحت برای چند روز و تجویز داروهای ضد التهابی مانند بروفن یا استامینوفن و در صورت لزوم مرخص‌کننده عضلات است. در این مدت، بیمار تنها باید استراحت کند و داروهای تجویز شده را مصرف کند.

اما اگر بیمار بعد از یک هفته استراحت و همچنان بهبود نیابد، وارد مرحله درمان مزمن بیماری می‌شود.

در این مرحله، باید بیمار مورد معاینه دقیق قرار گیرد و پس از انجام معاینات فیزیکی، ام.آر.آی (MRI)، نوار عصب و عضله و عکسبرداری لازم، تشخیص دقیق‌تری برای بیمار قائل شویم. این بررسی‌ها به عنوان مراحل تکمیلی برای تشخیص دقیق علت درد کمر انجام می‌شوند.

علت کمردردهای مکانیکال

چندین علت از دردهای کمر به این نوع از کمر درد اختصاص پیدا می کند که می تواند ناشی از تروما، ضربه، فشار و بلند کردن اجسام سنگین ایجاد شود. در ادامه به شرح هر کدام از آن ها می پردازیم برای آشنایی بیشتر با ما همراه باشید.

دیسک یا بیرون زدگی فتق دیسک

از شایعترین علت کمردردها، کمردردهای ناشی از دیسک و بیرون زدگی فتق دیسک می باشد.

ستون فقرات شامل پنج مهره کمری است که در بین این مهره ها فضای ژلاتینی به اسم دیسک قرار گرفته است. معمولا هر کدام از این ها به دلیل فشار، ضربه و بلند کردن اجسام سنگین ممکن است دچار بیرون زدگی شود. شایعترین دیسک های که دچار بیرون زدگی می شوند، مهره های چهار و پنج کمر است.

 

در نهایت بگوییم، در صورتی که فردی به چنین درهای در ناحیه پا مواجه باشد حتما بایستی به متخصص درد مراجعه نمایید تا مسئله بیرون زدگی دیسک تشخیص داده و درمان بدون اتلاف وقت شروع شود.

دیسک کمر

از دیگر علل دردهای کمری ناشی از دیسک است. این نوع کمر دردها عمدتا در افراد جوان ورزشکار دیده می شود که دیسک کمر بیرون زدگی ندارد ولی از داخل تغذیه دیسک با مشکل مواجه شده و آسیب درونی ایجاد شده است.

در اکثریت مواقع دردهای ناشی از بیرون زدگی دیسک کمر تنها در ناحیه کمر ایجاد می شود و به احساس درد به پا سرایت نمی کند.

مفاصل فاست کمری

مفاصل فاست کمری برای حرکت‌های کمری، انحراف به طرفین، عقب و جلو، و خم شدن بدن اهمیت دارند. دردهای مربوط به این مفاصل در ابتدا در قسمت‌های طرفین ستون فقرات به علت فشار به وجود می‌آیند و سپس در نواحی باسن، پشت ران و بالای زانو احساس می‌شوند.

این نوع دردها معمولاً نامشخص و گاهاً پیچیده هستند و به صورت سوزش و سوزن زدن بوده و با خواب رفتگی همراه نیستند و به نواحی زیر زانو انتشار نمی‌یابند. در صبح‌ها پس از بیدار شدن، حرکات بیمار دشوار است و فرد دچار خشکی صبحگاهی می‌شود، اما این نوع خشکی تنها به مدت کوتاهی حدود سی دقیقه ادامه دارد.

در حال حاضر، روشی نوین با نام رادیوفرکانسی یا آر اف برای درمان این نوع دردها وجود دارد که به بیماران پیشنهاد می‌شود. این روش از طریق استفاده از امواج رادیویی برای تسکین درد و بهبود عملکرد مفاصل فاست کمری استفاده می‌کند.

مفصل استخوان لگن و استخوان خاجی یا خاصره

پیش از سال 1934 شایعترین دردهای کمری دیسک کمر بود که توسط آقی نیکستر و بار کشف شد. اما امروزه گفته می شود یکی از شایعترین علت دردهای کمر مفصل اسپای است، که به طور معمول در نواحی باسن، پشت ران، بالای زانو احساس می شود.

افراد با اضافه وزن بالا و افرادی که در طول بارداری با افزایش وزن بیش از هجده تا بیست کیلو مواجه بودند درد در ناحیه کمر بیشتر می شود که جهت درمان این نوع دردها می توانند به متخصص درد مراجعه نمایند.

 

سندرم پیریفورمیس

سندرم پیریفورمیس یکی از عواملی است که باعث ایجاد کمردرد و دردهای عصب سیاتیک می شود و سبب می گردد تا شخص احساس درد در ناحیه پا، باسن، ران، ساق، مچ و کف پا احساس شود و معمولا این نوع دردها به صورت سوزن سوزن شدن و گزگز می باشد.

این بیماری  را تقلید معلائم دیسک کمری کند و موجب تشخیص اشتباه می شود و حتی در مواردی سبب می گردد تا بیمار به اشتباه مورد عمل جراحی دیسک قرار بگیرند.

در چنین مواقعی برای آنکه متوجه باشیم و دچار تشخیص نادرست نگردیم به این مثال توجه نمایید، این عضله عملکرد آن بدین طریق است که سبب چرخاندن استخوان ران به سمت خارج می شود در صورتی که فرد در زمان چرخیدن استخوان دچار احساس درد شود این عامل می تواند مهمترین علامت سندرم پیریفورمیس باشد. همانند پیاده شدن از خودرو که با حرکت ران به سمت خارج در صورت احساس درد در این ناحیه می توان به وجود این عارضه پی برد.

سرخوردگی مهره های کمر

یکی از علت های که سبب ایجاد درد در ناحیه کمر می شود سرخوردگی مهره های کمری است. به طور معمول بیشترین مهره های کمر که مستعد سرخوردگی و لیزخوردگی می باشد مهره های 4 و 5 و همچنین مهره های 5 و 1 می باشد و سبب ایجاد ضربه، زمین خوردگی و در نهایت سرخوردگی مهره ها می شود.

جهت تشخیص این عارضه می توانیم از عکس های رادیولوژی ساده با خم شدن به سمت جلو و عقب سرخوردگی ها را مشخص کنیم. علامت این بیماری با توجه به سرخوردگی که ایجاد شده و فشار در ناحیه مورد نظر علامت دیسک یا فاست های کمری را داشته باشیم.

در صورتی که شدت و گرید بیماری پایین و در حد 1 یا 2 باشد که معمولا گفته می شود فرد 25 درصد دچار سرخوردگی و شکستگی شده است. در چنین شرایطی برای درمان بیمار می توانیم از گروه های عصبی در کلینیک درد استفاده نماییم.

تنگی کانال نخاعی

از دیگر علل کمردردها تنگی کانال نخاعی می باشد که به طور معمول این نوع دردها به دلیل رشد بیش از حد مفاصل فاست کمری یا تغییرات غیر متعادل در دیسک های کمر به دلیل افزایش سن و یا رشد بیش از اندازه لیگامان زرد در ناحیه کمر اتفاق افتد. همان طور که از نام آن مشخص است رشد بیش از حد این سه ارگان سبب می گردد تا کانال نخاعی بیمار تنگ شده و مشکلاتی برای او ایجاد شود.

علائم این بیماری به این صورت است که فرد پس از چند قدم حرکت، دچار خواب آلودگی، درد و سوزش در پاها می‌شود. در این شرایط، با ابراز خستگی از حرکت می‌ایستد و کوتاهی می‌نماید، سپس پس از کمی استراحت، مجدداً حرکت می‌کند. در این مواقع، خم شدن به سمت جلو و تکیه بر جسم می‌تواند منجر به کاهش درد شده و تسکین درد ایجاد نماید.

در مقابل، دردهای این بیماران در مقایسه با دردهای ناشی از مشکلات دیسک، هنگامی که به سمت جلو خم می‌شوند، کاهش می‌یابد و احساس درد از طریق فشار بر روی کانال نخاعی تنگ شده کاهش می‌یابد.

بهترین روش تشخیص برای این نوع عارضه انجام ام.آر.آی می باشد. در صورتی که تنگی کانال نخاعی بیش از حد نباشد جهت درمان می توانید به کلینیک درد مراجعه نمایید تا با توصیه های غیر جراحی اقدام به درمان نمایید.

اما نکته ای که بدان بایستی دقت نمایید این است که این بیماری بسیار خوشایند نیست و اگر برای درمان نیاز به جراحی باشد با گذاشتن پیچ و پلاک در ستون فقرات می توان فرد را جراحی و درمان نمود که قاعدتا درمانی خوشایند برای فرد و پزشک نخواهد بود. لذا در صورت داشتن کوچترین علائمی در ناحیه کمر برای پیشگیری از پیشرفت بیمار به متخصص درد مراجعه نمایید.

 

درد کمر پس از جراحی

یکی از بیماری های که احتمال دارد پس از جراحی ایجاد شود احساس درد پس از درمان است که در واقع این به معنای شکست خوردن عمل جراحی می باشد.

بهترین توصیه این است که بیمار از اقدام به جراحی مجدد بپرهیزد و جهت رفع این مشکل به درمان های غیرتهاجمی بپردازد. در این صورت فرد با مراجعه به کلینیک درد می تواند با کمک درمان های غیر تهاجمی همچون آب درمانی، فیزیوتراپی، دارودرمانی به مدت کمی طولانی استفاده نمایید و بهبود یابد.

چنین مشکلاتی پس از جراحی بسیار شایع است و تنها چهل درصد از این نوع جراحی ها موفقیت آمیز بوده که سبب می شود تا درمان های بعدی برای بیمار سخت شود.

در نهایت بگوییم؛

در صورت مواجه شدن با چنین مشکلاتی حتما با متخصصین درد مشورت نموده و تا جایی ممکن از درمان های نگهدارنده و محافظه کارانه روش های غیر تهاجمی استفاده نمایید.