تزریق گاز اوزون در زانو یا اوزون تراپی زانو چیست؟ عوارض دارد؟

در روش اوزون‌تراپی زانو، گاز اوزون برای درمان عارضه یا زخم در زانو تزریق می‌شود. اوزون یک گاز بی‌رنگ است که از سه اتم اکسیژن تشکیل شده است. بر طبق تحقیقات انجام شده، این گاز با تحریک سیستم ایمنی بدن برای درمان عارضه‌های مرتبط با زانو قابل استفاده می‌باشد. امکان دارد گاز اوزون برای رفع عفونت و درمان بیماری‌های مختلف نیز مورد استفاده قرار گیرد. اوزون‌تراپی دارای تاثیرات درمانی زیادی بر روی زانو می‌باشد. این تاثیرات شامل: تحریک جریان خون و فعالیت آنزیم‌ها، فعال‌سازی دستگاه ایمنی، فعالیت ضد میکروبی و بازسازی بافت‌ها می‌باشد. اوزون‌درمانی زانو بایستی توسط پزشک دارای مهارت و تجربه لازم انجام شود.

مزایای اوزون‌تراپی زانو

مزایای تزریق اوزون به زانو شامل موارد زیر می‌باشند:

• تقویت سیستم ایمنی بدن: اوزون‌تراپی سبب تغییر سیستم ایمنی بدن جهت مقابله با التهاب در زانو می‌شود. بسیاری از افراد از عارضه‌هایی که باعث التهاب می‌شوند رنج می‌برند. التهاب می‌تواند منجر به استرس اکسیداتیو شود و با بروز درد مرتبط می‌باشد. اوزون می‌تواند به رفع التهاب در زانو کمک کند. اوزون یک آنتی‌اکسیدان قوی است و در کاهش آسیب اکسیداتیو ناشی از التهاب مزمن در زانو موثر است و به کاهش احتمال بروز بیماری‌ها کمک می‌کند.
• قابلیت‌های ضد باکتریایی، ضد قارچی و ضد ویروسی: با توجه به مقاوم شدن بسیاری از باکتری‌ها به آنتی‌بیوتیک، دانشمندان همواره به دنبال روش‌های جدیدی برای مقابله با عفونت‌های باکتریایی و همچنین روش‌های نوین درمان عفونت‌های قارچی و ویروسی بوده‌اند. تزریق اوزون به مفصل زانو می‌تواند به طور کامل سبب رفع عفونت باکتریایی در زانو شود.
• قابلیت حرکتی مفصل: اوزون‌تراپی زانو در درمان عارضه‌های اسکلتی- عضلانی موثر است. این مطلب برای افراد مبتلا به عارضه‌هایی مانند آرتریت روماتوئید و بورسیت زانو از اهمیت زیادی برخوردار است. اوزون‌تراپی در در رفع عارضه‌های مرتبط با مفصل دارای تاثیر زیادی می‌باشد.
• سم‌زدایی کردن: اجتناب از قرارگیری در معرض تمامی سموم و فلزات سنگین تقریبا غیر ممکن می‌باشد. این آلودگی‌ها بر عملکرد، سلامتی بدن، دستگاه ایمنی و سرعت بهبودی بدن تاثیر می‌گذارند. یکی از روش‌های مقابله با سموم، اوزون‌تراپی مداوم می‌باشد. این روش سبب بهبود سوخت و ساز و سلامتی بدن می‌شود.
• بهبود زخم: اوزون‌تراپی به روند بهبود زخم کمک می‌کند. طبق تحقیقات انجام شده، اوزون‌درمانی سبب درمان زخم‌های بیماران مبتلا به زخم پای دیابتی می‌شود.
• تسکین درد: اوزون‌تراپی زانو در رفع زانودرد بسیار موثر است. علت این تاثیر می‌تواند به خواص ضد التهابی اوزون مرتبط باشد.
• ترمیم و فعال‌سازی سلول بنیادی: سلول‌های بنیادی به طور مداوم جهت تولید انواع سلول شامل سلول‌های غضروف، استخوان و اعصاب در حال فعالیت هستند. اوزون می‌تواند به فعال شدن مجدد سلول‌های بنیادی کمک کرده و سبب افزایش آمادگی برای فعالیت مجدد سلول‌ها و در نهایت ترمیم سلول‌ها شود.
• اکسیژن‌رسانی به سلول‌ها: عدم دریافت اکسیژن کافی توسط بافت‌ها می‌تواند سبب مرگ بافت شود. اوزون‌تراپی اکسیژن بیشتری را در دسترس بافت‌های بدن قرار داده و در نتیجه به درمان برخی از بیماری‌ها و آسیب‌دیدگی‌ها کمک می‌کند.

نحوه عملکرد اوزون‌تراپی در درمان مشکلات زانو

اوزون از طریق عبور اکسیژن از یک سیم‌پیچ الکتریکی و ایجاد سه اتم اکسیژن ساخته می‌شود. در این حالت اکسیژن به اوزون تبدیل می‌شود. اوزون را می‌توان در زانو از طریق عضله، خون و یا زیر پوست مورد استفاده قرار داد. استفاده از اوزون در زانو به دو روش انجام می‌شود: مستقیم در محل بروز درد و یا در خون (در این حالت اکسیژن تقویت شده به فعالیت درمانی خود ادامه می‌دهد). اوزون‌تراپی با هماهنگ کردن واکنش سیستم ایمنی بدن و همچنین رفع کمبود اکسیژن در بدن با بیماری‌ها مقابله می‌کند. اوزون همچنین برای ضد عفونی کردن تجهیزات پزشکی و درمان عارضه‌های مختلف مرتبط با زانو مورد استفاده قرار می‌گیرد. اوزون به جلوگیری از بروز عفونت در زخم‌ها نیز کمک می‌کند. طبق تحقیقات انجام شده، اوزون‌تراپی می‌تواند سبب غیر فعال شدن موارد زیر شود:

• باکتری‌ها
• ویروس‌ها
• قارچ
• مخمر
• پروتوزوا یا تک‌یاخته‌ها

اقدامات مورد نیاز پیش از اوزون‌تراپی زانو

جهت انجام اقدامات مورد نیاز پیش از اوزون‌تراپی بایستی با پزشک مشورت شود. امکان دارد پزشک برای این کار خون را از زانوی بیمار گرفته و آن را با گاز اوزون مخلوط و جایگزین کند. در صورتی که اوزون‌تراپی از طریق خون بیمار انجام شود، شب پیش از درمان بایستی به طور کامل استراحت شود و روز درمان نیز بایستی صبحانه سالم و مقوی و مقادیر زیاد آب مصرف شود. همچنین بایستی از مصرف هر گونه ویتامین یا مواد معدنی برای مدت 12 ساعت پیش از درمان خودداری شود.

نحوه انجام اوزون‌تراپی زانو

اوزون‌تراپی در جلسات متعددی انجام می‌شود و این جلسات بسته به عارضه تحت درمان از نظر مدت زمان متفاوت هستند. اوزون‌تراپی یک روش درمانی ایمن محسوب شده و باعث بروز عوارض جانبی نمی‌شود. جهت اووزن‌تراپی زانو از روش‌های مختلفی استفاده می‌شود. پزشک بهترین گزینه درمانی را برای بیمار انتخاب خواهد کرد. سه نوع اصلی اوزون‌تراپی شامل موارد زیر می‌باشد:

• استفاده از اوزون به طور مستقیم در بافت: در صورتی که از اوزون‌تراپی برای مشکلات مرتبط با دست‌ها و پاها و یا زخم بر روی زانو‌ها استفاده شود، به احتمال زیاد گاز اوزون به طور مستقیم در بافت زانوی آسیب‌دیده مورد استفاده قرار خواهد گرفت. گاز در پوشش محافظ استفاده خواهد شد.
• استفاده از اوزون به صورت داخل وریدی: جهت درمان عارضه‌های داخلی، گاز اوزون معمولا در خونی که از بیمار گرفته شد، حل خواهد شد. سپس، خون با گاز حل شده به صورت داخل وریدی در زانو تزریق می‌شود. در تزریق داخل وریدی با توجه به تشکیل حباب‌های هوا امکان بروز آمبولی وجود دارد.
• تزریق داخل عضله: اوزون‌تراپی از طریق تزریق داخل عضله نیز امکان‌پذیر است. به این منظور گاز اوزون پیش از استفاده، معمولا با اکسیژن مخلوط می‌شود.

بهبودی پس از اوزون‌تراپی زانو

در ارتباط با درمان آرتروز زانو با اوزون‌تراپی بایستی توجه شود که اوزون‌تراپی می‌تواند با بهبود دامنه حرکتی به درمان آرتروز زانو کمک کند. این روش همچنین در درمان آرتریت روماتوئید و زانودرد نیز موثر است. اوزون‌تراپی در بیشتر افراد پس از اولین تزریق سبب بهبود فوری علائم می‌شود. البته اوزون‌تراپی معمولا پس از 3 تا 5 جلسه درمانی تاثیر بیشتری دارد. پس از چند هفته درمان، تغییرات قابل توجهی مانند کاهش چشمگیر درد ناشی از تزریق اوزون قابل مشاهده هستند. در پایان دوره درمانی، بهبود قابل توجه در سفتی مفصل و کسب توانایی در انجام فعالیت‌های فیزیکی به چشم می‌خورد. کاهش درد و بهبود در عملکرد نیز از آثار تزریق اوزون می‌باشد.

عوارض جانبی اوزون‌تراپی زانو

اوزون‌تراپی در حال حاضر به طور گسترده مورد استفاده قرار نمی‌گیرد و احتمال بروز خطرات ناشی از آن وجود دارد. تعداد اتم‌های اوزون فرد می‌باشد و همین مساله باعث ناپایداری و غیر قابل پیش‌بینی شدن آن می‌شود. پزشکان بایستی در زمان استفاده از اوزون بر روی زانو بسیار احتیاط کنند. اوزون بایستی به میزان مناسب و در محل صحیح استفاده شده و از استنشاق آن باید خودداری شود. در صورتی که این گاز وارد دهان، بینی یا چشم‌ها شود می‌تواند باعث سوزش، سرفه، حالت تهوع، استفراغ و یا سردرد شود. قرار گرفتن در معرض این گاز به میزان زیاد می‌تواند باعث بروز مشکلات تنفسی شود. در سال 2019 سازمان FDA اعلام کرد که استنشاق این گاز می‌تواند باعث آسیب‌دیدگی ریه‌ها و تجمع مایع و دشوار شدن تنفس شود. عوارض جانبی اوزون‌تراپی بسته به نوع درمان متفاوت می‌باشند. اوزون‌تراپی در برخی از موارد باعث بروز علائم شبیه آنفولانزا شده و در کوتاه‌مدت علائم در شخص تشدید خواهند شد. عوارض جانبی اوزون‌تراپی تنها در حدود 0007/0 درصد از موارد به صورت حالت تهوع، سردرد و خستگی ایجاد خواهند شد. به طور کلی اوزون‌تراپی در صورتی که به درستی و در مقادیر مناسب مورد استفاده قرار گیرد، یک روش درمانی ایمن محسوب شده و در بیشتر بیماران دارای تاثیر مثبت می‌باشد.

در صورتی که این روش از طریق داخل وریدی و در مقادیر زیاد و یا برای مدت طولانی استفاده شود، امکان دارد باعث بروز خطرات قابل توجهی شود. استفاده از اوزون در قسمت زانو می‌تواند باعث بروز درد و گرفتگی شود. این عوارض موقتی هستند. در ارتباط با عوارض احتمالی و همچنین تعیین بهترین گزینه درمانی بایستی با پزشک مشورت شود.

هزینه اوزون‌تراپی زانو

ارزیابی هزینه اوزون‌تراپی زانو دشوار می‌باشد چرا که روند درمان بر اساس عارضه مورد نظر و طول مدت درمان متفاوت است. هزینه درمان معمولا توسط شرکت‌های بیمه تحت پوشش قرار نمی‌گیرد.

نکات کلی در مورد اوزون‌تراپی زانو

در حال حاضر تحقیقات مختلفی در ارتباط با تاثیر اوزون‌تراپی در حال انجام می‌باشد. استفاده از این روش برای درمان بیماری‌ها توسط FDA مورد تایید نمی‌باشد. در ارتباط با تاثیرات منفی این روش به تحقیقات بیشتری نیاز می‌باشد. در ارتباط با هر گونه سوال در مورد اوزون‌تراپی بایستی با پزشک مشورت شود. در صورت تمایل به استفاده از این روش درمانی بایستی به پزشک با تجربه در این زمینه مراجعه شود.

سوالات رایج در ارتباط با اوزون‌تراپی

آیا اوزون‌تراپی باعث بازسازی غضروف زانوها می‌شود؟

اوزون یک مولکول بسیار واکنش‌پذیر است که با تزریق در کپسول مفصلی سبب تحریک قابلیت‌های ترمیم مفصل فیبروبلاستیک می‌شود. امکان دارد اوزون سبب کاهش التهاب و تحریک رشد غضروف جدید شود.

اوزون‌تراپی چگونه به درمان التهاب مفصل کمک می‌کند؟

اوزون‌تراپی سبب افزایش قابلیت حرکتی مفصل می‌شود. این روش همچنین در رفع التهاب مزمن ناشی از التهاب مفصل موثر است. اوزون‌تراپی سبب افزایش فعالیت آنزیم‌ها در بدن شده و به این ترتیب به رفع التهاب کمک می‌کند.

در چه فواصل زمانی بایستی از اوزون‌تراپی استفاده شود؟

معمولا 3 تا 4 بار در هفته، حداقل میزان استفاده از این روش محسوب می‌شود. جهت جلوگیری از بروز عوارض بایستی بین هر جلسه 3 ساعت فاصله وجود داشته باشد. اوزون پس از وارد شدن در بدن برای مدت تقریبا 10 دقیقه ماندگار می‌باشد و زمانی که با پروتئین در خون تماس داشته باشد، سبب تولید گلوتاتیون می‌شود.

جلسات درمانی اوزون‌تراپی چقدر طول می‌کشند؟

در صورت استفاده از اوزون در روش تزریق داخل وریدی، به 8 تا 30 جلسه درمانی در طول مدت 4 تا 15 هفته نیاز می‌باشد و هر جلسه درمانی نیز بین 30 تا 45 دقیق طول می‌کشد.

اوزون‌تراپی چگونه به درمان زانودرد کمک می‌کند؟

 در ارتباط با درمان زانودرد با اوزون‌تراپی بایستی توجه شود که اوزون‌تراپی دارای خواص ضد درد، ضد التهابی و آنتی‌اکسیدانی است. اثرات در اثر فعال‌سازی متابولیسم سلولی و مهار سنتز پروستاگلاندین ایجاد می‌شوند و بنابر این سبب رفع ورم و التهاب و در نهایت کاهش درد و بهبود عملکرد در زانوها می‌شوند.