درد و گرفتگی عضلات صورت

درد صورت معمولا ناشی از وجود یک بیماری و یا درد سر در جایی دیگر مانند گردن، دندان، آرواره و یا سر است. معمولا یافتن محل مشکل نیز بسیار ساده است.

به طور کلی صورت، سر و گردن به وسیله عصب ها با یکدیگر مرتبط هستند و اگر عصبی در جایی آسیب ببیند و یا تحریک شود جاهای دیگر نیز احساس ناراحتی و درد خواهند کرد.

مثلا ممکن است هنگامی که عصبی در گردن آسیب مبی بیند این آسیب و یا تحریک عصبی منجر به درد در صورت نیز بشود.

همه دردهای صورت ناشی از دندان ها و مشکلات آنان نیستند، برخی دردهای شدید فک و صورت نشانه‌ای از عارضه در جمجمه و مغز افراد هستند.

همیشه کشیدن دندان تنها راه کنترل دردهای شدید فک و صورت نیست بلکه این مشکل می تواند از بروز عارضه‌ای پیچیده در قاعده جمجمه خبر دهد.

گاهی اوقات افراد دچار دردهای ناتوان کننده و هولناکی در ناحیه فک و صورتشان میشوند که متاسفانه در بیشتر مواقع به علت خطاهای تشخیصی ,یک و یا دو ردیف از دندان ها کشیده میشود.

ولی همچنان درد ادامه دارد و این در حالیست که منشا این عارضه باید در قاعده جمجمه و عروق داخل قاعده جستجو شود که البته این بیماری در دهه ۵ الی ۶ عمر و در مردان بیشتر مشهود است.

اگر روزی در تمام صورت‌تان احساس درد کردید، ‌دردی آزاردهنده که با هر حرکت حتی موقع مسواک‌زدن، شستن صورت، جویدن غذا یا هنگامی که در معرض باد قرار گرفتید، ایجاد شود، بدانید چنین دردی ناشی از اختلال عصب سه قلو یا اعصابی در مغز است.

در واقع، درد عصب سه قلو نوعی بیماری عصبی به شمار می‌رود که معمولا در افراد بالای‌ ۵۰ سال و بیشتر در زنان بروز می‌کند.

بررسی علت درد و گرفتگی عضلات صورت

علت درد و گرفتگی عضلات صورت اغلب به دلیل تحریک یا آسیب به عصب صورت ایجاد می‌شود. این تحریک و آسیب معمولا در اثر فشار یک رگ خونی به عصب صورت در نزدیکی محل اتصال عصب به ساقه مغز ایجاد می‎شوند. هنگامی که این اتفاق می‌افتد، عصب صورت ممکن است خودبه‌خود عمل و سیگنال‌های عصبی را ارسال کند که باعث می‌شود عضلات صورت فرد منقبض شوند. این دلایل می‌توانند علت درد سمت راست صورت و چشم و نیز علت درد سمت چپ صورت و فک باشند. این موضوع به عنوان انتقال افاپتیک شناخته می‌شود و یکی از دلایل اصلی این اسپاسم‌ها است.

از دیگر علت درد و گرفتگی عضلات صورت غیر معمول‌تر می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• یک یا چند تومور به عصب صورت فشار می‌آورد؛
• عوارض جانبی یک قسمت از فلج بل؛ وضعیتی که می‌تواند باعث فلج شدن موقت بخشی از صورت شود.

علائم اسپاسم صورت چطور است؟

اولین علامت اسپاسم صورت تکان دادن غیر ارادی در یک سمت صورت است. انقباضات عضلانی اغلب در پلک به صورت انقباض خفیف شروع می‌شود که ممکن است خیلی آزاردهنده نباشد. این اسپاسم به‌عنوان بلفارواسپاسم شناخته می‌شود. ممکن است فرد متوجه شود که وقتی مضطرب یا خسته است، انقباض شدیدتر می‌شود. گاهی اوقات این اسپاسم پلک می‌تواند باعث بسته شدن کامل چشم یا پارگی آن شود.

با گذشت زمان، این انقباضات ممکن است در نواحی از صورت که قبلا تحت تاثیر فشار یا آسیب بودند، محسوس‌تر شود. این انقباض ممکن است به سایر قسمت‌های همان سمت صورت و بدن نیز سرایت کند، از جمله:

• ابرو
• گونه
• ناحیه اطراف دهان، مانند لب‌ها
• چانه
• فک
• بالای گردن

در برخی موارد، اسپاسم صورت می‌تواند به هر ماهیچه در یک طرف صورت گسترش یابد. همچنین ممکن است هنگام خواب اسپاسم رخ دهد. با گسترش اسپاسم، ممکن است علائم دیگری مشاهده شوند، مانند:

• تغییر در توانایی برای شنیدن
• صدای زنگ در گوش (وزوز گوش)
• گوش‌درد به خصوص پشت گوش
• اسپاسم‌هایی که در تمام صورت گسترش می‌یابند

علل ابتلا به اسپاسم همی صورت کدامند؟

زمانی که عصب صورت آسیب ببیند یا عملکرد آن مختل شود، می‌تواند باعث انقباض عضلات صورت شود. برای مثال، اگر رگ خونی به عصب هفتم فشار وارد کند، عملکرد این عصب مختل می‌شود و فرد را دچار همی فاسیال می‌کند. فشردگی عصب صورت با رگ خونی یکی از متداول‌ترین دلایل ابتلا به این بیماری محسوب می‌شود. دیگر علل ابتلا به این بیماری عبارت‌اند از:

• تومورهای سر و گردن نیز می‌توانند به عصب صورت فشار وارد کنند و فرد را دچار اسپاسم همی صورت کنند.
• همی فاسیل ممکن است پس از فلج بل نیز مشاهده شود. فلج بل به التهاب اعصاب صورت گفته می‌شود که باعث ضعیف شدن موقت نیمی از صورت می‌شود.
• در موارد نادر، بیماری‌های میلین‌زدا مانند مولتیپل اسکلروزیس (MS) نیز می‌توانند به عصب صورت آسیب بزنند و فرد را دچار همی فاسیال کنند. اسپاسم صورت ممکن است یکی از اولین علائم افراد مبتلا به ام‌اس باشد.
• در برخی اوقات، اسپاسم صورت ناشی از اضطراب، استرس و خستگی است؛

اگر دلیل ابتلای فرد به این بیماری مشخص نباشد، گفته می‌شود فرد دچار همی فاسیال ایدیوپاتیک شده است.

تشخیص اسپاسم همی فاسیال

برای تشخیص علت اسپاسم صورت می توان از ام آر آی و سی تی اسکن استفاده کرد. تیک های صورت نشانه کلیدی اسپاسم همی فاسیال هستند. پزشکان فرد را معاینه می‌کنند و یک تاریخچه پزشکی می‌گیرند و شدت پرش‌ها و مدت زمان وجود آنها را یادداشت می‌کنند.

سپس پزشک برای پیدا کردن علت تحریک عصب صورت و رد کردن احتمال وجود تومورها یا ضایعات مغزی از آزمایش های تصویربرداری پزشکی استفاده می کند.

این آزمایشات ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• تصویربرداری پرتوی مغناطیسی (MRI)
• توموگرافی کامپیوتری (سی تی اسکن)
• آنژیوگرافی (آرتریوگرافی)

اگر در آزمایش‌های تصویربرداری تومور یا ضایعات پیدا نشود، پزشکان احتمال وجود فشار از سمت رگ خونی را می دهند.

با این حال، این آزمایش‌ها همیشه نمی‌توانند رگ خونی تحریک کننده عصب صورت را شناسایی کنند، زیرا رگ‌های خونی بسیار کوچک هستند.

ممکن است اسپاسم همی فاسیال با سایر اختلالات حرکتی درگیر کننده صورت اشتباه گرفته شود. تیک های عصبی صورت و اسپاسم پلک از جمله این موارد هستند.

این دو عارضه نواحی مختلف صورت را تحت تاثیر قرار می دهند، نه فقط یک طرف صورت و این تفاوت به پزشکان در تشخیص دقیق این بیماری کمک می کند.

درمان درد صورت

اساس درمان روش‌های غیر تهاجمی می باشد و شامل موارد ذیل است:

• استراحت نسبی عضلات و مفاصل
• داروهای مناسب درد صورت

از داروها جهت برطرف کردن علائم در فاز حاد و نیز بازگشت قوام و آرامش عضلانی استفاده می گردد که شامل:

شل کننده های عضلانی (محیطی و مرکزی) ، مسکن های ضدالتهابی می باشد و برای نورالژیا از داروهای ضد تشنج استفاده می گردد.

• درمان های غیرتهاجمی برای درد صورت

فیزیوتراپی :
در فیزیوتراپی ترکیبی از روش های غیرفعال و تمرین ها جهت تقویت ساختار عضلانی و حرکت های اصلاحی به کار گرفته می‌شود.

مدالیته‌های درمانی غیرفعال مانند یخ/ گرما ، اولتراسوند و تحریک الکتریکی ، درد و گرفتگی عضلانی را در بیمار کاهش می‌دهد.

بیمار مبتلا به کمک انجام تمرین های مخصوص روش های افزایش انعطاف پذیری و دامنه حرکتی را فرا می‌گیرد و بر قدرت عضلات خود می‌افزاید.

بیماران نباید از روی آوردن به این درمان نگران باشند، حتی بیماران دچار درد و مشکلات حرکتی نیز از انجام تمرین‌های ایزومتریک سود می‌برند.

ماساژ و درمان دستی و منیپولیشن :
اساس این تکنیک ها که توسط دست انجام می‌شود نیز موجب تقویت ساختار عضلانی بافتها می گردد.