میگرن یک مشکل نورولوژیک است که سردردهای شدیدی را معمولاً در یک طرف سر ایجاد می کند و ممکن است از چند ساعت تا چند روز ادامه یابد. خیلی از افراد درگیر سرگیجه، حالت تهوع و حساسیت به نور و صدا هم می شوند. درمانی برای میگرن وجود ندارد، اما روشهایی برای کاهش درد یا پیشگیری از وقوع مجدد آن وجود دارد.
می خواهیم در این مقاله، بیشتر درباره روشهای استفاده شده برای درمان میگرن صحبت کنیم. باید برای درمان سردرد میگرنی به یک پزشک ماهر و مجرب مراجعه کنید که هم بر روش های درمانی مسلط باشد و هم با تسلط بر مشکلات احتمالی بتواند خطرات، عوارض جانبی و دوره ریکاوری بعد از درمان را کاهش دهد.
گزینه های درمان میگرن
در حال حاضر درمانی برای میگرن وجود ندارد و همه روشهای موجود بر کاهش شدت نشانه ها، پایین آوردن سطح درد در حین حملات میگرنی، کاهش توالی وقوع آنها و پیشگیری از بازگشت آن متمرکز است. اگر سردرد میگرنی، توان ادامه فعالیت های روزانهتان را مختل می کند و لذت زندگی را از شما گرفته، باید به دنبال مراقبت های درمانی و پزشکی باشید. دو روش درمانی اصلی برای میگرن وجود دارد:
درمان کنترلی
عملکرد این روش به شکل کاهش یا حذف درد بعد از شروع سردرد میگرنی حاد است. اگر بلافاصله بعد از شروع نشانه های اولیه سردرد، درمان را آغاز کنید، به بهترین نتایج دست خواهید یافت. در این رابطه هم می توان از داروهای بدون نسخه و هم داروهای تجویزی برای کاهش درد و نشانه های میگرن استفاده کرد.
درمان پیشگیرانه
نام دیگر این روش درمانی، درمان پروفیلاکتیک است که در آن حتی اگر سردرد هم نداشته باشید، دوز خاصی را به صورت روزانه مصرف می کنید. داروهای پیشگیرانه روی کاهش توالی وقوع سردردها اثر می گذارند و تنها با تجویز پزشک ممکن خواهد بود.
داروی میگرن
سه دسته دارویی NSAIDها، تریپتان ها و ارگوت آلکالوئیدها برای درمان کنترلی استفاده می شوند. اگر بتوانید این داروها را بلافاصله بعد از شروع سردرد مصرف کنید، با بیشترین اثرگذاری آن مواجه خواهید شد.
داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی
داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی یا NSAIDها را می توان به صورت بدون نسخه، یا دوزهای سنگین تر آن را با تجویز پزشک تهیه کرد و در کاهش درد میگرن خفیف و متوسط بعضی بیماران مفید خواهد بود. از NSAIDهای مسکن شناخته شده می توان به آسپیریت، ایبوپروفن و ناپروکسن اشاره کرد. دارویی مثل اکسدرین میگرن که ترکیبی از استامینوفن، آسپیرین و کافئین است، برای سردرد میگرنی شدیدتر استفاده میشود و اثرگذاری آن در صورت استفاده فوری، بیشتر خواهد بود.
تریپتان ها
تریپتان ها، داروهایی تجویزی هستند که به صورت قرص، زیرزبانی، اسپری یا پودر دماغی و یا تزریق زیرپوستی وجود دارند و کار آنها هم ایجاد تعادل در مواد شیمیایی درون مغز است. کسانی که به فشار خون بالا یا بیماری قلبی مبتلا هستند، نباید از تریپتان ها استفاده کنند. مثالهایی از تریپتان ها عبارتند از:
- سوماتریپتان (ایمیترکس, Imitrex STATdose ,Onzetra ,Sumavel ,Tosymra ,Zembrace)
- ریزاتریپتان (Maxalt ,Maxalt-MLT)
- زولمیتریپتان (Zomig ZMT ,Zomig)
- آلموتریپتان (Axert)
- التریپتان (Relpax)
- ناراتریپتان (Amerge)
- فروواتریپتان (Frova)
ارگوت آلکالوئید
از ارگوت آلکالوئید می توان در درمان سردرد میگرنی شدید و سردرد خوشه ای استفاده کرد. این دارو با باریک کردن عروق خونی و کاهش التهاب به کاهش سردرد منجر می شود. این نوع داروها را می توان با کافئین ترکیب کرد و جذب آن توسط بدن و کاهش درد را سریعتر کرد. این دارو می تواند باعث کاهش حالت تهوع، آرام شدن و راحت تر خوابیدن شود. کسانی که به فشار خون بالا و بیماریهای قلبی مبتلا هستند، نباید از این دارو استفاده کنند. Ergomar را می توان به صورت قرص یا زیرزبانی مصرف کرد، در حالیکه Migranal و D.H.E 45 به صورت آمپول یا اسپره دماغی هم موجود است.
پیشگیری از میگرن
بعضی داروهای تجویزی برای پیشگیری از سردردهای میگرنی در دسترس است و اگرچه نمی تواند سردرد همه بیماران را درمان کند، اما توالی وقوع سردرد میگرنی در اکثر افراد را تا حد قابل توجهی کاهش می دهد. مصرف این داروها به صورت روزانه است و حتی روزهایی که سردرد نداشته باشید هم باید مصرف شود. هدف از طراحی و تولید بعضی از این داروها، مشکلات دیگری مثل تشنج یا افسردگی است، اما در کاهش سردرد هم مؤثر هستند. سه داروی پیشگیری به طور خاصی برای میگرن طراحی شدند و در سال 2019 توانست تأییدیه FDA را بگیرد. از داروهای مؤثر دیگر در پیشگیری از میگرن می توان به داروهای ضدافسردگی، داروی ضدتشنج و بتابلاکر اشاره کرد.
داروی میگرن ضد CGRP
سه داروی جدید که به طور خاصی برای پیشگیری از میگرن، طراحی و توسعه یافته اند عبارتند از: Erenumab(Aimovig) ,Fremanezumab(Ajovy)و Galcanezumab(Emgality). این داروها یک پروتئین به نام آنتی بادی مونوکلونال پپتید وابسته به ژن کلسیتونین را که در اطراف مغز آزاد شده و التهاب ایجاد می کند-که در بعضی افراد به میگرن منجر می شود-را هدف می گیرد. این دسته از داروها عملکرد متفاوتی در بدن و عوارض جانبی کمتری در مقایسه با داروهای دیگر میگرن دارند.
خود بیمار می تواند این داروهای ضدCGRP را با استفاده از یک سوزن کوچک خودکار در زیر پوستشان تزریق کنند. یک مزیت این داروها تنها یک تزریق در هر ماه یا هر چند ماه است. دوز مصرفی این داروها:
- Aimovig به صورت ماهیانه تزریق می شود و در ابتدا باید با 70 میلی گرم آغاز و در صورت نیاز می توان در تزریق دوم به این مقدار اضافه کرد.
- Ajovy را هم می توان هر ماه یا هر سه ماه (در روز مشخص) تزریق کرد؛ دوز هر تزریق، 225 میلی گرم است.
- تزریق Emigality با دو تزریق 120 میلی گرمی آعاز می شود و سپس 120 میلی گرم در هر ماه تزریق می شود.
داروهای ضدافسردگی
بعضی از داروهای ضدافسردگی که مصرف رایجی برای پیشگیری از میگرن دارند، عبارتند از:
- آمیتریپتیلین (الاویل)
- ونلافاکسین (افکسور ایکس آر)
داروهای ضدتشنج
تنها دو داروی ضدتشنج برای استفاده به منظور پیشگیری از میگرن تأیید شده اند:
- دیوالپروئکس سدیم (دپاکوت)
- توپیرامات (توپامکس)
- کاربامازپین (کارباترول، اپیتول، اکوئترو، تگرتول)
بتابلاکرها
بتابلاکرها معمولاً برای مشکلات قلبی مثل فشار خون بالا استفاده می شوند و امکان استفاده از آن برای کاهش توالی وقوع میگرن هم وجود دارد. این داروها عبارتند از:
- پروپرانولول (ایندرال، اینوپران)
- تیمولول
- نادولول (کورگارد)
- متوپرولول (لوپرسور)
- اتنولول (تنورمین)
آمپولها
تزریق بوتاکس هم می تواند گزینه ای برای پیشگیری از سردردهای میگرنی باشد. بوتاکس در مورد بیماران مبتلا به میگرن مزمنی که 15 روز یا بیشتر از هر ماه را با این مشکل درگیر باشند (4 ساعت در روز یا بیشتر)، تجویز و در اطراف ناحیه دردناکی تزریق می شود.
تلفیق عصبی الکتریکی از راه دور (REN)
دستگاه REN با اعمال تحریک الکتریکی زیرپوستی در بازو به آثار درمانی مورد نظرش دست پیدا میکند و سیستم ضددرد درونی را فعال میکند. این دستگاه با توجه به نتایج مثبتش در آزمون های بالینی تصادفی کنترل شده، تأییدیه سازمان غذا و داروی آمریکا را به دست آورد. استفاده از آن برای درمان کنترلی میگرن حاد و مزمن در بیماران با سنین 12 سال و بزرگتر مجاز است. دستگاه REN هم مثل خیلی از روشهای غیردارویی دیگر، تحمل پذیری و ایمنی مناسبی را در آزمایشات بالینی از خود نشان داد؛ مورمور شدن ناحیه تماس با دستگاه، بزرگترین عارضه جانبی این گزینه به شمار می رود. این رویکرد جدید درمان کنترلی میگرن می توانند نیاز به مصرف دارو و سردردهای ناشی از استفاده بیش از حد دارو را کاهش دهد.
بلوک عصبی
بلوک عصبی یک روش درمانی رایج برای سردردهای میگرنی است. پزشک در این فرایند، یک ماده بیحس کننده را برای توقف ارسال سیگنال درد به مغز، در فضای اطراف اعصاب بخصوصی تزریق میکند. این ماده می تواند جلوی بروز درد سردرد میگرنی را بگیرد. بروز برخی عوارض جانبی خفیف مثل خونریزی یا کبودی در محل تزریق، بیحسی، عفونت، گر گرفتگی، حالت تهوع و سرگیجه در بیمار هم ممکن است.
بهترین داروی میگرن چیست؟
نمی توان گفت که بهترین داروی میگرن چیست، زیرا واکنش بدن هر بیمار در مقابل داروها متفاوت است و شاید دارویی که بهترین عملکرد را در یک نفر داشته باشد، برای فرد دیگر مناسب نباشد. انتخاب بهترین دارو برای هر بیمار به فاکتورهای مختلفی مثل موارد زیر بستگی دارد:
- مشکلات پزشکی
- سوابق پزشکی
- داروهای دیگری که بیمار مصرف می کند و ممکن است باهم تداخل داشته باشند
- موارد دیگری مثل بارداری، شیردهی، یا تصمیم به بارداری
- تحمل مصرف دارو و واکنش به آن
- هدف از درمان (کنترلی یا پیشگیرانه)
مصرف داروهای مختلف با دوزهای مصرفی متفاوت برای بعضی از بیماران تا دستیابی به بهترین ترکیب دارویی ضروری است. در ادامه مقایسه ای برای کمک به رایج ترین داروهای تجویزی برای میگرن آورده شده است. دوز مصرفی دارو باید تنها توسط پزشک و براساس مشکل بیمار، واکنش او به درمان، سن، وزن و … تعیین شود. بروز عوارض جانبی احتمالی دیگر هم در بیمار ممکن است و فهرست ارائه شده، یک فهرست کامل نیست.
عوارض جانبی رایج داروهای میگرن چیست؟
در ادامه فهرستی از عوارض جانبی رایج داروهای میگرن آورده شده است (که البته فهرست کاملی نیست). باید قبل از مصرف هر دارویی با پزشکتان درباره عوارض جانبی آن صحبت کنید.
تریپتان ها
- گزگز کردن پوست یا احساس سوزش و سوزن سوزن شدن
- بیحسی
- سرگیجه
- خشکی دهان
- حالت تهوع
- خواب آلودگی
- احساس گرفتگی سینه، گلو یا فک
- ضربان سریع
ارگوت آلکالوئید
- شکم درد
- حالت تهوع، استفراغ
- اختلال چشایی
- گرفتگی بینی
- بیحسی
داروهای ضدافسردگی
- بیقراری
- کاهش میل جنسی
- حالت تهوع
- سرگیجه
- بیخوابی
- خواب آلودگی
- خشکی دهان
- ضعف
ضدتشنج
- رعشه
- سردرد
- اسهال
- دل آشوبه
- خواب آلودگی
- احساس بیحسی، سوزش و گزگز کردن
- عفونت مجاری تنفسی فوقانی
- ریزش مو
بتابلاکرها
- کندشدن ضربان قلب
- خستگی
- تنگی نفس
- اختلالات جنسی
درمان خانگی میگرن
شاید درمان های خانگی تأثیر به خصوصی در پیشگیری یا کاهش دفعات وقوع سردرد میگرنی نداشته باشند، اما برای مدیریت نشانههای میگرن، می توانید کارهایی انجام دهید:
- استفاده از بسته یخ یا کمپرس سرد بر روی پیشانی، جمجمه یا گردن
- استفاده از داروهای مسکن بدون نسخه مثل NSAIDها
- دراز کشیدن در اتاق تاریک و ساکت
- اگرچه کافئین در فهرست عوامل ماشه ای بروز میگرن هم وجود دارد، اما وقتی سردرد داشته باشید می تواند به کاهش خفیف و جذب سریعتر داروها کمک کند.
عوامل ماشه ای برای میگرن
اگرچه عوامل ماشه ای بروز میگرن در افراد مختلف متفاوت است، اما بعضی عوامل در میان همه افراد رایج و یکسان است. با دقت در عوامل ماشه ای بروز میگرن، می توانید قرارگیری در معرض آنها و نتیجتاً دفعات و شدت بروز میگرن را کاهش دهید. مطالعه ای که بر روی 1200 بیمار مبتلا به میگرن انجام شد، حاکی از بروز عوامل ماشه ای در میان 76 درصد بیماران بود و بعضی از عوامل رایج در میان تمامی افراد: استرس (79.7 درصد)، هورمون های زنانه (65.1 درصد)، غذا نخوردن (57.3 درصد)، آب و هوا (53.2 درصد)، اختلال خواب (49.8 درصد)، عطر یا رایحه (43.7 درصد)، نور (38.1 درصد)، الکل (37.8 درصد)، سیگار (35.7 درصد)، دیر خوابیدن (32 درصد)، گرما (30.3 درصد)، غذا (26.9 درصد)، ورزش (22.1 درصد) و فعالیت های جنسی (5.2 درصد) بود.
گاهی استفاده بیش از حد داروها می تواند به بروز سردرد میگرنی منجر شود. به همین دلیل باید به دستورالعملهای مصرف دارو توجه کنید و در صورت بروز مکرر سردرد با پزشکتان تماس بگیرید.
تغییر سبک زندگی
بعضی تغییرات در سبک زندگی می تواند به کاهش توالی وقوع یا شدت سردرد میگرنی کمک کند که از آن دسته می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- شناخت، پیشگیری و محدود کردن قرار گرفتن در معرض عوامل ماشه ای.
- داشتن یک برنامه منظم خوابیدن و بیدار شدن در روز.
- خوردن وعده های غذایی سالم.
- عدم حذف وعده ها، گرسنگی می تواند یک عامل ماشه ای برای بروز میگرن باشد.
- داشتن فعالیت های ورزشی مناسب.
- محدود کردن مصرف الکل.
- محدود کردن مصرف کافئین.
- تمرین روشهای کنترل استرس، برای مثال، انجام ورزشهای آرامش بخش مثل تمرین تنفس یا مدیتیشن.
- انجام یوگا؛ انجام مرتب یوگا می تواند تعداد دفعات بروز میگرن و شدت آن را کاهش دهد.
مصرف ویتامین برای میگرن
ویتامین ها و مکمل هایی وجود دارند که به کاهش توالی و شدت میگرن کمک می کنند:
- منیزیم: منیزیم در سبزیجات با برگ تیره، غلات و آجیل وجود دارد. درست است که مصرف منیزیم نمی تواند تأثیری فوری بر سردرد میگرنی داشته باشد، اما بعضی مطالعات نشان داده که بعضی از افراد مبتلا به میگرن با کمبود منیزیم مواجه بودند. در مطالعه دیگری دیده شد که 41 درصد از شرکت کنندگان با مصرف روزانه مکمل منیزیم با کاهش قابل توجهی درد سردرد میگرنی مواجه شدند.
- ویتامین ب 2 (ریبوفلاوین): ریبوفلاوین در شیر، پنیر، ماهی و مرغ پیدا میشود. در چند مطالعه دیده شد که این ویتامین می تواند توالی حملات میگرنی را کاهش دهد.
- بابا آدم: بابا آدم گیاهی است که در اروپا، آسیا و آمریکای شمالی می روید. شواهد خوبی از تأثیر مثبت این گیاه بر توالی بروز میگرن وجود دارد. این مکمل می تواند عوارض جانبی مثل سردرد، سرگیجه، اسهال، خارش چشمان، تنگی نفس، آروغ و خستگی را به همراه بیاورد.
- گل مینا: گل مینا هم در آمریکای جنوبی و شمالی و اروپا رشد میکند. دیده شده که این ماده به صورت چشمگیری در کاهش میگرن در بیماران مؤثر است. از عوارض جانبی آن می توان به مشکلات گوارشی مانند نفخ و حالت تهوع اشاره کرد.
سؤالات متداول
چطور می توان میگرن را از بین برد؟
شروع درمان درد میگرن، بلافاصله بعد از شروع آن بهترین راه از بین بردن درد میگرن است. می توانید به این منظور از داروهای بدون نسخه، داروهای تجویزی یا درمان های خانگی مثل بسته یخ، دراز کشیدن در اتاق تاریک و خنک، ماساژ گردن یا خروج از موقعیتهای استرس آور استفاده کنید.
آیا امکان مرگ ناشی از سردرد میگرنی وجود دارد؟
میگرن بر فعالیت ها یا زندگی روزمره فرد، تأثیر بسیار زیادی میگذارد، اما مرگ آور نیستند. احتمال بروز سکته یا بیماری قلبی در کسانی که با میگرن همراه با تاری دید مواجه می شوند، بالا می رود. بهتر است که این افراد تحت معاینات دوره ای بیماری برای سکته و بیماری قلبی قرار بگیرند تا بتوانند با اجرای گامهایی مثل عادات غذایی مناسب، ورزش و تغییر سبک زندگی، خطر این مشکلات را کاهش بدهند.
مصرف کدام داروهای میگرن در دوره بارداری و شیردهی بدون مشکل است؟
مصرف بسیاری از داروهای میگرن به خاطر امکان بروز خطرات نقایص مادرزادی یا مشکلات دیگر، در دوره بارداری یا شیردهی توصیه نمی شود؛ به علاوه امکان حضور بعضی داروها در شیر و انتقال آن به کودک هم وجود دارد. باید از مصرف داروهای بدون نسخه ای مثل ایبوپروفن و آسپیرین خودداری نمود، اما مصرف دوزهای پایین استامینوفن می تواند مفید باشد که البته درباره آن هم باید با پزشکتان صحبت کنید. خبر خوب این است که بسیاری از افراد مبتلا به میگرن با کاهش این مشکل در دوره بارداری مواجه می شوند. داروهای جدید مثل Aimovig,Ajovy و Emgality به اندازه کافی در میان زنان باردار و شیرده آزمایش نشده است.
مؤثرترین روش درمان میگرن چیست؟
تریپتان ها: داروهای تجویزی مثل سوماتریپتان (ایمیترکس، توسیمرا) و ریزاتریپتان (Maxalt ,Maxalt-MLT) می تواند مسیر انتقال درد در مغز را مسدود کند و به همین دلیل برای درمان میگرن استفاده می شود. مصرف این داروها به شکل قرص، اسپرِی دماغی یا آمپول می تواند به کاهش نشانه های میگرن منجر شود.
آیا درمان دائمی برای میگرن وجود دارد؟
در حال حاضر هیچ درمان قطعی برای میگرن وجود ندارد، اما استفاده از بعضی روشهای درمانی می تواند به کاهش نشانه ها کمک کند. دستیابی به بهترین روش درمان متناسب با نیازهای بیمار شاید کمی طول بکشد و لازم باشد از روشها و ترکیبات دارویی مختلفی استفاده کنید تا به بهترین نتیجه دست پیدا کنید.
ایمن ترین داروی میگرن کدام است؟
Aimovig که به آن Erenumab هم گفته میشود، اولین دارو در داروهای جدید درمان میگرن محسوب میشود. این دارو می تواند سردرد میگرنی را قبل از شروع متوقف کند و اثرگذاری آن در میان کسانی که داروهای دیگر را امتحان کرده اند، اما به نتیجه ای دست پیدا نکردند هم به اثبات رسیده است.
چطور باید از شر میگرنی که از بین نمی رود، خلاص شوم؟
ایبوپروفن یا ناپروکسن می تواند میگرن یا سردر تنشی را کاهش دهد، اما در میگرن های شدیدتر بهتر است از تریپتانها استفاده شود. روشهای درمانی پیشگیرانه: داروهای تجویزی می تواند جلوی بروز درد را بگیرد و یا از شدت آن بکاهد.
آیا میگرن یک مشکل همیشگی است؟
میگرن یک مشکل رایج، ارثی، همیشگی و گاهی ناتوان کننده است که معمولاً در دوره میانسالی افراد بروز می کند. امکان بروز اختلالات عروقی مثل سکته و بیماری قلبی و اختلالات روانی مثل اضطراب و افسردگی هم وجود دارد.
چه آمپولی برای میگرن تجویز می شود؟
آمپول سوماتریپتان برای درمان نشانه های سردرد میگرنی (سردرد شدید و نبض داری که گاهی با حالت تهوع و حساسیت در برابر نور و صدا همراه می شود) استفاده می شود.
آمپول های ماهیانه برای میگرن کدام هستند؟
Ajovy(fremanezumab-vfrm) و Aimovig(erenumab-aooe) داروهایی هستند که به پیشگیری از حملات میگرنی در میان افراد 18 ساله و بزرگتر کمک می کند. اما دوز مصرفی، برنامه تزریق، عوارض جانبی، اثرگذاری و هزینه این داروها متفاوت است.
آیا بنادریل برای میگرن خوب است؟
بنادریل یک داروی ضدحساسیت است که به کاهش نشانه های حملات میگرنی حاد کمک می کند. اگرچه این دارو نمی تواند میگرن را درمان کند، اما عملکرد مؤثری به عنوان یک ابزار مدیریتی مکمل دارد. اگرچه مصرف بنادریل برای میگرن به تجویز پزشک نیازی ندارد، اما بهتر است در هر صورت با پزشکتان تماس گرفته و این موضوع را با او در میان بگذارید.
0 دیدگاه