ستون فقرات، دیسک‌های بین مهره‌ای، کیسه‌های دورال (پوشش اطراف نخاع) یا فضای اطراف نخاع ممکن است در برخی موارد دچار عفونت شوند. عفونت ستون فقرات از جمله بیماری‌هایی است که ممکن است افراد را در شرایطی خاص درگیر کند. با وجود این که این بیماری در دسته عارضه‌های خاص و نادر قرار دارد، ممکن است افراد را به شکل ناگهانی مبتلا کرده و سبب گسترش مشکلات بیشتر شود.
عفونت‌های ستون فقرات که اکثراً از نوع عفونت‌های باکتریایی هستند، از طریق ستون فقرات به جریان خون راه می‌یابند. بروز این عفونت باعث می‌شود استخوان‌ها خود به خود و بدون دخالت عوامل خارجی تخریب شده و فرسوده شوند. این عفونت، دیسک‌های میان مهره‌ای یا مهره‌های ستون فقرات را تحت تأثیر قرار می‌دهد. در صورت بی‌توجهی به درمان عفونت‌های ستون فقرات در زمان مناسب، این عارضه در قالب یک بیماری بسیار خطر آفرین و نگران کننده، زندگی افراد را تحت تأثیر قرار می‌دهد و دردهایی همچون گردن درد را به همراه خواهد داشت.
درمان عفونت ستون فقرات مستلزم مراجعه به پزشک متخصص و بهره‌مندی از راهکارهای درمانی مؤثر است، به این ترتیب می‌توان خطرات و عوارض جانبی بیماری را کنترل نمود.
علل عفونت ستون فقرات
عفونت ستون فقرات می‌تواند ناشی از عفونت باکتریایی یا قارچی در قسمت دیگری از بدن باشد که از طریق جریان خون به ستون فقرات منتقل شده است. شایع‌ترین منبع عفونت‌های ستون فقرات، باکتری به نام استافیلوکوکوس اورئوس و پس از آن اشریشیا کلی است.
عفونت ستون فقرات ممکن است پس از یک روش اورولوژی رخ دهد، زیرا سیاهرگ‌های پایین ستون فقرات از طریق لگن بالا می‌آیند. شایع‌ترین ناحیه ستون فقرات که تحت تأثیر قرار می‌گیرد، ناحیه کمر است. مصرف کنندگان مواد مخدر داخل وریدی بیشتر در معرض عفونت‌هایی هستند که بر ناحیه گردن تأثیر می‌گذارند. روشهای دندانپزشکی اخیر خطر ابتلا به عفونت‌های ستون فقرات را افزایش می‌دهد، زیرا باکتری‌هایی که ممکن است در جریان عمل وارد جریان خون شوند، می‌توانند به ستون فقرات بروند.
عفونت‌های فضای دیسک بین مهره‌ای احتمالاً در یکی از صفحات انتهایی به هم پیوسته شروع می‌شود و دیسک به طور ثانویه آلوده می‌شود. در کودکان، در مورد منشأ آن اختلاف نظر وجود دارد. اکثر کشت‌ها و نمونه‌برداری‌ها در کودکان منفی هستند و کارشناسان معتقدند که دیسکیت دوران کودکی ممکن است یک بیماری عفونی نباشد، بلکه ناشی از دررفتگی جزئی اپی‌فیز (ناحیه رشد نزدیک انتهای استخوان)، در نتیجه آسیب فلکشن است.
علائم عفونت ستون فقرات
علائم بسته به نوع عفونت ستون فقرات متفاوت است، اما به طور کلی، درد در ابتدا در محل عفونت موضعی است. در بیماران بعد از عمل، این علائم اضافی ممکن است وجود داشته باشد:
- تخلیه زخم
- قرمزی، تورم یا حساسیت در نزدیکی محل برش
- استئومیلیت مهره‌ای
- کمردرد شدید
- تب
- لرز
- کاهش وزن
- اسپاسم عضلانی
- ادرار دردناک یا مشکل
- نقایص عصبی: ضعف و یا بی حسی بازوها یا پاها، بی اختیاری روده و یا مثانه
انواع عفونت ستون فقرات
این بیماری عفونت یک یا چند دیسک بین مهره‌ای و یا یک یا چند مهره ستون فقرات است و که باید جدی گرفته شود. زیرا این عفونت می‌توانند به بخش‌های مختلف ستون فقرات از جمله مهرهها، دیسک‌ها و بافت‌های اطراف آنها گسترش یابند. این عفونت، سبب ایجاد التهاب در اجزای ستون فقرات شده و معمولا از طریق خون، عمل جراحی، ضربه‌ها، یا انتقال مستقیم از مناطق دیگر بدن به ستون فقرات ایجاد می‌شوند. انواع مختلفی از عفونت‌های ستون فقرات وجود دارد که شامل موارد زیر می‌شوند:
- عفونت استیومیلیت مهره‌ای: عفونت نوعی از عفونت است که باکتری‌ها یا دیگر میکروارگانیسم‌ها باعث التهاب و عفونت در استخوان‌ها (مهرهها) می‌شوند. این نوع عفونت امکان دارد به وسیله خون به مهرهها منتقل یا از طریق عمل جراحی یا آسیب مستقیم به مهرهها ایجاد شود. علائم عفونت استئومیلیت مهره‌ای شامل کمر درد شدید در ناحیه مهرهها، تب، التهاب، تورم و احساس درد در ناحیه زخم می‌شود. این نوع عفونت منجر به تخریب استخوان‌ها، شکستگی‌ها و اختلال در عملکرد مهرهها خواهد شد.
- عفونت دیسک کمر: باعث التهاب و عفونت در دیسک‌های موجود در ستون فقرات کمری می‌شود. دیسک‌ها به عنوان مهاره‌های نرم‌تر موجود در میان مهرهها وظیفه حمایت از مهرهها، جذب فشار و ایجاد انعطاف را دارند. عفونت در این دیسک‌ها می‌تواند از طریق خون به آنها منتقل یا از طریق انتقال مستقیم از مناطق اطرافی به آنها ایجاد شود.
علائم عفونت دیسک کمر ممکن است شامل درد شدید در ناحیه پشت کمر، تب، التهاب، تورم و احساس درد در منطقه دیسک باشد. این نوع عفونت می‌تواند باعث تغییر در عملکرد دیسک‌ها، تخریب آنها و ایجاد فشار بیشتر بر عصب‌ها شود.
دیگر انواع عفونت در ستون مهرهها
- عفونت آبسه اپیدورال نخاعی: در نتیجه ورود میکروارگانیسم‌ها به منطقه‌ای به نام فضای اپیدورال در اطراف نخاع رخ می‌دهد. این فضا مکانی بین غشای داخلی نخاع (غشای پیاکژی) و غشای بیرونی نخاع (غشای اپیدورال) است. عمدتا این نوع عفونت از طریق عمل‌های جراحی، تزریق‌های درمانی (مانند انجام آنالژزی‌های اپیدورال یا اسپاینال) در این منطقه ایجاد می‌شود. علائم عفونت آبسه اپیدورال نخاعی شامل تورم، درد، التهاب، تب، احساس ضعف یا کم‌حسی در اندام‌های تحتانی بدن و تغییر در حالت عمومی باشد.
- آمپیمم یا آبسه ساب دورال نخاعی(Subdural Spinal Abscess) : این عفونت در فضایی بین غشای داخلی و غشای میانی نخاع (Subdural space) رخ می‌دهد. عفونت آبسه ساب‌دورال نخاعی معمولا به دلیل ورود میکروارگانیسم‌ها مانند باکتری‌ها یا قارچ‌ها به ناحیه‌های اطراف نخاع ایجاد می‌شود. آبسه ساب‌دورال نخاعی علائمی مانند درد شدید در ناحیه پشت کمر، تب، احساس کم‌حسی یا ضعف، زانو درد و تغییر در حالت عمومی به دنبال دارد.
- عفونت مننژیت: عفونت مغز و نخاع ناشی از التهاب غشاهای محیطی مغز و نخاع به نام مننژیت (Meningitis) نامیده می‌شود. این غشاها به عنوان غشاهای مننژیت معروف هستند و از سه لایه تشکیل شده‌اند: غشای داخلی (پیاکژی)، غشای میانی (آراکنوئید) و غشای بیرونی (پیا مادر). مننژیت می‌تواند به صورت عفونت باکتریایی، ویروسی یا عفونت به عنوان علائم و علائم متفاوتی ایجاد شود.
روشهای تشخیص عفونت ستون فقرات
تشخیص ابتلا به عفونت ستون فقرات با بررسی سوابق پزشکی و معاینه بالینی شما شروع می‌شود. پزشک از شما سؤالاتی می‌پرسد تا بتواند عواملی که احتمال ابتلا به عفونت ستون فقرات را افزایش می‌دهند را تعیین کند. پزشک ممکن است به منظور بررسی عفونت‌های احتمالی، دستور انجام برخی آزمایش‌ها را بدهد. این آزمایش‌ها شامل عکس‌برداری به وسیله اشعه ایکس، اسکن‌های توموگرافی کامپیوتری (سی تی اسکن یا کت اسکن) یا ام آر آی می‌شود. در برخی موارد لازم است آزمایش‌های تخصصی دیگر نظیر اسکن‌های هسته‌ای استخوان و اسکن سلول‌های سفید هسته‌ای برای تأیید تشخیص انجام شود. پزشک ممکن است برای تعیین نوع باکتری یا قارچی که باعث ابتلا به عفونت شده است، آنها را کشت دهد.
کشت باکتری غالباً برای بررسی و تأیید ابتلا به عفونت انجام می‌شود. ممکن است کشت زخم‌ها یا قسمت مبتلا به عفونت نیز انجام شود. در موارد ابتلا به عفونت‌های عمقی در مهرهها یا دیسک بین مهره ای ممکن است به یک سوزن نمونه‌گیری نیاز باشد. این کار غالباً با هدایت اشعه ایکس و تحت بیهوشی موضعی انجام می‌شود. پزشک ممکن است از شما بخواهد که برای بررسی علائم ابتلا به عفونت، آزمایش خون نیز بدهید. این آزمایش‌ها شامل شمارش گلبول‌های سفید، پروتئین‌های واکنشی و میزان رسوب گلبول‌های قرمز می‌شود. نتایج این آزمایش‌ها ممکن است پس از انجام عمل جراحی کمی افزایش یابند؛ اما معمولاً پس از گذشت چند هفته به مقدار طبیعی بازمی‌گردند. افزایش غیرعادی این نتایج ممکن است علامت وجود عفونت باشد.
درمان عفونت ستون فقرات
این که چه نوع درمانی برای عفونت ستون فقرات استفاده شود، بستگی به این دارد که عفونت در چه مرحله‌ای قرار گرفته است.
درمان با آنتی بیوتیک
برای درمان عفونت ستون فقرات، پزشک به احتمال زیاد ترکیبی از آنتی‌بیوتیک‌های داخل وریدی و بریس‌ها Brace را برای حمایت از ستون فقرات در زمان بهبودی تجویز می‌کند. در بیشتر مواقع برای درمان عفونت کافی است، اما چنانچه شدت عارضه بیشتر باشد می‌بایست به سراغ سایر متدهای درمانی برویم.
لامینکتومی
چنانچه عفونت ستون فقرات آبسه داشته باشد، جراح امکان دارد نیاز به انجام لامینکتومی جهت کم کردن میزان فشار بر روی نخاع داشته باشد. در طول لامینکتومی، پزشک متخصص قسمت پشتی مهره (لامینا) را برخواهد داشت تا فضای نخاعی افزایش یابد.
فیوژن میانی کمری
در زمان انجام این متد درمانی، پزشک متخصص منبع عفونت را از ستون فقرات خارج کرده و پس از آن فیوژن ستون فقرات را انجام می‌دهد. با ورود به ستون فقرات از قسمت جلو (سمت قدامی)، جراح با انجام پیوند استخوانی را وارد کرده که برای همیشه دو مهره را برای حمایت به یکدیگر متصل خواهد کرد.
کیفوپلاستی
چنانچه مهرهها بر اثر عفونت دچار شکستگی شده باشند، پزشک می‌بایست کیفوپلاستی یا عمل بزرگ کردن مهرهها را انجام داده و در طی این عمل، پزشک عفونت را مرتفع کرده و سیمان درجه پزشکی را به مهره فرو ریخته تزریق خواهد کرد.
