درمان بلوک عصبی یک روش درمانی است که در آن پزشک ترکیبی از داروهای ضد درد و استروئید را به سر فرد تزریق میکند. این روش عمدتاً برای درمان سردردهای مزمن مانند میگرن که ناشی از آسیب عصبی مغزی هستند، استفاده میشود. بلوک عصبی تسکین سریعی در این نوع دردها ایجاد میکند.
در این مقاله، در مورد مزایا، افراد مناسب برای این درمان، آمادهسازی، روش درمان، مراقبت پس از درمان و عوارض جانبی بلوک عصبی در درمان میگرن، مطالعه خواهید کرد. باید توجه داشته باشید که هر زمان که تصمیم به درمان میگرن خود با روش بلوک عصبی میگیرید، باید به یک پزشک تخصصی و با تجربه که درباره روشهای درمانی و کنترل عوارض آنها اطلاعات کافی دارد، مراجعه کنید. این اقدام میتواند عوارض جانبی و زمان بازگشت به حالت عادی پس از درمان را کاهش دهد.
خدمات تخصص ارائه شده توسط دکتر حسین عدلخو-فوق تخصص درد در کلینیک درد نفس
لازم به ذکر است کلیه خدمات بدون نیاز به ببهوشی،بستری و جراحی و فقط با بیحسی موضعی و با استفاده از به روزترین و بهترین دستگاههای روز دنیا میباشد:
- RF (رادیو فرکوئنسی)
- اوزون تراپی
- بلاک عصبی
- تزریق ژل
- تزریق PRP و سلولهای بنیادی
- تزریق بوتاکس
- لیزر پرتوان درد (PLP)
مزایای روش بلوک عصبی برای درمان میگرن
در روش های بلوک عصبی برای درمان میگرن احتمال کمتری برای ایجاد عوارض جانبی نسبت به روش داروهای استروئیدی وجود دارد.
روش های بلوک عصبی اغلب التهاب را رفع می کنند بنابراین کارایی بهتری دارند. ممکن است برای اجتناب از سوزن زدن به شما استروئیدهای خوراکی با دوز بالا استفاده شود که می تواند عوارض جانبی شدید تری داشته باشند.
افراد مناسب برای درمان میگرن با روش بلوک عصبی
اگر عفونتی در ناحیه ورم کرده یا نواحی دیگر بدن ایجاد شده باشد، پزشک درمان بلوک عصبی را انجام نمی دهد. اگر میگرن شدید باشد، این روش احتمالا برای شما مفید نباشد.
اگر مشکل خونریزی دارید یا داروهای ضد انعقاد خون مصرف می کنید (که اغلب رقیق کننده خون نام دارند)، درمان بلوک عصبی ممکن است باعث خونریزی گردد. پزشک برای تصمیم گیری در مورد توصیه این درمان بسیار دقیق است.
داشتن بیش از سه تا چهار جلسه درمانی بلوک عصبی در سال، احتمال ضعیف شدن بافت هایی مانند غضروف یا استخوان ناحیه تحت درمان را زیاد می کند.
آماده سازی برای درمان میگرن با روش بلوک عصبی
به اتاقی برده می شوید که پرستاری در آنجا سوالات قبل از درمان را انجام می دهد. پزشکی که تزریق را می خواهد انجام بدهد، پیشینه پزشکی، عکس برداری های قبلی، داروهای فعلی و نتایج معاینات شما را بررسی می کند تا بهترین روش را برای تزریق برنامه ریزی کند. اگر قبل از تزریق معاینه فیزیکی نداشتید، پزشک در اینجا آن را انجام می دهد.
روش درمانی بلوک عصبی برای درمان میگرن
می توان چندین روش را برای درمان میگرن استفاده کرد. دو مورد از مهمترین این روش ها در اینجا بیان می شوند.
روش بلوک عصبی اکسیپیتال
یک تزریق داخل وریدی در دست شما قرار می گیرد. پزشک چندین مانیتور را برای بررسی مواردی مثل قلب، ضربان و پالس به شما متصل می کند. تیم پزشکی علائم حیاتی شما را تحت نظر می گیرد. پزشک به منظور کاهش اضطراب داروی داخل وریدی و مقداری مسکن تزریق می کند.
پزشک پوستی که تزریق در آنجا قرار است انجام شود را تمیز می کند. بی حسی موضعی تزریق می شود تا هیچ دردی در حین درمان حس نکنید. داروی بلوک عصبی اکسیپیتال توسط سوزنی کوچک در نزدیک عصب اکسیپیتال شما در نزدیکی ساقه جمجمه تزریق می شود.
زمانی که دارو تزریق می شود، ممکن است سردرد شما بدتر شود. این مورد علامت این است که دارو در جای درستی قرار گرفته است. درمان معمولا حدود ۱۵ دقیقه طول می کشد.
روش بلوک عصبی پریفرال
روش استانداردی برای انجام روش بلوک عصبی پریفرال برای درمان میگرن وجود دارد. برای انجام این روش جایگاه های تزریق زیادی وجود دارند. بیشترین ناحیه مورد استفاده برای بلوک عصبی پریفرال عصب بزرگ اکسیپیتال است. دیگر اعصاب مورد نظر برای تزریق عصب اکسیپیتال کوچکتر و چند شاخه از عصب سه قلو می باشند: اعصاب سوپراتروکلئار، سوپراوربیتال و گوشی گیجگاهی. موادی که در این روش استفاده می شوند، اغلب بی حس کننده های موضعی لیدوکائین و بوپیواکائین هستند که گاهی با افزودن کورتیکواستروئیدهایی مانند متیل پردنیزولون، دگزامتازون یا تریامسینولون فقط در طول درمان بلوک های عصبی اکسیپیتال بیشتر مورد استفاده قرار می گیرند. شواهد استفاده از کورتیکواستروئیدها در بلوک عصبی پریفرال در درمان میگرن بسیار قوی است.
زمانی که شما و متخصص بیهوشی مطمئن شوید که ناحیه مورد درمان بیحس شده است، پزشک کار خود را آغاز میکند. روش بلوک عصبی عمدتاً تحت هدایت سونوگرافی انجام میشود که از جدیدترین تکنیکها استفاده میکند. در ابتدا، یک کانولا برای تزریق مایعات در ناحیه سر قرار میگیرد. سپس، سوزن به طور دقیق در پوست وارد میشود و داروی بیحس کننده در این ناحیه تزریق میشود. برای تعیین اعصابی که باید بلوک شوند، دستگاه سونوگرافی استفاده میشود. سپس، سوزن خارج شده و یک لوله پلاستیکی نازک (کاتتر) در نزدیکی اعصاب مورد نظر قرار میگیرد و در همان موقعیت باقی میماند.
متخصص بی هوشی گاهی ممکن است از یک ابزار دستی کوچک به نام تحریک کننده عصب نیز استفاده کند. این ماشین پالس های الکترونیکی کمی را به منظور مشخص کردن جای دقیق عصب به زیر پوست می فرستد. این سیگنال باعث تکان ناگهانی، بی درد و احتمالا حس مور مور عضلات شود.
مراقبت های پس از درمان بلوک عصبی برای درمان میگرن
باید از دستوراتی که پزشک به شما می دهد پیروی کنید. برخی از آنها عبارتند از:
روش بلوک عصبی اکسیپیتال
بی حسی موضعی تا چهار ساعت ماندگار است. بعد از آن، ممکن است تا زمانی که استروئید شروع به فعالیت کند، عود درد قبلی خود را احساس کنید. برای اینکه استروئید فعال شود ممکن است دو هفته زمان لازم باشد.
بعد از بلوک عصبی اکسیپیتال، می توانید از داروهای بدون نسخه مانند استامینوفن یا ایبوپروفن استفاده کنید. می توانید هر داروی مسکنی که پزشک تجویز کرده را نیز مصرف کنید. اگر هر یک از علائم زیر را دارید با مرکز درمانی خود تماس بگیرید:
- تب بالای ۳۸ درجه
- ورم، قرمزی یا خونریزی در ناحیه تزریق که بیش از ۲۴ ساعت ماندگار بوده
- لرز
- هر علائم جدید غیر قابل توضیحی
اگر بلوک عصبی اکسیپیتال درد را تسکین نداد، پزشک در مورد گزینه های درمانی دیگر با شما صحبت خواهد کرد.
روش بلوک عصبی پریفرال
در ابتدا، به خاطر بی حسی موضعی ممکن است چند ساعتی درد نداشته باشید. بعد از آن درد باز می گردد. اگر از استروئید ها استفاده شود، اثر ضد التهابی آنها ۷ تا ۱۰ روز زمان برای شروع شدن لازم دارد، سپس درد شما نیز تسکین می یابد.
- ممکن است درد یا احساس سنگینی در ناحیه تزریق داشته باشید.
- ممکن است گردن درد یا کمر درد داشته باشید.
- فشار خون شما ممکن است بالا یا پایین بیاید.
- ممکن است احساس گرم شدن کنید.
- ممکن است احساس بی حسی یا مور مور کنید.
- ناحیه تحت درمان ممکن است تا چند ساعت بی حس باشد و باید از صدمه محافظت گردد.
این محافظت با جزئیات بیشتر در اتاق ریکاوری و توسط پرستار قبل از مرخص شدن انجام می شود. دستورات به این صورت است: رانندگی نکنید یا ماشینی را به مدت ۲۴ ساعت پس از درمان هدایت نکنید. این موارد به این دلیل توصیه می شوند که داروهای داخل وریدی که در طی درمان تزریق می شوند، ممکن است توانایی شما را برای انجام بی خطر کارها مختل کنند. جلسه بعدی نیز باید برنامه ریزی گردد.
عوارض جانبی احتمالی بلوک عصبی برای درمان میگرن
چند مورد احتمال و عوارض جانبی برای روش درمانی میگرن با بلوک عصبی وجود دارد که شامل موارد زیر می شوند:
روش بلوک عصبی اکسیپیتال
عوارض جانبی این روش معمولا موقتی بوده، در عرض ۶ تا ۸ ساعت از بین می روند و معمولا شامل موارد زیر می شوند:
- درد در ناحیه تزریق
- عفونت
- خونریزی
- ضعف
- سرگیجه
- بی حسی
- سبکی سر
اگر مبتلا به دیابت هستید، استروئید استفاده شده در بلوک عصبی اکسیپیتال می تواند باعث افزایش قند خون تا دو هفته بعد از تزریق شود. در چند روز اول بعد از تزریق، بیشتر قند خون خود را بررسی کنید. اگر بالا رفته بود، با پزشکی که دیابت شما را درمان می کند تماس گرفته و بپرسید چه کاری باید انجام دهید.
روش بلوک عصبی پریفرال
عوارض مضر بلوک عصبی پریفرال معمولا خفیف، قابل پیش بینی و عادی هستند. بیشتر بیماران بی حسی سر را دارند. گاهی در توزیع حسی شاخه های عصبی تزریق شده، حس مور مور وجود دارد. علائم موضعی مثل درد یا هماتوم ممکن است ایجاد گردد. سرگیجه یا تغییرات فشار خون ممکن است ایجاد گردد، اما موقتی هستند. حساسیت به بی حسی موضعی نیز گزارش شده ولی نادر می باشد. تزریق کورتیکواستروئید ممکن است با عوارض جانبی سیتمیک و موضعی، مانند آلوپسی، آتروفی پوستی، تیره تر شدن پوست و سندرم کوشینگ، به ویژه در تزریقات مکرر با دوز بالا در ارتباط باشد.
درمان بلوک عصبی برای رفع میگرن تا چه مدت ماندگار است؟
هیچ پیش بینی برای ماندگاری بلوک عصبی برای درمان میگرن وجود ندارد. برای هر فرد متفاوت است. برخی برای ماه ها دردی ندارند. اما برای برخی، کمتر موثر بوده و فقط چند روز ماندگار است. اگر تسکین درد داشتید ولی کوتاه بود، ممکن است نیاز به انجام دوباره درمان داشته باشید. در مقدار تزریق استروئیدهای دریافتی شما محدودیت وجود دارد. پزشک در مورد اینکه چند بار می توانید تزریق کنید با شما صحبت خواهد کرد.
تجویز پزشکی درمان مشخص کننده تعداد بلوک عصبی است که دریافت می کنید. در صورتی که تسکین درد فوری را بعد از درمان سردرد میگرنی داشتید، احتمالا درمان دوباره با روش بلوک عصبی ضروری باشد. با این حال، برای مراقبت گذرا در زمان توقف استفاده بیش از حد مسکن، درمان دوباره ممکن است در ۲ تا ۴ هفته ضروری باشد. در بیمارانی که درمان بلوک عصبی برای درمان میگرن را دریافت می کنند، فاصله زمانی یک ماهه یا بیشتر ممکن است کافی باشد. برای بیمارانی که نیاز به تکرار تزریق دارند، تعداد تکرار های توصیه شده درمان هر ۲ تا ۴ هفته است که بستگی به واکنش بدنی هر بیمار دارد. اگر استروئید مکررا تجویز گردد، تزریقات باید کمتر انجام شوند، معمولا هر سه ماه یا با فاصله زمانی بیشتر، تا از عوارض مضر سیستمیک اجتناب گردد. با این حال، این فاصله زمانی ممکن است در بیماری با سردرد های خوشه ای کمتر باشد.
هزینه درمان میگرن با روش بلوک عصبی
هزینه درمان میگرن با استفاده از بلوک عصبی به چندین عامل بستگی دارد: هزینه پزشک، هزینه متخصص بی هوشی، نوع روش استفاده شده، نوع و مقدار بی حسی استفاده شده در طی درمان، منطقه جغرافیایی و جلسات بعدی. باید بدانید که این روش ممکن است توسط شکرت بیمه درمانی پوشش داده نشود. با این حال، پزشک بسته های مالی ارائه می دهد. در این مورد از پزشک سوال بپرسید.
نکته
میگرن می تواند به طرز وحشتناکی دردآور، خسته کننده و حتی در مواردی ناتوان کننده باشد. وقتی روش های دیگر موثر واقع نشدند، ممکن است بخواهید در مورد بلوک عصبی با پزشک خود صحبت کنید تا ببینید که آیا برای شما مفید هستند یا خیر. یافتن برنامه درمانی موثر برای درمان درد میگرن ضروری می باشد. در اکثر موراد، به ترکیبی از درمان ها، داشتن سبک زندگی سالم و پیگیری توصیه های پزشکی و مراقبتی پیشگیرانه میگرن نیاز است.
روش بلوک عصبی، به ویژه برای افرادی که با مسکنهای بدون نسخه بهبود نیافتهاند، میتواند در درمان میگرن موثر باشد. در این روش درمانی، تزریق بیحسی موضعی در نزدیکی عصب انجام میشود. این تزریق ممکن است شامل داروی ضدالتهابی باشد که به کاهش ورم اطراف عصبها کمک میکند. ثابت شده است که بلوک عصبی در کاهش درد متوسط تا شدید در برخی از موارد میگرن مفید است، اگرچه این روش برای همه افراد تأثیرگذار نیست. عوارض جانبی ممکن است شامل عفونت، درد یا خونریزی در محل تزریق، ضعف، بیحسی و سبکی سر باشد.
سوالات پر تکرار
آیا درمان میگرن با بلوک عصبی دردآور است؟
بی حسی موضعی تزریق می شود بنابراین در طول درمان هیچ دردی حس نمی کنید. داروی بلوک اکسیپیتال به نزدیک عصب اکسیپیتال و توسط سوزنی کوچک نزدیک پایه جمجمه تزریق می شود. در زمان تزریق دارو، ممکن است سردرد به طور مختصری بیشتر گردد.
درمان میگرن با بلوک عصبی چقدر ماندگار است؟
اثر بی حسی موضعی بعد از ۴ ساعت از بین می رود، در این زمان، درد معمولی شما باز می گردد تا زمانی که استروئید شروع به فعالیت کند که ممکن است دو هفته زمان ببرد. تسکین درد بلوک عصبی اکسیپیتال معمولا تا چند ماه ماندگار است، اما ممکن است بسته به بیمار متفاوت باشد.
آیا بلوک عصبی می تواند میگرن را بدتر کند؟
از آنجایی که عصب هنوز سیگنال ها را هدایت می کند، درد میگرن به جای بهتر شدن بدتر می شود. اگر سوزن تزریق به عصب بخورد نیز این اتفاق ممکن است روی دهد و باز باعث بدتر شدن پیام عصبی به جای بهبود آن گردد.
آیا بعد از درمان میگرن با بلوک عصبی می توانم به خانه بروم؟
بعد از بلوک عصبی، بیمار معمولا می تواند به خانه برود و در روز بعد به زندگی عادی خود باز گردد. اثرات بی حسی موضعی ممکن است چند روز بعد از بین برود. اما اثرات استروئید بعد از چند روز افزایش می یابند.
در درمان میگرن چه مقدار زمان می برد تا بلوک عصبی فعال شود؟
اثر فوری معمولا به خاطر بی حسی است که تزریق شده است. این اثر در طی چند ساعت از بین می رود. استروئید ۳ تا ۵ روز بعد از تزریق فعالی می شود . تاثیرات آن می تواند چند روز تا چند هفته ماندگار شود.
بعد از درمان میگرن با تزریق بلوک عصبی باید انتظار چه چیزی را داشته باشم؟
باید انتظار درد یا آزردگی بعد از درمان را داشته باشید که طی چند روز بهبود می یابد. بی حسی موضعی زیاد ماندگار نیست و برای اکثر افراد ممکن است مدتی طول بکشد تا استروئید فعال شود و مزیتی طولانی مدت داشته باشد. بیشترین تاثیر استروئید معمولا بین ۳ تا ۱۰ روز خواهد بود.
آیا می توانم همراه درمان میگرن با بلوک عصبی ایبوپروفن مصرف کنم؟
هیچ داروی ضد التهابی مانند ایبوپروفن (Advil) یا ناپروکسن تا ۲۴ ساعت بعد از درمان بلوک عصبی مصرف نکنید.
