میگرن چشمی: علائم، علل و روش های درمانی

یکی از چندین زیرگروه بیماری میگرن، میگرن چشمی نام دارد. این نوع میگرن موجب اختلالات بینایی شده و می تواند همراه با درد و یا بدون آن (حمله کلاسیک میگرنی) باشند. زمانی که میگرن چشمی شروع می شود، ممکن است که شما نورهای چشمک زن و درخشان، خطوط زیگزاگی  یا ستاره مانند ببینید. همچنین ممکن است که این عارضه موجب ایجاد نقاط کور در میدان دید شما شود. میگرن چشمی ممکن است که برروی کارهایی  مانند خواندن، نوشتن و یا رانندگی تأثیر بگذارد. این علائم معمولاً موقتی هستند و میگرن چشمی به عنوان یک بیماری جدی در نظر گرفته نمی شود. در این مقاله قرار است که دلایل ایجاد میگرن چشمی و راه های مقابله با آن را بررسی کنیم. این مسئله را در نظر داشته باشید که برای درمان میگرن حتماً باید به پزشکی مجرب و ماهر مراجعه کنید تا در خصوص درمان و مدیریت عوارض شما را راهنمایی کرده و خطرات، عوارض جانبی و همچنین زمان بهبودی را کاهش دهد.

انواع میگرن چشمی

---

میگرن چشمی شامل انواع مختلفی از میگرن می شود. دو نوع مهم آن با نام میگرن همراه با هاله و میگرن شبکیه شناخته شده است.

میگرن همراه با هاله

در یک نوع خاص از میگرن که به “میگرن چشمی” معروف است، بینایی فرد مبتلا به شکلی اختلال می‌یابد. علائمی مانند جرقه‌های نور، نقاط کور، دیدن ستاره‌ها و الگوها از جمله مشکلاتی هستند که به طور موقت ظاهر می‌شوند و سپس به طور طبیعی از بین می‌روند. می‌توان گفت که علائم بارز اختلالات میگرن چشمی، به وجود آمدن یک هاله در بینایی مرتبط هستند، اما این علائم ممکن است بر روی سایر حواس نیز تأثیرگذار باشند. میگرن چشمی ممکن است بر روی مهارت‌های حرکتی و نشانه‌های عصبی مرکزی تأثیرات منفی داشته باشد. این نوع میگرن ممکن است با سردرد یا بدون آن رخ دهد، اما معمولاً به مدت زمان کوتاهی ادامه دارد و سپس بهبود می‌یابد. علائم هاله میگرن معمولاً با سردرد آغاز می‌شوند و از مرحله پیش‌آگاهی تا مرحله اوج سردرد ادامه می‌یابند. مدت زمان یک حمله هاله میگرن معمولاً حدود یک ساعت است و تقریباً بیست درصد از افراد تحت تأثیر قرار می‌گیرند. همچنین، تنها کمتر از بیست درصد افراد مبتلا به میگرن چشمی، با هر حمله میگرنی تجربه هاله میگرنی دارند.

میگرن شبکیه

میگرن شبکیه علائم بصری یا دیداری را تحت تأثیر قرار می دهد که فقط یک چشم  را از قبل و یا طی سردرد میگرنی تحت تأثیر قرار می دهد. علائم میگرن شبکیه بیشتر از میگرن هاله ای است. کاهش دید، ظاهر شدن نورهای چشمک زن و یاحتی کوری موقت را به همراه دارد. ممکن است که تشخیص دو عارضه میگرن هاله ای و شبکیه برای شما دشوار باشد، به همین دلیل در صورتی که نسبت به میگرن شبکیه دچار شک و تردید هستید بهتر است که با پزشک خود مشورت کنید. زیرا این عارضه در برخی اوقات ممکن است که موجب کاهش بینایی برگشت ناپذیر شود.

علائم میگرن چشمی

---

بین دو میگرن چشمی ذکر شده تفاوت هایی وجود دارد که علائم آن عبارت اند از:

میگرن همراه با هاله:

در میگرن هاله ای، اختلالات بینایی نظیر نقاط کور کوچک  و یا چشمک زن رخ می دهد. سایر علائم عبارت اند از:

-تغییرات بینایی مانند مشاهده نقاط کور، نقاط درخشان، چراغ های چشمک زن و همچنین خطوط زیگزاگ

-بی حس شدن و یا گزگز دست و صورت

-ضعف

-تغییر در گفتار

بعضی از افراد پیش از شروع میگرن، علائم هاله را تجربه می کنند و این علائم ممکن است تا یک ساعت ادامه داشته باشد. با این وجود تمام افرادی که دارای میگرن هستند ممکن است که علائم هاله را به روش معمولی تجربه نکنند.

ممکن است که میگرن با اختلالات بینایی و بدون سردرد همراه باشد. اما اختلالات بینایی برای میگرن شبکیه تنها در یک چشم اتفاق می افتد.

میگرن شبکیه

گاهی اوقات مردم میگرن شبکیه را با هاله بینایی میگرنی که از مغز ناشی می شود، اشتباه می گیرند. در برخی موارد که مردم بیماری خود را میگرن چشمی اعلام می کنند، در واقع یک چشم آنها دچار هاله میگرنی شده است. این عارضه به نظر می آید که از چشم منشاء بگیرد درحالی که علت اصلی میگرن چشمی و اختلالات بینایی ناشی از آن، مغز است و می توان گفت که هیچ تشخیصی به عنوان میگرن چشمی وجود ندارد. معمولاً حمله میگرنی شبکیه از یک چشم شروع می شود و علائم آن عبارت اند از:

-سوسوزدن(دیدن نورهای چشمک زن)

-اسکوتوما(کاهش بینایی)

-نابینایی موقت

علائم بینایی میگرن شبکیه بین پنج تا شصت دقیقه طول می کشد و می تواند در طول زمان افزایش یابد. ممکن است این عارضه از همان اول همراه با سردرد و اختلال بینایی باشد و یا ممکن است درد از یک ساعت بعد آغاز شود. در واقع بسیاری از ما دچار این قبیل علائم بینایی می شویم که با سردرد همراه نیست و به آن علائم کلاسیک هاله میگرنی گفته می شود. اما آنها معمولاً هاله های بینایی معمولی هستند و تنها در یک چشم ایجاد نمی شوند. این علائم عبارت اند از، خطوط زیگزاگی شکل، از دست دادن بینایی همزمان دو چشم(مدت کوتاه)، از دست دادن نیمی از میدان بینایی که در حال حرکت است.

چه مواردی موجب میگرن چشمی می شوند:

---

علت دقیق ایجاد میگرن چشمی ناشناخته است. با این وجود، نظریه ای وجود دارد که اعلام می کند باریک شدن رگ های خونی باعث کمبود موقت جریان خون در چشم و ایجاد این علائم می شود.

ژنتیک

ژنتیکی  ارتباط مستقیمی با میگرن دارد. در واقع، ژنتیک ممکن است تا شصت درصد، احتمال ابتلا به میگرن را در افراد افزایش دهد در واقع سابقه خانوادگی میگرن یا میگرن چشمی احتمال ابتلا سایر افراد خانواده را افزایش می دهد. با این وجود، الگوی واضحی از وراثت برای میگرن چشمی هنوز ارزیابی نشده است.

سطح هورمون

وجود یک ارتباط مستقیم بین سطح استروژن و میگرن ممکن است وجود داشته باشد، اما هنوز ماهیت دقیق این رابطه مشخص نشده است. کاهش غلظت استروژن به عنوان دلیل اصلی بروز میگرن هورمونی شناخته شده است. استروژن یک هورمون است که فعالیت مواد شیمیایی مرتبط با درد در مغز را کنترل می‌کند. در زنان، به دلیل تغییرات در چرخه قاعدگی، بارداری و یائسگی، سطوح هورمونی در بدن دچار نوسانات می‌شوند. همچنین، داروهای ضد بارداری خوراکی و درمان‌های جایگزین هورمونی نیز می‌توانند باعث تغییر در سطح استروژن شوند. این نوسانات ممکن است در بروز علائم میگرن نقش داشته باشند. با این حال، هنوز مکانیزم دقیق این تأثیرات و ارتباط مستقیم میان استروژن و میگرن باید بیشتر مورد مطالعه قرار گیرد.

محرک ها

بسیاری از مردم می توانند محرک های میگرن یا ترکیبات  دارای محرک را تشخیص دهند. دانستن این موارد می تواند به ویژه در پیشگیری از میگرن مؤثر باشد. محرک ها ممکن است تأثیرات متفاوتی بر روی افراد بگذارند و برای هر فرد متفاوت باشند.برخی از آنها عبارت اند از:

-چراغ های روشن

-صداهای بلند

-بوهای قوی

-استرس، اضطراب، آرامش پس از یک دوره استرس

-تغییر آب و هوا

-برخی از نوشیدنی های الکلی، به ویژه شراب قرمز

-کافئین بیش از حد یا نوشیدنی های حاوی کافئین

-غذاهای حاوی نیترات (هات داگ، گوشت ناهار)

-غذاهای حاوی مونوسدیم گلوتامات، همچنین به عنوان MSG شناخته می شود (فست فودها، چاشنی ها، ادویه ها، آبگوشت)

-غذاهای حاوی تیرامین (پنیرهای کهنه، سوسیس های سفت، ماهی دودی، محصولات سویا، لوبیا فاوا)

-شیرین کننده های مصنوعی

علل دیگر

-فشار خون بالا

-سیگار کشیدن

-قرص های ضد بارداری

-کم آبی (عدم آب کافی در سیستم)

-قند خون پایین

-ورزش

-خم شدن بیش از حد وپایین آمدن سر

-ارتفاع  زیاد

-گرمای بیش از حد

-تنگ شدن ناگهانی عروق خونی

شما می توانید سعی کنید عواملی که برای ایجاد میگرن در شما محرک هستند، در دفترچه یادداشت روزانه خود بنویسید. دفترچه یادداشت می تواند شامل یادداشت هایی در مورد رژیم غذایی، ورزش، عادات خواب و قاعدگی باشد.

میگرن شبکیه در موارد زیر شایع تر است:

-زنان

-افراد زیر ۴۰ سال

-افرادی که سابقه شخصی یا خانوادگی میگرن یا سردردهای دیگر دارند

-افراد مبتلا به بیماری زمینه ای مانند لوپوس، سخت شدن شریان ها، بیماری سلول داسی شکل، صرع، سندرم آنتی فسفولیپید و آرتریت سلول غول پیکر

تفاوت بین میگرن شبکیه و سایر انواع سردرد

---

بین میگرن شبکیه و میگرن هاله ای تفاوت های اساسی وجود دارد. این عارضه تنها در یک چشم ،اختلالات بینایی ایجاد می کند. به عنوان مثال در صورتی که نورهای چشمک زن را در چشم راست خود تجربه کنید، چشم چپ شما دارای دید طبیعی خواهد بود. در میگرن هاله ای، علائم اختلال بینایی در هر دو چشم وجود دارد.

یک میگرن معمولی همراه با هاله ممکن است با چشمان بسته  و پشت پلک هم هنوز وجود داشته باشد. بنابراین این قضیه یکی از راه های تشخیص آن است. آیا شما می توانید نورهای چشمک زن را وقتی چشم هایتان  بسته است ببینید؟ اگر این اختلالات ناشی از مغز باشد، می توانید آن را با چشمان بسته ببینید. بیماری های مغزی دیگری مانند سکته مغزی وجود دارد که می تواند موجب مشکلات بینایی شود. اگر تغییرات ناگهانی در بینایی خود مشاهده کردید، بهتر است که به دنبال مراقبت های پزشکی باشید و به پزشک مراجعه کنید.

تشخیص میگرن چشمی

---

در حال حاضر، آزمایشی برای میگرن شبکیه وجود ندارد. بنابراین، تشخیص این بیماری معمولا با رد سایر اختلالات احتمالی سردرد اولیه و عوامل اختلال بینایی دیگر از جمله بیماری های چشمی همراه است. در طول ارزیابی، پزشک علائم و سابقه پزشکی فردی و خانوادگی را بررسی می کند سپس بعد از ارزیابی سایر مسائل پزشکی بالقوه، مانند  سکته مغزی که بر جریان خون یک چشم تأثیر گذاشته و گاهی موجب نابینایی موقت می شود، نتیجه نهایی را اعلام می کند.

سن نیز عامل  تاثیر گذار دیگر است و در تشخیص میگرن شبکیه لحاظ می شود. اگر در سن زیر ۵۰ سال ،حمله اختلال بینایی کمتر از یک ساعت طول بکشد و این علائم برای فردی باشد که هیچ سابقه خطرناکی برای سایر بیماری‌های عروقی مانند فشار خون بالا، کلسترول بالا، آپنه خواب، سابقه خانوادگی سکته مغزی، قلب نداشته است، در نتیجه احتمال اینکه بیماری ، میگرن شبکیه باشد زیاد است.

اگر در طول حمله  میگرنی بتوانید به پزشک یا اپتومتریست مراجعه کنید، ممکن است با استفاده از ابزاری به نام افتالموسکوپ (چشم بین)، کاهش جریان خون را در چشم شما مشاهده کنند. در این مورد، پزشک شما ممکن است بتواند با اطمینان میگرن شبکیه را تشخیص بدهد.

با این وجود به دلیل اینکه حملات معمولاً مختصر هستند، احتمال بیشتری وجود دارد که بر اساس علائم شما این عارضه تشخیص داده شود و ممکن است برای رد سایر بیماری‌های جدی‌تر چشمی یا سکته به یک متخصص چشم ارجاع داده شوید.

درمان و مقابله با میگرن چشمی

---

میگرن می‌تواند یک بیماری مزاحم و مختل‌کننده باشد و کیفیت زندگی را تحت تأثیر قرار دهد. به عنوان مثال، اگر در حین رانندگی با نقاط کور یا اختلالات بینایی مواجه شوید، باید صبر کنید تا این علائم به طور خودی برطرف شوند. معمولاً میگرن چشمی پس از مدتی بهبود می‌یابد. در صورتی که علائم بینایی برطرف نشده باشند، بهتر است از محرک‌های مانند نور زیاد و روشنی اجتناب کرده و به استراحت بپردازید. برای درمان هاله‌ها و عودهای میگرن چشمی، داروهای بدون نسخه و تجویزی موجود هستند که می‌توانید استفاده کنید. داروهای بدون نسخه مانند ایبوپروفن یا اکسدرین میگرن ممکن است به کاهش علائم کمک کنند. همچنین، سایر داروها نیز ممکن است در مدیریت میگرن چشمی به شما کمک کنند. عبارتند از:

-مسدود کننده های بتا

-ضد صرع

-داروهای ضد افسردگی

-مسدود کننده های کانال کلسیم (فشار خون را کاهش می دهد)

-آسپرین با دوز کم روزانه

-داروهای سه حلقه ای

-تزریق انسداد عصبی

برخی از داروهای تجویزی ذکر شده در صورت بروز علائم میگرن باید به طور منظم و برخی بر اساس نیاز مصرف شوند.

تریپتان ها (سوماتریپتان) و ارگوتامین ها برای میگرن شبکیه استفاده نمی شوند. شما باید برای کاهش این بیماری سیگار کشیدن و مصرف قرص های ضد بارداری را نیز متوقف کنید. ترک سیگار حتماً انجام شود و ممکن است در شرایط خاصی ترک داروهای ضد بارداری خوراکی توصیه شود.

هنگام تجربه میگرن، ممکن است برخی از نکات زیر برای مقابله در خانه مفید باشد:

-دراز کشیدن یا نشستن در یک اتاق تاریک و ساکت

-پوست سر خود را با فشار زیاد ماساژ دهید

-فشار آوردن به شقیقه با دست

-قرار دادن یک حوله مرطوب روی پیشانی

-استراحت و پرهیز از نگاه کردن به صفحه نمایش

چه زمانی به دنبال مشاوره پزشکی باشیم

---

در صورتی که بینایی شما به طور ناگهانی بدتر شد، حتماً به صورت اورژانسی برای تشخیص ناهنجاری‌ها و علائم بیماری چشم، به پزشک عمومی و یا اپتومتریست مراجعه کنید. اگر به طور ناگهانی بینایی خود را از دست دادید، به ویژه اگر برای اولین بار است که این قضیه برای شما رخ می دهد، مراجعه فوری به اپتومتریست یا پزشک ضروری است. ممکن است که دلایل جدی تری برای از دست دادن بینایی وجود داشته باشد که پزشکان باید آن را بررسی کنند.

خلاصه

---

احتمال وجود نیاز به درمان در مورد میگرن چشمی وجود دارد، اما در صورت تکرار متناوب این بیماری، بهتر است با پزشک خود مشورت کنید. همچنین، اگر تعداد حملات میگرن چشمی در حال افزایش است، با پزشک خود تماس بگیرید. پزشک شما می‌تواند اطمینان حاصل کند که هیچ بیماری زمینه‌ای جدی وجود ندارد و در عین حال، ممکن است داروهایی را تجویز کند که تعداد حملات یا شدت علائم را کاهش دهد. در صورتی که با عوارض شدیدی مانند از دست دادن شدید بینایی، از دست دادن بینایی در یک چشم و یا مشکلات در تفکر مواجه شدید، باید بلافاصله به پزشک مراجعه کنید.

سؤالات متداول

---

۱-چه چیزی باعث میگرن چشمی می شود؟

محرک های رایج نظیر استرس، تغییرات هورمونی، چراغ های روشن یا چشمک زن، نوشیدن الکل (شراب قرمز)، تغییرات آب و هوا، حذف وعده های غذایی یا غذا نخوردن، خواب زیاد یا کم، موجب میگرن می شود.

۲-میگرن چشمی چقدر جدی است؟

حملات  میگرن چشمی می توانند در توانایی شما برای انجام کارهایی مانند خواندن، نوشتن یا رانندگی اختلال ایجاد کند. این علائم معمولاً موقتی هستند و به همین دلیل میگرن چشمی یک بیماری جدی در نظر گرفته نمی شود.

۳-چگونه میگرن چشمی را تسکین دهیم؟

اختلال بینایی میگرن چشمی معمولاً کمتر از ۶۰ دقیقه طول می کشد، بنابراین اکثر افراد نیازی به درمان ندارند. بهتر است که اگر در حال انجام کاری هستید، آن را متوقف کنید و به چشمان خود استراحت دهید تا بینایی شما به حالت عادی بازگردد. اگر سردرد دارید، مسکنی را که پزشک توصیه کرده است مصرف کنید.

۴-آیا میگرن چشمی منجر به سکته می شود؟

میگرن چشمی یا میگرن هاله ای و سکته مغزی، دو بیماری کاملاً متفاوت هستند. داشتن یک حمله به این معنی نیست که شما دچار سکته شده اید یا در شرف سکته هستید. با این حال، تحقیقات نشان داده است که افراد مبتلا به میگرن هاله ای در معرض افزایش خطر سکته مغزی هستند.

۵-آیا اضطراب می تواند باعث میگرن چشمی شود؟

استرس عاملی شایع در سردردهای میگرنی از جمله عارضه میگرنی چشمی است. از آنجایی که اضطراب باعث استرس می شود، می توان گفت که این عامل، یکی از علل شایع سردردهای میگرنی است.

۶-تفاوت بین میگرن چشمی و میگرن شبکیه چیست؟

افراد ممکن است از اصطلاحات میگرن چشمی و میگرن شبکیه به معنای یکسانی استفاده کنند، اما تفاوت های مهمی میان این دو بیماری وجود دارد. میگرن چشمی هاله ای به طور کلی در هر دو چشم رخ می دهد. میگرن شبکیه عارضه ای نادر است و فقط در یک چشم اتفاق می افتد، زمانی که عروقی که خون را به چشم می رسانند باریک می شوند معمولاً میگرن شبکیه را به دنبال دارد.

۷-میگرن چشمی چقدر شایع است؟

تخمین زده می شود که هاله بینایی در ۲۰ تا ۲۵ درصد افراد مبتلا به سردردهای میگرنی رخ می دهد.

۸-وقتی خطوط زیگ زاگ را در دید خود می بینید به چه معناست؟

افراد مبتلا به میگرن چشمی می توانند علائم بینایی مختلفی داشته باشند. به طور معمول در این عارضه شما می توانید یک نقطه کور کوچک و بزرگ (اسکوتوما) را در دید مرکزی خود با نورهای درخشان و سوسو زن  یا یک خط زیگزاگ درخشان (دگردیسی) در داخل نقطه کور ببینید.

۱۰-میگرن چشمی چقدر می تواند ادامه داشته باشد؟

یک میگرن معمولی چشمی تقریباً ۳۰ دقیقه طول می کشد و معمولاً یک چشم را در یک زمان مشخص، تحت تأثیر قرار می دهد.

۱۱-آیا کافئین می تواند باعث میگرن چشمی شود؟

محرک های میگرن چشمی می تواند شامل کافئین، شکلات، شراب قرمز، پنیر آبی، آجیل و گوشت های فرآوری شده باشد. استرس یا رها شدن از تنش نیز از جمله محرک های دیگر هستند.