استئوپروز یک بیماری کاملا خاموش است و هیچ علائمی ندارد اولین علامت آن این است که با یک زمین خوردگی حتی شاید جزئی نه شدید در افراد سالخورده و کسانی که دارای پوکی استخوان هستند معمولا خود را با شکستگی در سه ناحیه، ناحیه اول ناحیه ستون فقرات یا نخاع پشتی سینه‌ای، ناحیه دوم مفصل لگن به ران یا سر استخوان ران که شکستگی در آن بسیار شایع هست و ناحیه سوم انتهای استخوان‌های آرنج که به مچ وصل می‌شوند یا اصطلاحا سر رادیوس هست نشان می‌دهد.
برای تشخیص پوکی استخوان بهترین تست، معمولا تست تراکم استخوان یا بن دنسیتو اسکن یا دگزا (dexa) که با این تست میتوانیم معمولا تراکم استخوان را در سه ناحیه یعنی در ناحیه سر استخوان ران یا فمور و یا نخاع پشتی و نخاع کمری و همینطور در قسمت سر استخوان رادیوس یا مچ بسنجیم براساس آن تشخیص میدهیم که یا استخوان نرمال هست یا استخوان دارای پوکی خفیف هست به نام استئوپنی یا دارای مشکل شدیدتری هست به نام استئوپروز که همان پوکی استخوان شدید هست که حتما باید درمان شود. در این مقاله ما به توضیح این روش‌های درمانی می‌پردازیم.
[sv slug=”alert”]
خدمات تخصص ارائه شده توسط دکتر حسین عدلخو-فوق تخصص درد در کلینیک درد نفس
لازم به ذکر است کلیه خدمات بدون نیاز به ببهوشی،بستری و جراحی و فقط با بیحسی موضعی و با استفاده از به روزترین و بهترین دستگاه‌های روز دنیا میباشد:
- RF (رادیو فرکوئنسی)
- اوزون تراپی
- بلاک عصبی
- تزریق ژل
- تزریق PRP و سلول‌های بنیادی
- تزریق بوتاکس
- لیزر پرتوان درد (PLP)
[sv slug=”alert1″]
دلایل و علائم کمردرد ناشی از پوکیاستخوان
استخوان‌هایی که تحت‌تأثیر پوکیاستخوان قرار گرفته‌اند، شکننده‌تر هستند. به همین دلیل ریسک ابتلا به شکستگی فشاری ستون فقرات و کمردرد در افراد مبتلا به پوکیاستخوان بالاتر است. شکستگی و کمردرد میتواند حتی با برخی حرکات ساده و بی‌خطر مانند بلندکردن کیسه مواد غذایی، خم شدن برای پیاده‌شدن از ماشین یا یک زمین‌خوردن ساده بر روی فرش رخ دهد. به شکستگی مهرهها، شکستگی فشاری ستون فقرات گفته میشود. زمانی که ستون فقرات دچار شکستگی فشاری میشود، عصب‌هایی که از درون ستون فقرات به دیگر قسمت‌های بدن وارد می‌شوند فشرده شده و باعث کمردرد خواهند شد.
با فشرده شدن عصب‌ها به دلیل شکستگی فشاری ستون فقرات، فرد دچار کمردرد و گردن درد میشود. این درد ممکن است با گذر زمان شدیدتر شده و یا به‌صورت ناگهانی بروز پیدا کند. حرکت کردن باعث شدیدتر شدن این درد میشود و فرد در زمان درازکشیدن و استراحت کردن درد کمتری خواهد داشت. از دیگر علائم شکستگی فشاری ستون فقرات میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- درد شدید و ناگهانی کمر
- احساس درد و ناراحتی هنگام خم شدن یا چرخش بدن
- کوتاه‌شدن قد
- خم‌شدگی و انحنا در ستون فقرات که با عنوان کیفوز شناخته میشود، در آوردن قوز در قسمت بالای ستون فقرات
- کم‌شدن دامنه حرکات ستون فقرات به‌خصوص حرکات چرخشی.
- شدیدتر شدن درد در هنگام ایستادن یا راه‌رفتن
- کاهش تقریبی درد در هنگام درازکشیدن
چه زمانی باید برای درمان کمردرد ناشی از پوکیاستخوان به پزشک مراجعه نمود؟
کمردرد مزمن میتواند با بروز احساساتی نظیر خشم، عصبانیت، ترس و ناامیدی شدیدتر شود. این درد بر تمامی جنبه‌های زندگی شما تأثیر گذاشته و باید جدی گرفته شود. درصورتی‌که به کمردرد مزمن مبتلا هستید و برای درمان آن به کمک احتیاج دارید، در خصوص روش‌های درمانی با پزشک مشورت نمایید.
درمان کمردرد ناشی از پوکیاستخوان
برای درمان درد ناشی از پوکیاستخوان روش‌های متعددی وجود دارد.
داروها
داروهای رایج برای درمان این بیماری شامل موارد زیر می‌شوند:
- آسپرین
- استامینوفن
- ایبوپروفن
اگرچه این داروها بی‌خطرترین داروهای ممکن برای کمردرد محسوب می‌گردند اما ممکن است در برخی افراد باعث تحریک و خونریزی معده شوند. در برخی موارد برای تسکین موقت کمردردهای شدید، داروهای حاوی مخدر تجویز میشود. این داروها به دلیل این که اعتیادآور هستند و میتوانند بر قوهٔ تفکر انسان تأثیر بگذارند نباید برای مدت طولانی مصرف شوند. به‌علاوه عوارض دیگری نظیر یبوست را نیز در پی دارند.
این داروها به دسته‌ها و فرمولاسیون‌های مختلفی تقسیم می‌شوند و تمامی آنها احتمال بروز شکستگی را کاهش میدهند. برخی از داروها به صورت قرص روزانه مصرف می‌شوند، در حالی که برخی دیگر به صورت تزریقات وریدی سالیانه استفاده می‌شوند. هیچ دارویی وجود ندارد که برای همه افراد مناسب باشد، بلکه انتخاب داروی مناسب بستگی به عوامل مختلفی دارد. سوابق سلامتی و اولویت‌های شما در انتخاب دارو مؤثر هستند. بهتر است با پزشک خود مشورت کنید تا دارویی که برای شما مناسب است را انتخاب کنید.
- آلندرونات سدیم یا آلندرونات سدیم به‌اضافه ویتامین D3
- ایباندرونات سدیم
- ریزدرونات سدیم
- زولدرونیک اسید
- دنوزوماب
- کلسی تونین – سالمون
- رالوکسیفن
- آبالوپاراتید
- روموسوزومب
برای درمان پوکی استخوان معمولا روزانه کلسیم مصرف کنید، ویتامین دی باید سطح اش اندازه گیری شود و در صورت لزوم ماهیانه مصرف شود.
در صورتی که داروها با معده شما سازگاری ندارند می‌توانید سالیانه آمپولی به نام زیکلاست که از ترکیبات آلندرونات هست در کلینیک برای شما تزریق شود توجه داشته باشید که تزریق این آمپول حتما باید در کلینیک انجام شود.
کمپرس گرم و یخ
استفاده از گرما به‌صورت دوش آب گرم و کمپرس میتواند به کاهش کمردرد و خشکی عضلات کمک نماید. کمپرس سرد یا یخ نیز با بی حس کردن عصب‌های درد باعث کاهش و برطرف‌شدن درد میشود. علاوه بر این سرما به کاهش التهاب و تورم کمک میکند. بسته به این که با کدام یک راحت‌تر هستید می‌توانید برای 15 تا 20 دقیقه از کمپرس سرد یا گرم بر روی محل دردناک استفاده کنید. برای محافظت از پوست، کمپرس را در یک حوله پیچیده و بر روی پوست قرار دهید.
فیزیوتراپی
متخصصین فیزیوتراپی کمک می‌کنند تا شما با محیط کار و خانه خود بیشتر آشنا شده و به این طریق از آسیب‌دیدگی بیشتر پرهیز نمایید. علاوه بر این با آموزش حالت صحیح بدن و ورزش‌های مناسب بدون آسیب رساندن به ستون فقرات ضعیف شده به تقویت عضلات کمر و شکم کمک می‌کنند. برای مثال آب‌درمانی درون استخر باعث تقویت عضلات کمر و کاهش درد میشود.
ورزش کردن
نداشتن فعالیت برای مدت طولانی باعث ضعیف‌شدن و ازدست‌رفتن حجم و قدرت عضلات میشود. به دلیل این که ورزش‌کردن باعث آزادشدن اندورفین (مسکن طبیعی بدن که توسط مغز آزاد میشود) می‌گردد به کاهش درد کمک می‌نماید. ورزش‌کردن به‌صورت منظم در موارد زیر به شما کمک میکند:
- داشتن انرژی و قدرت
- کاهش تنش
- افزایش انعطاف‌پذیری
- تقویت عضلات
- کاهش خستگی
تمرینات ریلکسیشن
ریلکسیشن شامل تنفس عمیق و کوتاه و تمرکز برای آزادکردن تنش و گرفتگی از عضلات و کاهش درد میباشد. یادگرفتن ریلکس کردن به تمرین احتیاج دارد؛ اما این تمرین میتواند به رفع گرفتگی و تنش عضلات کمک کرده و به کاهش کمردرد کمک نماید. امروزه آموزش‌های ریلکسیشن در دسترس همه میباشد و به شما کمک می‌کنند تا با این مهارت آشنا شوید.
ماساژ تراپی
ماساژ تراپی شامل حرکات دایره‌ای، سبک و آرام انگشتان دست یا حرکات محکم و عمیقی که از مرکز بدن شروع شده و به سمت انگشتان می‌رود میباشد. ماساژ درد را کاهش داده، به آزادشدن ماهیچه‌های سفت شده کمک میکند و با افزایش خون‌رسانی و گرم‌کردن ماهیچه‌ها گره‌های عضلانی را باز می‌نماید. استفاده از روغن یا پودر مخصوص در هنگام ماساژ به حرکت راحت و نرم دست‌های فرد ماساژ دهنده روی بدن کمک میکند. علاوه بر این ماساژ میتواند شامل فشار آرام بر قسمت آسیب‌دیده یا فشار محکم بر روی نقاط فشار در گره‌های عضلانی شود. نکته: در صورت داشتن پوکیاستخوان ستون فقرات باید از ماساژ دادن عمیق این قسمت‌ها پرهیز شود. در این موارد ماساژ آرام با حرکات چرخشی انگشتان یا کف دست گزینهٔ مناسب‌تری میباشد.
بریس و کمربندهای طبی
محافظ‌های ستون فقرات یا بریس ها با کاهش میزان حرکات به کاهش التهاب و تورم کمک می‌کنند. استفاده از بریس و محافظ بعد از شکستگی مهره‌های ستون فقرات به کاهش درد کمک کرده و به شما اجازه می‌دهد تا در طول دوران درمان فعالیت‌های روزانه خود را از سر بگیرید. بااین‌حال استفاده طولانی‌مدت از این بریس ها باعث ضعیف‌شدن عضلات کمر میشود. به همین دلیل باید در اولین زمان ممکن تمرینات ورزشی برای تقویت عضلات کمر را شروع نمایید.
[sv slug=”alert”]
در کلینیک درد نفس درمان بدون جراحی، بدون بیهوشی، بدون بستری انجام میشود اگر از زمان شکستگی استخوانتان 2 تا 3 ماه گذشته است و هنوز اقدامی انجام نداده‌اید برای درمان شما از بلاک عصبی، بلاک اپیدورال، بلاک شاخه‌های عصبی مفاصل کمری و همینطور آر اف یا رادیوفرکوئنسی عصب در کلینیک انجام داده خواهد شد.کسانی که کاندید برای سنجش تراکم استخوان Bone Mineral Densitometry هستند در حالت نرمال اگر شخص بیماری خاصی نداشته باشد معمولا در خانم ها بالای 65 سال در آقایان بالای 70 سال توصیه میشود که حتما تست تراکم استخوان را انجام دهند ولی اگر شخصی کورتون مصرف میکند، یا دچار روماتیسم یا دارای تومور یا بیماری های زمینه ای است توصیه میشود که در سنین پایین تر هم تست اولیه تراکم استخوان انجام دهد چون ممکن است دچار پوکی استخوان شده باشد.
[sv slug=”alert1″]
اوزون تراپی
در اوزون تراپی برای درمان کمردرد ناشی از پوکیاستخوان مخلوطی از اکسیژن (O2) و اوزون (O3) به عضلات پاراورتبرال و یا به طور مستقیم به دیسک تزریق می‌شوند. بر اثر اوزون تراپی، با بالارفتن میزان اکسیژن میزان تولید انرژی در سلول‌ها افزایش پیدا میکند. در افرادی که به پوکیاستخوان مبتلا هستند، سطح اکسیژن خون و در نتیجه بافت‌ها پایین می‌آید و به همین دلیل سیستم ایمنی بدن ضعیف میشود. اوزون تراپی با افزایش سطح انرژی سلول‌ها سیستم درمانی طبیعی بدن را تقویت کرده که این خود باعث تقویت سیستم ایمنی و افزایش خون‌رسانی شده و از التهاب جلوگیری میکند.
اوزون تراپی یک روش مؤثر برای کاهش درد در قسمت‌های پایینی کمر میباشد که در کلینیک‌های درد قابل انجام است .
بلوک عصبی
بسیاری از افرادی که از درد شدید و مزمن کمر ناشی از پوکیاستخوان رنج می‌برند میتوانند به کمک روش بلاک کردن عصب‌ها که توسط یک فوق تخصص درد اجرا میشود درمان شوند. بلوک عصبی شامل تزریق یک داروی بیحسی به همراه استروئید به اطراف عصب آسیب‌دیده میشود. در این روش داروها به‌صورت مستقیم اطراف عصب آسیب‌دیده قرار می‌گیرند و درد را به طور مؤثری کاهش میدهند. درصد بالایی از بیماران با استفاده از این روش توانسته‌اند به طور کامل درمان شوند. این ترکیب به بیماران کمک میکند تا به جراحی نیاز پیدا نکنند. درصورتی‌که کمردرد بر روی کیفیت زندگی شما تأثیر گذاشته و مانع از انجام فعالیت‌های روزانه‌تان شده است می‌توانید از بلوک عصبی بیشترین بهره را ببرید بر اساس نظر پزشک پروسهٔ بلوک عصبی با 3 تا 6 تزریق در طی 12 ماه انجام میشود.
لیزر تراپی
لیزر تراپی یک روش درمانی بدون درد و غیرتهاجمی است که برای درمان بسیاری از مشکلات پزشکی استفاده میشود. ثابت شده است که اشعهٔ لیزر در کاهش دردهای شدید و مزمن بسیار مؤثر میباشد. جدیداً نوعی لیزر تراپی با اشعه لیزر پرتوان در زمینهٔ فوق تخصص درد معرفی شده است. لیزر تراپی با لیزر پرتوان به دلیل شدت بالا امواج و طول موج مخصوصی که دارد بدون درد و غیرتهاجمی محسوب میشود. این نوع لیزر در مقایسه با دیگر انواع لیزر منطقه وسیع‌تر و عمیق‌تری را درمان می‌نماید. بر اساس مطالعات اشعه لیزر دارای خواص ضدالتهاب، ورم و درد میباشد که این استفاده از آن را برای کاهش درد توجیه می‌نماید.
لیزر تراپی با لیزر پرتوان نوعی درمان است که توسط فوق تخصص درد و در کلینیک‌های درد برای بیماران مبتلا به پوکیاستخوان محسوب میشود. این روش زمانی که با ورزش همراه شود تأثیر بیشتری در کاهش درد خواهد داشت.
طب سوزنی و طب فشاری
طب سوزنی روشی است که در آن نوعی سوزن مخصوص در نقاط مشخصی از بدن فرومی‌رود. این سوزن‌ها پایانه‌های عصبی را تحریک کرده و باعث آزادشدن اندورفین می‌شوند. ممکن است برای ازبین‌رفتن کامل درد به چند جلسه طب سوزنی احتیاج شود. طب فشاری نیز شامل واردکردن فشار مستقیم به منطقه دردناک میشود. بعد از آموزش دیدن، خود بیمار میتواند طب فشاری را انجام دهد. این روش به درمان درد ناشی از پوکیاستخوان کمک می‌نماید.
تحریک الکتریکی عصب از راه پوست (TENS)
واحدهای TENS (تحریک الکتریکی عصبی انتقالی) دستگاه‌های کوچکی هستند که با ارسال پالس‌های الکتریکی به بخش‌های خاصی از بدن، سیگنال‌های عصبی درد را مسدود می‌کنند. در این روش، دو الکترود به منطقه‌ای از بدن که درد دارد، متصل می‌شوند. جریان الکتریکی تولید شده بسیار ضعیف است، اما قادر است از ارسال سیگنال‌های درد به مغز جلوگیری کند. با استفاده از این روش، درد به مدت چند ساعت بهبود می‌یابد. برخی افراد برای استفاده مداوم از نوعی دستگاه TENS کوچک و قابل حمل که به کمربند متصل میشود، استفاده می‌کنند.
باید توجه داشت که استفاده از این روش تنها تحت نظارت پزشک یا متخصص فیزیوتراپی باید صورت گیرد. دستگاه میتواند از مراکز فروش تجهیزات بیمارستانی خریداری یا اجاره شود، اما برای دریافت بازپرداخت از بیمه، نیاز به نسخه پزشک دارد.
جراحی
درصورتی‌که کمردرد با هیچ یک از روش‌های ذکر شده بهبود پیدا نکرد پزشک جراحی را توصیه می‌نماید. برای درمان شکستگی فشاری ستون فقرات دو نوع جراحی وجود دارد: ورتبروپلاستی و کیفوپلاستی. در روش ورتبروپلاستی پزشک به کمک یک سرنگ نوعی سیمان استخوانی را به درون شکستگی تزریق می‌نماید تا سریع‌تر درمان شود. در جراحی کیفوپلاستی پزشک با قراردادن یک بالون کوچک درون شکستگی یک فضای توخالی ایجاد میکند. سپس درون آن را با سیمان استخوان پر می‌نماید. درصورتی‌که این پروسه ظرف 8 هفته از زمان شکستگی انجام شود بهترین نتیجه را در پی خواهد داشت.
سؤالات متداول
آیا پوکیاستخوان میتواند باعث آسیبدیدن کمر شود؟
مهرههایی که ستون فقرات را تشکیل میدهند میتوانند ضعیف شده و به مرحلهٔ شکستگی و فروپاشی برسند که این باعث کمردرد، کاهش قد و خمیده شدن کمر میشود. شکستگی استخوانها در ستون فقرات و لگن از رایجترین عوارض پوکیاستخوان میباشد.
کمردرد ناشی از پوکیاستخوان در کجا احساس میشود؟
به دلیل پوکیاستخوان بدنهٔ مهرهها بر اثر شکستگی تغییر حالت داده و باعث ایجاد درد در قسمت پایینی کمر میشود. پوکیاستخوان به همراه درد شدید در قسمت پایینی کمر بسیار نادر میباشد و در برخی موارد شکستگی مهرهها و فروپاشی آنها هیچ دردی به دنبال نخواهد داشت.
چگونه میتوان بدون جراحی کمردرد را درمان کرد؟
با مراجعه به کلینیک های درد و ویزیت فوق تخصص درد میتوان با استفاده از زوشهایی نظیر تزریق دیسکوژل ،بلاک عصبی و لیزر پرتوان درد جراحی را به تعویق انداخت.
چگونه میتوان قسمت پایینی کمر را با وجود پوکیاستخوان تقویت نمود؟
ورزش‌هایی نظیر پیاده‌روی، رقصیدن، ایروبیک سبک، دستگاه الپتیکال، بالارفتن از پله ها و باغبانی به تقویت عضلات کمر کمک می‌کنند. این تمرینات به طور مستقیم بر روی استخوان‌های پاها، لگن و قسمت پایینی ستون فقرات کارکرده و روند ازدست‌دادن مواد مغذی را آرام می‌نمایند.
در زمان کمردرد ناشی پوکیاستخوان چه‌کارهایی را نباید انجام داد؟
در صورت داشتن پوکیاستخوان از انجام فعالیت‌هایی که شامل چرخیدن و خم شدن کمر دارد پرهیز نمایید. از جمله این فعالیت‌ها میتوان به دراز نشست، حرکت کششی لمس انگشتان پا و چرخاندن چوب گلف اشاره کرد. این بهترین روش برای تقویت و حفظ سلامت استخوانها میباشد.
آیا بریس کمر به درمان پوکیاستخوان کمک میکند؟
کمر در درجه اول به کمک مهرهها و عضلات کمر محافظت میشود. با ضعیف‌شدن مهرهها به دلیل پوکیاستخوان عضلات کمر برای محافظت از آن باید دوبرابر کار کنند. با محدودکردن حرکات به کمک بریس، این فشار اضافه از روی عضلات برداشته میشود. پزشک بهترین و مناسب‌ترین نوع بریس را برای شما تجویز می‌نماید.
برای کمردرد ناشی از پوکیاستخوان چه تزریقی انجام میشود؟
برای درمان پوکیاستخوان ناشی از مصرف داروهای کورتیکواستروئید در افرادی که بیشتر از 6 ماه از این داروها استفاده نموده‌اند و خطر شکستگی در آنها بالا میباشد و همچنین افرادی که به دیگر روش‌های درمانی پاسخ نداده‌اند داروی دنوزوماب تزریق میشود.
دارویی که سالی یک‌بار برای درمان کمردرد ناشی از پوکیاستخوان تزریق میشود چیست؟
داروی زولدرونیک اسید سالی یک‌بار به‌صورت تزریق داخل ورید برای درمان کمردرد ناشی از پوکیاستخوان استفاده می‌گردد. همچنین میتوان برای جلوگیری از ابتلا به پوکیاستخوان هر دو سال یک‌بار این دارو را تزریق نمود. زولدرونیک اسید تراکم استخوانها را افزایش داده و خطر شکستگی ستون فقرات و دیگر استخوان‌های بدن را کاهش می‌دهد.
با وجود کمردرد و پوکیاستخوان ستون فقرات چگونه میتوان خوابید؟
درحالی‌که با دودست بدن خود را نگه داشته‌اید به سمت قسمت بالایی تخت بروید. سپس به پهلو دراز کشیده و به طور هم‌زمان دو پای خود را بالا آورده و بر روی تخت بگذارید. زانوها را خم کرده و هر دو آرنج خود را در جلوی خود قرار دهید.
دیدگاهتان را بنویسید